1 Massalı Yake oğlu Agurun sözleri: 2 Bu adam şöyle diyor: 2 ‹‹Yoruldum, ey Tanrım, yoruldum ve tükendim. ve tükendim› ›› ya da ‹‹Bu adam İtiele, İtiele ve Ukkala şöyle diyor››.
2 Gerçekten ben insanların en cahiliyim, 2 Bende insan aklı yok.
3 Bilgeliği öğrenmedim, 2 Kutsal Olana ilişkin bilgiden de yoksunum.
4 Kim göklere çıkıp indi? 2 Kim yeli avuçlarında topladı? 2 Suları giysisiyle sarıp sarmalayan kim? 2 Kim belirledi dünyanın sınırlarını? 2 Adı nedir, oğlunun adı nedir, biliyorsan söyle!
5 Tanrının her sözü güvenilirdir, 2 O kendisine sığınan herkese kalkandır.
6 Onun sözüne bir şey katma, 2 Yoksa seni azarlar, yalancı çıkarsın.
7 Ey Tanrı, iki şey diledim senden: 2 Ben ölmeden bunları esirgeme benden.
8 Sahtekârlığı, yalanı benden uzak tut, 2 Bana ne yoksulluk ne de zenginlik ver; 2 Payıma düşen ekmeği ver, yeter.
9 Yoksa bolluktan, ‹Kimmiş RAB?› diye seni yadsır, 2 Ya da yoksulluktan çalar 2 Ve Tanrımın adını lekelemiş olurum.
10 ‹‹Köleyi efendisine çekiştirme, 2 Yoksa sana lanet eder, sen de suçlu çıkarsın.
11 Öyleleri var ki, babalarına lanet eder, 2 Annelerine değer vermezler.
12 Öyleleri var ki, kendilerini tertemiz sanırlar, 2 Oysa kötülüklerinden arınmış değiller.
13 Öyleleri var ki, kendilerinden üstün kimse yok sanır, 2 Herkese tepeden bakarlar.
14 Öyleleri var ki, dişleri kılıç, çeneleri bıçaktır, 2 Mazlumlarla yoksulları yutup yeryüzünden yok ederler.
15 Sülüğün iki kızı vardır, adları ‹Ver, ver›dir. 2 Hiç doymayan üç şey, 2 ‹Yeter› demeyen dört şey vardır:
16 Ölüler diyarı, kısır rahim, 2 Suya doymayan toprak ve ‹Yeter› demeyen ateş.
17 Babasıyla alay edenin, annesinin sözünü hor görenin 2 Gözünü vadideki kargalar oyacak; 2 O akbabalara yem olacak.
18 Aklımın ermediği üç şey, 2 Anlamadığım dört şey var:
19 Kartalın gökyüzünde, 2 Yılanın kayada, 2 Geminin denizde izlediği yol 2 Ve erkeğin genç kızla tuttuğu yol.
20 Zina eden kadının yolu da şöyledir: 2 Yer, ağzını siler, 2 Sonra da, ‹Suç işlemedim› der.
21 Yeryüzü üç şeyin altında sarsılır; 2 Katlanamadığı dört şey vardır:
22 Kölenin kral olması, 2 Budalanın doyması,
23 Nefret edilen kadının evlenmesi 2 Ve hizmetçinin hanımının yerine geçmesi.
24 ‹‹Dünyada dört küçük yaratık var ki, 2 Çok bilgece davranırlar:
25 Karıncalar güçlü olmayan bir topluluktur, 2 Ama yiyeceklerini yazdan biriktirirler.
26 Kaya tavşanları da güçsüz bir topluluktur, 2 Ama yuvalarını kaya kovuklarında yaparlar.
27 Çekirgelerin kralı yoktur, 2 Ama bölük bölük ilerlerler.
28 Kertenkele elle bile yakalanır, 2 Ama kral saraylarında bulunur.
29 ‹‹Yürüyüşü gösterişli üç yaratık, 2 Davranışı gösterişli dört yaratık var:
30 Hayvanların en güçlüsü olan 2 Ve hiçbir şeyin önünde pes etmeyen aslan,
31 Tazıfş, teke 2 Ve ordusunun başındaki kral. sözcüğün anlamı tam bilinmiyor.
32 ‹‹Eğer budala gibi kendini yücelttinse 2 Ya da kötülük tasarladınsa, 2 Dur ve düşün!
