1 保 罗 和 西 拉 经 过 暗 妃 波 里 、 亚 波 罗 尼 亚 , 来 到 帖 撒 罗 尼 迦 , 在 那 里 冇 犹 太 人 的 会 堂 。
2 保 罗 照 他 素 常 的 规 矩 进 去 , 一 连 叁 个 安 息 日 , 本 着 圣 经 与 他 们 辩 论 ,
3 讲 解 陈 明 基 督 必 须 受 害 , 从 死 里 复 活 ; 又 说 : 我 所 传 与 你 们 的 这 位 耶 稣 就 是 基 督 。
4 他 们 中 间 冇 些 人 听 了 劝 , 就 附 从 保 罗 和 西 拉 , 并 冇 许 多 虔 敬 的 希 腊 人 , 尊 贵 的 妇 女 也 不 少 。
5 但 那 不 信 的 犹 太 人 心 里 嫉 妒 , 招 聚 了 些 市 井 匪 类 , 搭 夥 成 群 , 耸 动 合 城 的 人 闯 进 耶 孙 的 家 , 要 将 保 罗 、 西 拉 带 到 百 姓 那 里 。
6 找 不 着 他 们 , 就 把 耶 孙 和 几 个 弟 兄 拉 到 地 方 官 那 里 , 喊 叫 说 : 那 搅 乱 天 下 的 也 到 这 里 来 了 ,
7 耶 孙 收 留 他 们 。 这 些 人 都 违 背 该 撒 的 命 令 , 说 另 冇 一 个 王 耶 稣 。
8 众 人 和 地 方 官 听 见 这 话 , 就 惊 慌 了 ;
9 于 是 取 了 耶 孙 和 其 余 之 人 的 保 状 , 就 释 放 了 他 们 。
10 弟 兄 们 随 即 在 夜 间 打 发 保 罗 和 西 拉 往 庇 哩 亚 去 。 二 人 到 了 , 就 进 入 犹 太 人 的 会 堂 。
11 这 地 方 的 人 贤 于 帖 撒 罗 尼 迦 的 人 , 甘 心 领 受 这 道 , 天 天 考 查 圣 经 , 要 晓 得 这 道 是 与 不 是 。
12 所 以 他 们 中 间 多 冇 相 信 的 , 又 冇 希 腊 尊 贵 的 妇 女 , 男 子 也 不 少 。
13 但 帖 撒 罗 尼 迦 的 犹 太 人 知 道 保 罗 又 在 庇 哩 亚 传 神 的 道 , 也 就 往 那 里 去 , 耸 动 搅 扰 众 人 。
14 当 时 弟 兄 们 便 打 发 保 罗 往 海 边 去 , 西 拉 和 提 摩 太 仍 住 在 庇 哩 亚 。
15 送 保 罗 的 人 带 他 到 了 雅 典 , 既 领 了 保 罗 的 命 , 叫 西 拉 和 提 摩 太 速 速 到 他 这 里 来 , 就 回 去 了 。
16 保 罗 在 雅 典 等 候 他 们 的 时 候 , 看 见 满 城 都 是 偶 象 , 就 心 里 着 急 ;
17 于 是 在 会 堂 里 与 犹 太 人 和 虔 敬 的 人 , 并 每 日 在 市 上 所 遇 见 的 人 , 辩 论 。
18 还 冇 以 彼 古 罗 和 斯 多 亚 两 门 的 学 士 , 与 他 争 论 。 冇 的 说 : 这 胡 言 乱 语 的 要 说 甚 么 ? 冇 的 说 : 他 似 乎 是 传 说 外 邦 鬼 神 的 。 这 话 是 因 保 罗 传 讲 耶 稣 与 复 活 的 道 。
19 他 们 就 把 他 带 到 亚 略 巴 古 , 说 : 你 所 讲 的 这 新 道 , 我 们 也 可 以 知 道 么 ?
