1 And the high priest said, "Is this so?"

2 And Stephen said: "Brethren and fathers, hear me. The God of glory appeared to our father Abraham, when he was in Mesopota'mia, before he lived in Haran,

3 and said to him, `Depart from your land and from your kindred and go into the land which I will show you.'

4 Then he departed from the land of the Chalde'ans, and lived in Haran. And after his father died, God removed him from there into this land in which you are now living;

5 yet he gave him no inheritance in it, not even a foot's length, but promised to give it to him in possession and to his posterity after him, though he had no child.

6 And God spoke to this effect, that his posterity would be aliens in a land belonging to others, who would enslave them and ill-treat them four hundred years.

7 `But I will judge the nation which they serve,' said God, `and after that they shall come out and worship me in this place.'

8 And he gave him the covenant of circumcision. And so Abraham became the father of Isaac, and circumcised him on the eighth day; and Isaac became the father of Jacob, and Jacob of the twelve patriarchs.

9 "And the patriarchs, jealous of Joseph, sold him into Egypt; but God was with him,

10 and rescued him out of all his afflictions, and gave him favor and wisdom before Pharaoh, king of Egypt, who made him governor over Egypt and over all his household.

11 Now there came a famine throughout all Egypt and Canaan, and great affliction, and our fathers could find no food.

12 But when Jacob heard that there was grain in Egypt, he sent forth our fathers the first time.

13 And at the second visit Joseph made himself known to his brothers, and Joseph's family became known to Pharaoh.

14 And Joseph sent and called to him Jacob his father and all his kindred, seventy-five souls;

15 and Jacob went down into Egypt. And he died, himself and our fathers,

16 and they were carried back to Shechem and laid in the tomb that Abraham had bought for a sum of silver from the sons of Hamor in Shechem.

17 "But as the time of the promise drew near, which God had granted to Abraham, the people grew and multiplied in Egypt

18 till there arose over Egypt another king who had not known Joseph.

19 He dealt craftily with our race and forced our fathers to expose their infants, that they might not be kept alive.

20 At this time Moses was born, and was beautiful before God. And he was brought up for three months in his father's house;

21 and when he was exposed, Pharaoh's daughter adopted him and brought him up as her own son.

22 And Moses was instructed in all the wisdom of the Egyptians, and he was mighty in his words and deeds.

23 "When he was forty years old, it came into his heart to visit his brethren, the sons of Israel.

24 And seeing one of them being wronged, he defended the oppressed man and avenged him by striking the Egyptian.

25 He supposed that his brethren understood that God was giving them deliverance by his hand, but they did not understand.

26 And on the following day he appeared to them as they were quarreling and would have reconciled them, saying, `Men, you are brethren, why do you wrong each other?'

27 But the man who was wronging his neighbor thrust him aside, saying, `Who made you a ruler and a judge over us?

28 Do you want to kill me as you killed the Egyptian yesterday?'

29 At this retort Moses fled, and became an exile in the land of Mid'ian, where he became the father of two sons.

30 "Now when forty years had passed, an angel appeared to him in the wilderness of Mount Sinai, in a flame of fire in a bush.

31 When Moses saw it he wondered at the sight; and as he drew near to look, the voice of the Lord came,

32 `I am the God of your fathers, the God of Abraham and of Isaac and of Jacob.' And Moses trembled and did not dare to look.

33 And the Lord said to him, `Take off the shoes from your feet, for the place where you are standing is holy ground.

34 I have surely seen the ill-treatment of my people that are in Egypt and heard their groaning, and I have come down to deliver them. And now come, I will send you to Egypt.'

35 "This Moses whom they refused, saying, `Who made you a ruler and a judge?' God sent as both ruler and deliverer by the hand of the angel that appeared to him in the bush.

36 He led them out, having performed wonders and signs in Egypt and at the Red Sea, and in the wilderness for forty years.

37 This is the Moses who said to the Israelites, `God will raise up for you a prophet from your brethren as he raised me up.'

38 This is he who was in the congregation in the wilderness with the angel who spoke to him at Mount Sinai, and with our fathers; and he received living oracles to give to us.

39 Our fathers refused to obey him, but thrust him aside, and in their hearts they turned to Egypt,

40 saying to Aaron, `Make for us gods to go before us; as for this Moses who led us out from the land of Egypt, we do not know what has become of him.'

