1 Kuin kesällä lumi, kuin korjuuaikaan sade ovat tyhmälle osoitetut kiitoksen sanat.

2 Kuin lentävä lintu, kuin liitävä pääsky on aiheeton kirous: se ei yllesi jää.

3 Hevoselle piiskaa, aasille ohjat, tyhmyrin selässä soikoon keppi!

4 Älä vastaa tyhmälle hänen tyhmyytensä mukaan, ettet itsekin saisi tyhmän nimeä.

5 Vastaa tyhmälle hänen tyhmyytensä mukaan, ettei hän kuvittelisi olevansa viisas.

6 Jalkansa murtaa, harmeja hankkii, joka lähettää tyhmyrin asialle.

7 Hervoton kuin halvaantunut jalka on sananlasku tyhmän suussa.

8 Kuin kelvoton kivi lingossa on tyhmälle annettu kunnia.

9 Kuin piikki juopuneen kädessä on sananlasku tyhmyrin suussa.

10 Kuin jousimies, joka ampuu tähtäämättä, on se, joka oitis tyhmänkin pestaa.

11 Kuin koira, joka palaa oksennukselleen, on tyhmä, joka toistaa tyhmyyksiään.

12 Moni luulottelee olevansa viisas -- tyhmyristäkin on enemmän toivoa.

14 Saranoillaan ovi kääntyy, vuoteellaan laiska.

15 Laiska pistää kätensä ruokavatiin, mutta suuhun saakka käsi ei nouse.

16 Laiska on mielestään viisaampi kuin seitsemän neuvokasta miestä.

17 Rakkikoiraa korvista tarttuu, joka toisten riitoihin puuttuu.

18 Kuin järkensä menettänyt jousimies, joka tulisilla nuolilla tuhoa kylvää,

20 Kun polttopuu loppuu, tuli sammuu, kun panettelija poistuu, riita laantuu.

21 Hiilistä hehku, haloista roihu, riitapukari sytyttää riidan.

22 Makealta maistuvat panettelijan puheet, ne painuvat syvälle sisimpään.

23 Kuin hopeasilaus saviastian pinnassa on mairea puhe häijyn ihmisen suussa.

24 Vihamiehesi voi puhua mielin kielin, mutta sisimmässään hän hautoo pahaa.

25 Älä usko hänen lipeviä sanojaan, hänen sydämessään on seitsemän petosta.

26 Hän kätkee vihansa kavalasti, mutta hänen pahuutensa tulee kaikkien tietoon.

27 Joka toiselle kuoppaa kaivaa, se itse siihen lankeaa, joka kiveä vierittää, jää itse sen alle.

28 Lyötyjäkin lyö petturin kieli, turmiota levittää lipevä suu.

1 Assim como a neve é imprópria no estio e a chuva na ceifa, do mesmo modo não convém ao insensato a consideração.

2 Como um pássaro que foge, uma andorinha que voa: uma maldição injustificada permanece sem efeito.

3 O açoite para o cavalo, o freio para o asno: a vara para as costas do tolo.

4 Não respondas ao néscio segundo sua insensatez, para não seres semelhante a ele.

5 Responde ao tolo segundo sua loucura para que ele não se julgue sábio aos seus olhos.

6 Corta os pés, bebe aflições quem confia uma mensagem a um tolo.

7 As pernas de um coxo não têm força: do mesmo modo uma sentença na boca de um tolo.

8 É colocar pedra na funda cumprimentar um tolo.

9 Um espinho que cai na mão de um embriagado: tal é uma sentença na boca dos insensatos.

10 Um arqueiro que fere a todos: tal é aquele que emprega um tolo ou um embriagado.

11 Um cão que volta ao seu vômito: tal é o louco que reitera suas loucuras.

12 Tu tens visto um homem que se julga sábio? Há mais a esperar de um tolo do que dele.

13 Há um leão no caminho, diz o preguiçoso, um leão na estrada!

14 A porta gira sobre seus gonzos: assim o preguiçoso no seu leito.

15 O preguiçoso põe sua mão no prato e custa-lhe muito levá-la à boca.

16 O preguiçoso julga-se mais sábio do que sete homens que respondem com prudência.

17 É pegar pelas orelhas um cão que passa envolver-se num debate que não interessa.

18 Um louco furioso que lança chamas, flechas e morte:

19 tal é o homem que engana seu próximo e diz em seguida: mas, era para brincar.

20 Sem lenha o fogo se apaga: desaparecido o relator, acaba-se a questão.

21 Carvão sobre a brasa, lenha sobre o fogo: tal é um intrigante para atiçar uma disputa.

22 As palavras do mexeriqueiro são como guloseimas: penetram até o fundo das entranhas.

23 Uma liga de prata sobre o pote de argila: tais são as palavras ardentes com um coração malévolo.

24 O que odeia, fala com dissimulação; no seu interior maquina a fraude;

25 quando ele falar com amabilidade, não te fies nele porque há sete abominações em seu coração;

26 pode dissimular seu ódio sob aparências, e sua malícia acabará por ser revelada ao público.

27 Quem cava uma fossa, ali cai; quem rola uma pedra, cairá debaixo dela.

28 A língua mendaz odeia aqueles que ela atinge, a boca enganosa conduz à ruína.