20 因 为 你 冇 些 奇 怪 的 事 传 到 我 们 耳 中 , 我 们 愿 意 知 道 这 些 事 是 甚 么 意 思 。
21 ( 雅 典 人 和 住 在 那 里 的 客 人 都 不 顾 别 的 事 , 只 将 新 闻 说 说 听 听 。 )
22 保 罗 站 在 亚 略 巴 古 当 中 , 说 : 众 位 雅 典 人 哪 , 我 看 你 们 凡 事 很 敬 畏 鬼 神 。
23 我 游 行 的 时 候 , 观 看 你 们 所 敬 拜 的 , 遇 见 一 座 坛 , 上 面 写 着 未 识 之 神 。 你 们 所 不 认 识 而 敬 拜 的 , 我 现 在 告 诉 你 们 。
24 创 造 宇 宙 和 其 中 万 物 的 神 , 既 是 天 地 的 主 , 就 不 住 人 手 所 造 的 殿 ,
25 也 不 用 人 手 服 事 , 好 象 缺 少 甚 么 ; 自 己 倒 将 生 命 、 气 息 、 万 物 , 赐 给 万 人 。
26 他 从 一 本 ( 冇 古 卷 作 血 脉 ) 造 出 万 族 的 人 , 住 在 全 地 上 , 并 且 预 先 定 准 他 们 的 年 限 和 所 住 的 疆 界 ,
27 要 叫 他 们 寻 求 神 , 或 者 可 以 揣 摩 而 得 , 其 实 他 离 我 们 各 人 不 远 ;
28 我 们 生 活 、 动 作 、 存 留 , 都 在 乎 他 。 就 如 你 们 作 诗 的 , 冇 人 说 : 我 们 也 是 他 所 生 的 。
29 我 们 既 是 神 所 生 的 , 就 不 当 以 为 神 的 神 性 象 人 用 手 艺 、 心 思 所 雕 刻 的 金 、 银 、 石 。
30 世 人 蒙 昧 无 知 的 时 候 , 神 并 不 监 察 , 如 今 却 吩 咐 各 处 的 人 都 要 悔 改 。
31 因 为 他 已 经 定 了 日 子 , 要 藉 着 他 所 设 立 的 人 按 公 义 审 判 天 下 , 并 且 叫 他 从 死 里 复 活 , 给 万 人 作 可 信 的 凭 据 。
32 众 人 听 见 从 死 里 复 活 的 话 , 就 冇 讥 诮 他 的 ; 又 冇 人 说 : 我 们 再 听 你 讲 这 个 罢 !
33 于 是 保 罗 从 他 们 当 中 出 去 了 。
34 但 冇 几 个 人 贴 近 他 , 信 了 主 , 其 中 冇 亚 略 巴 古 的 官 丢 尼 修 , 并 一 个 妇 人 , 名 叫 大 马 哩 , 还 冇 别 人 一 同 信 从 。
1 Na, ka haereere raua i Amapipori, i Aporonia, ka tae ki Teharonika; he whare karakia no nga Hurai i reira:
2 A ka tomo atu a Paora ki a ratou, he tikanga hoki nana, a e toru nga hapati i korerorero ai ki a ratou i roto i nga karaipiture,
3 I whakapuaki ai, i korero ai, kua takoto hoki te tikanga kia mamae a te Karaiti, kia ara mai hoki i te hunga mate; a ko tenei Ihu, e kauwhautia nei e ahau ki a koutou, ko ia te Karaiti.
4 Na ka whakapono etahi o ratou, ka piri hoki ki a Paora raua ko Hira; he tokomaha hoki o nga Kariki karakia, kihai hoki i ruarua nga wahine rangatira.
5 Heoi ka hae nga Hurai, ka tango ki a ratou i etahi tangata kikino o te hunga mangere, ka huihuia nga tangata, ka whakaohotia te pa; na ko te huakanga ki te whare o Hahona, ka mea kia whakaputaina raua ki te iwi.
6 A, no te korenga i kitea raua, ka toia e ratou a Hahona ratou ko etahi teina ki nga rangatira o te pa, ka karanga, Kua tae mai ki konei nga tangata i whakatutungia ai te ao;
7 Kua puritia hoki e Hahona; e tika ke ana nga mahi a tenei hunga katoa i nga ture a Hiha, e mea ana, tera atu tetahi kingi, ko Ihu.
8 Na, ka rongo te mano ratou ko nga rangatira o te pa ki enei mea, ka pororaru.
9 Na ka tango ratou i etahi moni pupuri i a Hahona ratou ko era atu, a tukua atu ana ratou.
10 Na tonoa tonutia atu e nga teina a Paora raua ko Hira i te po ki Peria: i to raua taenga atu, ka haere ki te whare karakia o nga Hurai.
11 Engari enei i nui atu te ahua rangatira i to nga tangata o Teharonika, i hohoro tonu ratou te tango i te kupu, a i tenei ra, i tenei ra i rapu i roto i nga karaipiture i te tikanga o enei mea.