41 And they made a calf in those days, and offered a sacrifice to the idol and rejoiced in the works of their hands.

42 But God turned and gave them over to worship the host of heaven, as it is written in the book of the prophets: `Did you offer to me slain beasts and sacrifices, forty years in the wilderness, O house of Israel?

43 And you took up the tent of Moloch, and the star of the god Rephan, the figures which you made to worship; and I will remove you beyond Babylon.'

44 "Our fathers had the tent of witness in the wilderness, even as he who spoke to Moses directed him to make it, according to the pattern that he had seen.

45 Our fathers in turn brought it in with Joshua when they dispossessed the nations which God thrust out before our fathers. So it was until the days of David,

46 who found favor in the sight of God and asked leave to find a habitation for the God of Jacob.

47 But it was Solomon who built a house for him.

48 Yet the Most High does not dwell in houses made with hands; as the prophet says,

49 `Heaven is my throne, and earth my footstool. What house will you build for me, says the Lord, or what is the place of my rest?

50 Did not my hand make all these things?'

51 "You stiff-necked people, uncircumcised in heart and ears, you always resist the Holy Spirit. As your fathers did, so do you.

52 Which of the prophets did not your fathers persecute? And they killed those who announced beforehand the coming of the Righteous One, whom you have now betrayed and murdered,

53 you who received the law as delivered by angels and did not keep it."

54 Now when they heard these things they were enraged, and they ground their teeth against him.

55 But he, full of the Holy Spirit, gazed into heaven and saw the glory of God, and Jesus standing at the right hand of God;

56 and he said, "Behold, I see the heavens opened, and the Son of man standing at the right hand of God."

57 But they cried out with a loud voice and stopped their ears and rushed together upon him.

58 Then they cast him out of the city and stoned him; and the witnesses laid down their garments at the feet of a young man named Saul.

59 And as they were stoning Stephen, he prayed, "Lord Jesus, receive my spirit."

60 And he knelt down and cried with a loud voice, "Lord, do not hold this sin against them." And when he had said this, he fell asleep.

1 ειπεν δε ο αρχιερευς ει αρα ταυτα ουτως εχει

2 ο δε εφη ανδρες αδελφοι και πατερες ακουσατε ο θεος της δοξης ωφθη τω πατρι ημων αβρααμ οντι εν τη μεσοποταμια πριν η κατοικησαι αυτον εν χαρραν

3 και ειπεν προς αυτον εξελθε εκ της γης σου και εκ της συγγενειας σου και δευρο εις γην ην αν σοι δειξω

4 τοτε εξελθων εκ γης χαλδαιων κατωκησεν εν χαρραν κακειθεν μετα το αποθανειν τον πατερα αυτου μετωκισεν αυτον εις την γην ταυτην εις ην υμεις νυν κατοικειτε

5 και ουκ εδωκεν αυτω κληρονομιαν εν αυτη ουδε βημα ποδος και επηγγειλατο αυτω δουναι εις κατασχεσιν αυτην και τω σπερματι αυτου μετ αυτον ουκ οντος αυτω τεκνου

6 ελαλησεν δε ουτως ο θεος οτι εσται το σπερμα αυτου παροικον εν γη αλλοτρια και δουλωσουσιν αυτο και κακωσουσιν ετη τετρακοσια

7 και το εθνος ω εαν δουλευσωσιν κρινω εγω ειπεν ο θεος και μετα ταυτα εξελευσονται και λατρευσουσιν μοι εν τω τοπω τουτω

8 και εδωκεν αυτω διαθηκην περιτομης και ουτως εγεννησεν τον ισαακ και περιετεμεν αυτον τη ημερα τη ογδοη και ο ισαακ τον ιακωβ και ο ιακωβ τους δωδεκα πατριαρχας

9 και οι πατριαρχαι ζηλωσαντες τον ιωσηφ απεδοντο εις αιγυπτον και ην ο θεος μετ αυτου

10 και εξειλετο αυτον εκ πασων των θλιψεων αυτου και εδωκεν αυτω χαριν και σοφιαν εναντιον φαραω βασιλεως αιγυπτου και κατεστησεν αυτον ηγουμενον επ αιγυπτον και ολον τον οικον αυτου

11 ηλθεν δε λιμος εφ ολην την γην αιγυπτου και χανααν και θλιψις μεγαλη και ουχ ευρισκον χορτασματα οι πατερες ημων

12 ακουσας δε ιακωβ οντα σιτα εν αιγυπτω εξαπεστειλεν τους πατερας ημων πρωτον

13 και εν τω δευτερω ανεγνωρισθη ιωσηφ τοις αδελφοις αυτου και φανερον εγενετο τω φαραω το γενος του ιωσηφ

