1 Bom renome vale mais que grandes riquezas; a boa reputação vale mais que a prata e o ouro.
2 Rico e pobre se encontram: foi o Senhor que criou a ambos.
3 O homem prudente percebe a aproximação do mal e se abriga, mas os imprudentes passam adiante e recebem o dano.
4 O prêmio da humildade é o temor do Senhor, a riqueza, a honra e a vida.
5 Espinhos e laços há no caminho do perverso; quem guarda sua vida retira-se para longe deles.
6 Ensina à criança o caminho que ela deve seguir; mesmo quando envelhecer, dele não se há de afastar.
7 O rico domina os pobres: o que toma emprestado torna-se escravo daquele que lhe emprestou.
8 Aquele que semeia o mal, recolhe o tormento: a vara de sua ira o ferirá.
9 O homem benevolente será abençoado porque tira do seu pão para o pobre.
10 Expulsa o mofador e cessará a discórdia: ultrajes e litígios cessarão.
11 Quem ama a pureza do coração, pela graça dos seus lábios, é amigo do rei.
12 Os olhos do Senhor protegem a sabedoria, mas arruínam as palavras do pérfido.
13 Há um leão do lado de fora!, diz o preguiçoso, eu poderei ser morto na rua!
14 A boca das meretrizes é uma cova profunda; nela cairá aquele contra o qual o Senhor se irar.
15 A loucura apega-se ao coração da criança; a vara da disciplina afastá-la-á dela.
16 Quem oprime o pobre, enriquece-o. Quem dá ao rico, empobrece-o.
17 Presta atenção às minhas palavras, aplica teu coração à minha doutrina,
18 porque é agradável que as guardes dentro de teu coração e que elas permaneçam, todas, presentes em teus lábios.
19 É para que o Senhor seja tua confiança, que quero instruir-te hoje.
20 Desde muito tempo eu te escrevi conselhos e instruções,
21 para te ensinar a verdade das coisas certas, para que respondas certo àquele que te indaga.
22 Não despojes o pobre, porque é pobre, não oprimas o fraco à porta da cidade,
23 porque o Senhor pleiteará sua causa e tirará a vida aos que os despojaram.
24 Não faças amizade com um homem colérico, não andes com o violento,
25 há o perigo de que aprendas os seus costumes e prepares um laço fatal.
26 Não sejas daqueles que se obrigam, apertando a mão, e se fazem fiadores de dívidas;
27 se não tens com que pagar, arrebatar-te-ão teu leito debaixo de ti.
28 Não passes além dos marcos antigos que puseram teus pais.
29 Viste um homem hábil em sua obra? Ele entrará ao serviço dos reis, e não ficará entre gente obscura.
1 Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.
2 Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
3 Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
4 Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.
5 Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.
6 Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.
7 Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
8 Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.
9 Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.
10 Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.
11 Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.
12 La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
13 Mallaborulo diras:Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
14 La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
15 Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.
16 Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.
17 Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
18 Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.
19 Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.
20 Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
21 Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
22 Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;
23 Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
24 Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;
25 Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
26 Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.
27 Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.
28 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
29 Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.