1 我儿， 如果你作朋友的保证人， 替外人击掌担保；
2 如果你给自己口里的话缠累， 给你口里的话绑住；
3 我儿， 既然你落在你朋友的手中， 就要这样行， 好解救你自己， 你要自己降卑， 去恳求你的朋友。
4 不要让你的眼睛睡觉， 不要容你的眼睑打盹；
5 要解救自己， 像羚羊脱离猎人的手， 像飞鸟脱离捕鸟人的手。
6 懒惰人哪！ 你去看看蚂蚁， 察看它们所行的， 就可得着智慧。
7 蚂蚁没有元帅， 没有官长， 也没有统治者，
8 尚且在夏天预备食物， 在收割的时候积聚粮食。
9 懒惰人哪， 你要睡到几时呢？你什么时候才睡醒呢？
10 再睡片时， 打盹片时， 抱着手躺卧片时，
11 你的贫穷就必像强盗来到， 你的缺乏就必像拿兵器的人来到。
12 无赖汉、坏人到处使用欺诈的口；
13 他以眼传神， 用脚示意， 用指头指点，
14 心存乖谬， 图谋恶事， 常常散布纷争。
15 因此， 灾难必忽然临到， 他必突然毁灭， 无法挽救。
16 耶和华恨恶的事有六样， 连他心里厌恶的， 共有七样，
17 就是高傲的眼、说谎的舌头、流无辜人血的手、
18 图谋恶事的心、快跑行恶的脚、
19 说谎的假证人， 和在弟兄中散布纷争的人。
20 我儿， 要谨守你父亲的诫命， 不可离弃你母亲的训诲。
21 要把它们常常系在你的心上， 绑在你的颈项上。
22 你行走的时候， 它们必引导你； 你睡觉的时候， 它们必保护你； 你醒来的时候， 它们必和你交谈。
23 因为诫命是灯， 训诲是光， 出于管教的责备是生命之道，
24 能保护你远离邪恶的女人， 远离妓女谄媚的舌头。
25 你心里不要贪恋她的美色， 也不要给她的媚眼勾引。
26 因为妓女使人只剩一块饼， 通奸的妇人猎取人宝贵的生命。
27 如果人把火藏在怀里， 他的衣服怎能不烧着呢？
28 如果人在火炭上行走， 他的脚怎能不灼伤呢？
29 凡是和别人的妻子通奸的， 也是这样； 凡是亲近她的， 都必不免受罚。
30 盗贼因饥饿偷窃充饥， 人不会鄙视他。
31 但如果他被捉住， 就要七倍偿还， 要把他家里所有的财物都交出来。
32 和妇人通奸的， 实在无知； 行这事的， 是自我毁灭。
33 他必遭受击打， 被凌辱， 他的耻辱永不能涂抹。
34 因为嫉妒激起了丈夫的烈怒， 使他在报仇的时候， 必不留情。
35 任何赔偿， 他都不接受， 纵使你馈送许多礼物， 他也不肯罢休。
1 Hỡi con, nếu con có bảo lãnh cho kẻ lân cận mình, Nếu con giao tay mình vì người ngoại,
2 Thì con đã bị lời miệng mình trói buộc, Mắc phải lời của miệng con.
3 Hỡi con, bởi vì con đã sa vào tay kẻ lân cận con, Hỡi làm điều nầy và giải cứu mình con: Hãy đi hạ mình xuống, nài xin người lân cận con;
4 Chớ để cho hai mắt con ngủ, Hoặc mí mắt con chợp lại;
5 Hỡi giải cứu mình khỏi người như con hoàng dương thoát khỏi tay thợ săn, Như con chim thoát khỏi tay kẻ đánh rập.
6 Hỡi kẻ biếng nhác, hãy đi đến loài kiến; Khá xem xét cách ăn ở nó mà học khôn ngoan.
7 Tuy nó không có hoặc quan tướng, Hay quan cai đốc, hay là quan trấn,
8 Thì nó cũng biết sắm sửa lương phạn mình trong lúc mùa hè, Và thâu trử vật thực nó trong khi mùa gặt.
9 Hỡi kẻ biếng nhác, ngươi sẽ nằm cho đến chừng nào? Bao giờ ngươi sẽ ngủ thức dậy?
10 Ngủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay nằm một chút,
11 Thì sự nghèo khổ của ngươi sẽ đến như kẻ đi rảo, Và sự thiếu thốn của ngươi tới như người cầm binh khí.
12 Người nào đi đừng có miệng giả dối, Là một kẻ vô loại, một người gian ác;
13 Hắn liếc con mắt, dùng chơn mình bày ý, Và lấy ngón tay mình ra dấu;
14 Trong lòng hắn vẫn có sự gian tà; Nó toan mưu ác luôn luôn, Và gieo sự tranh cạnh.
15 Bới cớ ấy, tai họa sẽ xảy đến nó thình lình; Bỗng chúc nó bị bại hoại, không phương thế chữa được.
16 Có sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, Và bảy điều Ngài lấy làm gớm ghiếc:
17 Con mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ huyết vô tội
18 Lòng toan những mưu ác, Chơn vội vàng chạy đến sự dữ,
19 Kẻ làm chứng gian và nói điều dối, Cùng kẻ gieo sự tranh cạnh trong vòng anh em.
20 Hỡi con, hãy giữ lời răn bảo của cha, Chớ lìa bỏ các phép tắc của mẹ con.
21 Khá ghi tạc nó nơi lòng con luôn luôn, Và đeo nó nơi cổ con.
22 Khi con đi, các lời đó sẽ dẫn dắt con; Lúc con ngủ, nó gìn giữ con; Và khi con thúc đẩy, thì nó sẽ trò chuyện với con.
23 Vì điều răn là một cái đèn, luật pháp là ánh sáng, Và sự quở trách khuyên dạy là con đường sự sống,
24 Đặng giữ con khỏi người đờn bà ác nghiệp, Và khỏi lưỡi dua nịnh của dâm phụ.
25 Lòng con chớ tham muốn sắc nó, Đừng để mình mắc phải mí mắt nó.
26 Vì tại kỵ nữ có người nông nổi chỉ còn một miếng bánh mà thôi; Người dâm phụ vẫn lừa sẵn linh hồn quí báu.
27 Há có người nào để lửa trong lòng mình, Mà áo người lại chẳng bị cháy sao?
28 Há có ai đi trên than lửa hực, Mà chơn mình lại chẳng bị phồng chăng?
29 Kẻ nào đi tới cùng vợ người lân cận mình cũng vậy; Phàm ai đụng đến nàng ắt chẳng được khỏi bị phạt.
30 Người ta chẳng khinh dị kẻ trộm, Nếu nó ăn cắp đặng phỉ lòng mình khi đói khát;
31 Hễ nó bị bắt, chắc phải thường bồi gấp bảy lần; Nó sẽ nộp hết tài sản của nhà nó.
32 Kẻ nào phạm tội ngoại tình với người đờn bà, tất vô tâm vô trí: Ai làm như vậy, khiến cho linh hồn mình bị hư mất.
33 Người ấy sẽ bị thương tích và khinh bỉ, Sự sỉ nhục người sẽ chẳng bôi mất đi;
34 Vì sự ghen ghét là điều giận dữ của người nam, Trong ngày báo thù, người không dung thứ;
35 Người sẽ chẳng nhận giá đền tội nào hết, Mặc dầu con gia tăng của lễ, người cũng không đặng phỉ ý đâu.