33 Çünkü nasıl sütü dövünce tereyağı, 2 Burnu sıkınca kan çıkarsa, 2 Öfkeyi kurcalayınca da kavga çıkar.››
1 Massalaisen Agurin, Jaken pojan, sanat. Tämä mies puhui näin. Miten olenkaan uurastanut, Jumala! Miten olenkaan uurastanut, yli voimieni!
2 Minä olen järjetön luontokappale, olen vailla ihmisen ymmärrystä.
3 Minä en ole saanut oppia viisautta enkä ole päässyt tuntemaan Pyhää.
4 Kuka on noussut taivaaseen ja palannut sieltä? Kuka on koonnut käsiinsä tuulen? Kuka viittansa sisään kietonut vedet? Kuka pannut paikoilleen maan ääret? Mikä on hänen nimensä, mikä hänen poikansa nimi? Sinä tiedät kyllä.
5 Jumalan jokainen sana on tulessa koeteltu, hän on niiden kilpi, jotka häneen turvaavat.
6 Hänen sanoihinsa älä lisää mitään -- hän vaatii sinut tilille, ja petoksesi tulee julki.
7 Kahta minä sinulta pyydän -- niin kauan kuin elän, älä niitä kiellä:
8 pidä minusta kaukana vilppi ja valhe, älä anna köyhyyttä, älä rikkauttakaan. Anna ruokaa sen verran kuin tarvitsen.
10 Älä panettele isännälle hänen orjaansa, ellet halua kirousta taakaksesi.
11 Voi niitä, jotka isäänsä kiroavat eivätkä äitiänsä siunaa,
12 voi niitä, jotka pitävät itseään puhtaina, vaikka eivät ole likaansa pesseet,
13 voi niitä, jotka katsovat ylpein silmin ja kopeasti kohottavat luomiaan,
14 voi niitä, jotka teroittavat hampaansa miekoiksi ja täyttävät leukansa purevilla veitsillä hävittääkseen heikot maan päältä, köyhät ihmisten joukosta!
17 Joka katsoo isäänsä karsain silmin ja kyräillen kuuntelee äitinsä neuvoja, siltä korpit repivät silmät, ja kotkan poikaset syövät ne.
18 Kolme on, joita en käsitä, neljä, jotka ylittävät ymmärrykseni:
19 kotkan tie taivaalla, käärmeen tie kalliolla, laivan tie ulapalla, miehen tie nuoren neidon luo.
21 Kolme on, joista maa järkkyy, neljä, joiden alla se ei kestä:
22 orja, joka kohoaa hallitsijaksi, houkka, joka pääsee rikkauden makuun,
23 hyljitty nainen, joka pääsee naimisiin, ja orjatar, joka syrjäyttää emäntänsä.
24 Neljä on maan päällä vähäistä mutta silti viisasta viisaampaa.
25 Muurahaisilla ei ole paljon voimaa, mutta kesällä ne keräävät ruokansa.
26 Tamaanit ovat pieniä ja mitättömiä, mutta pesänsä ne tekevät kallioon.
27 Heinäsirkoilla ei ole kuningasta, mutta ne liikkuvat kuin armeija.
28 Sisiliskoa voit pitää käsissäsi, mutta se asustaa kuninkaanlinnoissa.
29 Kolme on, jotka liikkuvat ylväästi, neljä, joilla on uljas käynti:
30 leijona, urhein eläimistä, joka ei väisty kenenkään tieltä,
31 kauris ja pää pystyssä kulkeva kukko ja kuningas, joka astuu kansansa eteen.
32 Jos mielit kerskua -- syystä tai syyttä -- pane käsi suullesi ja ole vaiti.
33 Jos kirnuat kermaa, tulee voita, jos väännät nenää, tulee verta, jos lietsot vihaa, tulee sota.