14 αποστειλας δε ιωσηφ μετεκαλεσατο τον πατερα αυτου ιακωβ και πασαν την συγγενειαν αυτου εν ψυχαις εβδομηκοντα πεντε

15 κατεβη δε ιακωβ εις αιγυπτον και ετελευτησεν αυτος και οι πατερες ημων

16 και μετετεθησαν εις {VAR1: συχεμ } {VAR2: σιχεμ } και ετεθησαν εν τω μνηματι ο ωνησατο αβρααμ τιμης αργυριου παρα των υιων {VAR1: εμμορ {VAR1: εμορ } {VAR2: του } συχεμ } {VAR2: σιχεμ }

17 καθως δε ηγγιζεν ο χρονος της επαγγελιας ης ωμοσεν ο θεος τω αβρααμ ηυξησεν ο λαος και επληθυνθη εν αιγυπτω

18 αχρις ου ανεστη βασιλευς ετερος ος ουκ ηδει τον ιωσηφ

19 ουτος κατασοφισαμενος το γενος ημων εκακωσεν τους πατερας ημων του ποιειν εκθετα τα βρεφη αυτων εις το μη ζωογονεισθαι

20 εν ω καιρω εγεννηθη μωσης και ην αστειος τω θεω ος ανετραφη μηνας τρεις εν τω οικω του πατρος αυτου

21 εκτεθεντα δε αυτον ανειλετο αυτον η θυγατηρ φαραω και ανεθρεψατο αυτον εαυτη εις υιον

22 και επαιδευθη μωσης παση σοφια αιγυπτιων ην δε δυνατος εν λογοις και εν εργοις

23 ως δε επληρουτο αυτω τεσσαρακονταετης χρονος ανεβη επι την καρδιαν αυτου επισκεψασθαι τους αδελφους αυτου τους υιους ισραηλ

24 και ιδων τινα αδικουμενον ημυνατο και εποιησεν εκδικησιν τω καταπονουμενω παταξας τον αιγυπτιον

25 ενομιζεν δε συνιεναι τους αδελφους αυτου οτι ο θεος δια χειρος αυτου διδωσιν αυτοις σωτηριαν οι δε ου συνηκαν

26 τη {VAR1: τε } {VAR2: δε } επιουση ημερα ωφθη αυτοις μαχομενοις και συνηλασεν αυτους εις ειρηνην ειπων ανδρες αδελφοι εστε υμεις ινα τι αδικειτε αλληλους

27 ο δε αδικων τον πλησιον απωσατο αυτον ειπων τις σε κατεστησεν αρχοντα και δικαστην εφ ημας

28 μη ανελειν με συ θελεις ον τροπον ανειλες χθες τον αιγυπτιον

29 εφυγεν δε μωσης εν τω λογω τουτω και εγενετο παροικος εν γη μαδιαμ ου εγεννησεν υιους δυο

30 και πληρωθεντων ετων τεσσαρακοντα ωφθη αυτω εν τη ερημω του ορους σινα αγγελος κυριου εν φλογι πυρος βατου

31 ο δε μωσης ιδων εθαυμασεν το οραμα προσερχομενου δε αυτου κατανοησαι εγενετο φωνη κυριου προς αυτον

32 εγω ο θεος των πατερων σου ο θεος αβρααμ και ο θεος ισαακ και ο θεος ιακωβ εντρομος δε γενομενος μωσης ουκ ετολμα κατανοησαι

33 ειπεν δε αυτω ο κυριος λυσον το υποδημα των ποδων σου ο γαρ τοπος εν ω εστηκας γη αγια εστιν

34 ιδων ειδον την κακωσιν του λαου μου του εν αιγυπτω και του στεναγμου αυτων ηκουσα και κατεβην εξελεσθαι αυτους και νυν δευρο αποστελω σε εις αιγυπτον

35 τουτον τον μωυσην ον ηρνησαντο ειποντες τις σε κατεστησεν αρχοντα και δικαστην τουτον ο θεος αρχοντα και λυτρωτην απεστειλεν εν χειρι αγγελου του οφθεντος αυτω εν τη βατω

36 ουτος εξηγαγεν αυτους ποιησας τερατα και σημεια εν γη αιγυπτου και εν ερυθρα θαλασση και εν τη ερημω ετη τεσσαρακοντα