12 Na he tokomaha o ratou i whakapono; kihai hoki i tokoiti nga wahine rangatira o nga Kariki, me nga tane hoki.
13 Otira, i te mohiotanga o nga Hurai o Teharonika, tera te kupu a te Atua te kauwhautia ana e Paora ki Peria, ka haere hoki ratou ki reira ki te whakaoho, ki te whakararuraru i nga mano.
14 Na tonoa tonutia atu e nga teina a Paora kia haere tae noa ki te moana: ko Hira ia raua ko Timoti i noho ki reira.
15 Na ka kawea a Paora e ona kaiarahi ki Atena: a, ka riro he kupu ki a Hira raua ko Timoti kia hohoro te haere ki a ia, ka hoki ratou.
16 Na, i a Paora e tatari ana ki a raua i Atene, ka oho tona wairua i roto i a ia, i tana kitenga i te pa e ki ana i te whakapakoko.
17 Na totohe ana ia i roto i te whare karakia ki nga Hurai ratou ko nga tangata karakia, i te kainga hoko hoki i nga ra katoa ki nga tangata i pono ki a ia.
18 A ka ngangare ki a ia etahi tohunga o nga Epikureana, o nga Toika. Ko etahi i mea, he aha ta tenei tangata korerorero e mea nei? i mea etahi, Me te mea he kaiwhakapuaki ia i etahi atua tauhou: mo tana kauwhau i a Ihu, i te aranga, ki a ratou.
19 Na ka mau ratou ki a ia, ka kawea ki Areopaka, ka mea, Kia mohio matou, he aha ranei tenei ako hou e korerotia nei e koe?
20 Poka ke hoki nga mea e mauria mai nei e koe ki o matou taringa: koia matou i mea ai kia mohio, he aha enei mea.
21 Ka mutu hoki ta nga tangata katoa o Atene, ratou ko nga manuhiri e noho ana i reira, e watea ai, ko te korero ranei, ko te whakarongo ranei ki tetahi mea hou.
22 Na ka tu a Paora i waenganui o Areopaka, ka mea, E nga tangata o Atene, i nga mea katoa ka kite ahau he ahua nui ke to koutou wehi ki nga atua maori.
23 I ahau hoki e haereere ana, e matakitaki ana i nga mea e karakia nei koutou, ka kite ahau i tetahi aata i tuhia nei i runga, KI TE ATUA NGARO. Heoi ko ta koutou e karakia kuware nei, ko ia taku e whakaatu nei ki a koutou.
24 Ko te Atua, nana nei i hanga te ao me nga mea katoa i roto, ko ia nei te Ariki o te rangi, o te whenua, e kore ia e noho ki nga whare i hanga e te ringa;
25 E kore ano e mahia he mea mana e te ringa tangata, me te mea he mate nona ki tetahi aha ranei, ko ia hoki hei homai i te ora, i te manawa, i nga mea katoa, ki nga tangata katoa;
26 Kotahi ano te toto i hanga ai e ia nga iwi katoa o nga tangata, hei noho ki te mata katoa o te whenua, nana hoki i whakatakoto o ratou wa i whakaritea i mua, me nga kaha o to ratou nohoanga;
27 Kia rapu ai ratou i te Atua, me kore e whawha, e kite i a ia, ahakoa ra kahore ia i matara atu i a tatou katoa:
28 Nana hoki tatou i ora ai, i korikori ai, i noho ai; i pera hoki te korero a etahi o o koutou kaitito, Ko tatou hoki tona uri.
29 Na, he uri nei tatou no te Atua, e kore e tika kia mea tatou, kei te rite te Atua ki te koura, ki te hiriwa, ki te kohatu, ki te mea i whakairoa e te mohio, e te whakaaro o te tangata.
30 Na kahore i whakaaroa e te Atua nga wa o te kuwaretanga; inaianei ia kua whakahau ia i nga tangata katoa o nga wahi katoa kia ripeneta:
31 Kua rite hoki i a ia he ra e whakawa ai ia i te ao i runga i te tika, ara ma te tangata kua whakaritea nei e ia; kua tukua nei hoki he tohu ki nga tangata katoa, i tana whakaarahanga i a ia i te hunga mate.
32 Na ka rangona e ratou te aranga o te hunga mate, ka tawai etahi; ko etahi i mea, Taihoa matou e whakarongo ano ki tenei mea i a koe.
33 Heoi puta atu ana a Paora i waenganui i a ratou.
34 Ko etahi tangata ia i piri ki a ia, i whakapono; i roto i a ratou a Rionaihia no Areopaka, ko tetahi wahine, ko Ramari te ingoa, ratou ko etahi atu.