37 ουτος εστιν ο μωυσης ο ειπων τοις υιοις ισραηλ προφητην υμιν αναστησει κυριος ο θεος υμων εκ των αδελφων υμων ως εμε αυτου ακουσεσθε

38 ουτος εστιν ο γενομενος εν τη εκκλησια εν τη ερημω μετα του αγγελου του λαλουντος αυτω εν τω ορει σινα και των πατερων ημων ος εδεξατο λογια ζωντα δουναι ημιν

39 ω ουκ ηθελησαν υπηκοοι γενεσθαι οι πατερες ημων αλλ απωσαντο και εστραφησαν ταις καρδιαις αυτων εις αιγυπτον

40 ειποντες τω ααρων ποιησον ημιν θεους οι προπορευσονται ημων ο γαρ μωσης ουτος ος εξηγαγεν ημας εκ γης αιγυπτου ουκ οιδαμεν τι γεγονεν αυτω

41 και εμοσχοποιησαν εν ταις ημεραις εκειναις και ανηγαγον θυσιαν τω ειδωλω και ευφραινοντο εν τοις εργοις των χειρων αυτων

42 εστρεψεν δε ο θεος και παρεδωκεν αυτους λατρευειν τη στρατια του ουρανου καθως γεγραπται εν βιβλω των προφητων μη σφαγια και θυσιας προσηνεγκατε μοι ετη τεσσαρακοντα εν τη ερημω οικος ισραηλ

43 και ανελαβετε την σκηνην του μολοχ και το αστρον του θεου υμων ρεμφαν τους τυπους ους εποιησατε προσκυνειν αυτοις και μετοικιω υμας επεκεινα βαβυλωνος

44 η σκηνη του μαρτυριου ην {VAR1: εν } τοις πατρασιν ημων εν τη ερημω καθως διεταξατο ο λαλων τω μωση ποιησαι αυτην κατα τον τυπον ον εωρακει

45 ην και εισηγαγον διαδεξαμενοι οι πατερες ημων μετα ιησου εν τη κατασχεσει των εθνων ων εξωσεν ο θεος απο προσωπου των πατερων ημων εως των ημερων δαβιδ

46 ος ευρεν χαριν ενωπιον του θεου και ητησατο ευρειν σκηνωμα τω θεω ιακωβ

47 σολομων δε ωκοδομησεν αυτω οικον

48 αλλ ουχ ο υψιστος εν χειροποιητοις ναοις κατοικει καθως ο προφητης λεγει

49 ο ουρανος μοι θρονος η δε γη υποποδιον των ποδων μου ποιον οικον οικοδομησετε μοι λεγει κυριος η τις τοπος της καταπαυσεως μου

50 ουχι η χειρ μου εποιησεν ταυτα παντα

51 σκληροτραχηλοι και απεριτμητοι τη καρδια και τοις ωσιν υμεις αει τω πνευματι τω αγιω αντιπιπτετε ως οι πατερες υμων και υμεις

52 τινα των προφητων ουκ εδιωξαν οι πατερες υμων και απεκτειναν τους προκαταγγειλαντας περι της ελευσεως του δικαιου ου νυν υμεις προδοται και φονεις γεγενησθε

53 οιτινες ελαβετε τον νομον εις διαταγας αγγελων και ουκ εφυλαξατε

54 ακουοντες δε ταυτα διεπριοντο ταις καρδιαις αυτων και εβρυχον τους οδοντας επ αυτον

55 υπαρχων δε πληρης πνευματος αγιου ατενισας εις τον ουρανον ειδεν δοξαν θεου και ιησουν εστωτα εκ δεξιων του θεου

56 και ειπεν ιδου θεωρω τους ουρανους ανεωγμενους και τον υιον του ανθρωπου εκ δεξιων εστωτα του θεου

57 κραξαντες δε φωνη μεγαλη συνεσχον τα ωτα αυτων και ωρμησαν ομοθυμαδον επ αυτον

58 και εκβαλοντες εξω της πολεως ελιθοβολουν και οι μαρτυρες απεθεντο τα ιματια αυτων παρα τους ποδας νεανιου καλουμενου σαυλου

59 και ελιθοβολουν τον στεφανον επικαλουμενον και λεγοντα κυριε ιησου δεξαι το πνευμα μου

60 θεις δε τα γονατα εκραξεν φωνη μεγαλη κυριε μη στησης αυτοις την αμαρτιαν ταυτην και τουτο ειπων εκοιμηθη