1 Kun käyt aterialle mahtimiehen pöytään, älä unohda, kuka edessäsi on.

2 Tuki vaikka veitsellä kurkkusi, nälällesi älä anna valtaa.

3 Älä ahnehdi hänen herkkujaan, sillä niissä voi piillä petos.

4 Älä rehki rikastuaksesi, älä tuhlaa ajatuksiasi siihen.

5 Kun kiinnität katseesi rikkauteen, se on jo poissa: se on saanut siivet ja lentänyt taivaalle kuin kotka.

6 Älä aterioi pahansuovan seurassa, älä havittele hänen herkkujaan,

8 Minkä syöt, sen olet oksentava, ja kauniit sanasikin menevät hukkaan.

9 Turha on puhua tyhmälle, hän ei ymmärrä viisauttasi.

10 Älä siirrä vanhaa rajapyykkiä äläkä tunkeudu orpojen pelloille,

11 sillä heillä on väkevä puolustaja, joka ajaa heidän asiaansa sinua vastaan.

12 Taivuta mielesi kuulemaan neuvoja, avaa korvasi viisaudelle.

13 Älä jätä poikaa kurituksetta -- ei hän kuole, jos saa keppiä.

14 Kun annat hänelle keppiä, pelastat hänet tuonelan tieltä.

15 Poikani, jos sydämesi viisastuu, minun sydämeni iloitsee.

16 Riemu täyttää mieleni, kun puheesi on totta ja oikeaa.

17 Älä kadehdi niitä, jotka elävät synnissä, elä Herran pelossa päivästä päivään.

18 Jos sen teet, sinulla on tulevaisuus eikä toivosi raukea tyhjiin.

19 Kuuntele, poikani, ja viisastu, ohjaa ajatuksesi oikealle tielle.

20 Älä eksy juomarien seuraan, karta lihapadan ääressä mässäileviä,

21 sillä juomari ja syömäri köyhtyy, nuokkuu lopulta ryysyissä.

22 Kuule isääsi, jolta olet saanut elämän, älä halveksi äitiäsi, kun hän on vanha.

23 Osta totuutta, älä myy, osta viisautta, oppia ja ymmärrystä.

24 Kunnon poika on isänsä ilo, onnellinen se, jolla on viisas poika.

25 Iloitkoot sinun isäsi ja äitisi, riemuitkoon sinun synnyttäjäsi.

26 Poikani, luota minuun, seuraa samaa tietä kuin minä.

27 Portto on kuin syvä hauta, vieras nainen kuin ahdas kaivo.

28 Rosvon lailla hän on väijyksissä ja viettelee yhä uusia uskottomuuteen.

29 Kuka voivottaa, kuka vaikertaa? Kuka rettelöi, kuka haastaa riitaa? Kuka hankkii kolhuja syyttä suotta? Kuka katsoo harottavin silmin?

30 Se, joka viipyy viinin ääressä, se, joka etsii maustejuomaa.

31 Älä katsele viinin hehkuvaa punaa, älä katso sen välkettä maljassa. Helposti se valahtaa kurkusta alas,

32 mutta perästäpäin se puree kuin käärme, iskee myrkkyhampaillaan kuin kyy.

33 Silmäsi näkevät outoja, puheesi ovat hullun houreita.

34 Olet kuin aalloilla keskellä merta, kuin maston nenässä mainingeilla.

35 Minut piestiin, mutta en tuntenut mitään, minut hakattiin, mutta en tiennyt mitään. Milloin pääni selviää? Pitäisi päästä hakemaan lisää.

1 Когда сядешь вкушать пищу с властелином, то тщательно наблюдай, что перед тобою,

2 и поставь преграду в гортани твоей, если ты алчен.

3 Не прельщайся лакомыми яствами его; это – обманчивая пища.

4 Не заботься о том, чтобы нажить богатство; оставь такие мысли твои.

5 Устремишь глаза твои на него, и – его уже нет; потому что оно сделает себе крылья и, как орел, улетит к небу.

6 Не вкушай пищи у человека завистливого и не прельщайся лакомыми яствами его;

7 потому что, каковы мысли в душе его, таков и он; "ешь и пей", говорит он тебе, а сердце его не с тобою.

8 Кусок, который ты съел, изблюешь, и добрые слова твои ты потратишь напрасно.

9 В уши глупого не говори, потому что он презрит разумные слова твои.

10 Не передвигай межи давней и на поля сирот не заходи,

11 потому что Защитник их силен; Он вступится в дело их с тобою.

12 Приложи сердце твое к учению и уши твои – к умным словам.

13 Не оставляй юноши без наказания: если накажешь его розгою, он не умрет;

14 ты накажешь его розгою и спасешь душу его от преисподней.

15 Сын мой! если сердце твое будет мудро, то порадуется и мое сердце;

16 и внутренности мои будут радоваться, когда уста твои будут говорить правое.

17 Да не завидует сердце твое грешникам, но да пребудет оно во все дни в страхе Господнем;

18 потому что есть будущность, и надежда твоя не потеряна.

19 Слушай, сын мой, и будь мудр, и направляй сердце твое на прямой путь.

20 Не будь между упивающимися вином, между пресыщающимися мясом:

21 потому что пьяница и пресыщающийся обеднеют, и сонливость оденет в рубище.

22 Слушайся отца твоего: он родил тебя; и не пренебрегай матери твоей, когда она и состарится.

23 Купи истину и не продавай мудрости и учения и разума.

24 Торжествует отец праведника, и родивший мудрого радуется о нем.

25 Да веселится отец твой и да торжествует мать твоя, родившая тебя.

26 Сын мой! отдай сердце твое мне, и глаза твои да наблюдают пути мои,

27 потому что блудница – глубокая пропасть, и чужая жена – тесный колодезь;

28 она, как разбойник, сидит в засаде и умножает между людьми законопреступников.

29 У кого вой? у кого стон? у кого ссоры? у кого горе? у кого раны без причины? у кого багровые глаза?

30 У тех, которые долго сидят за вином, которые приходят отыскивать [вина] приправленного.

31 Не смотри на вино, как оно краснеет, как оно искрится в чаше, как оно ухаживается ровно:

32 впоследствии, как змей, оно укусит, и ужалит, как аспид;

33 глаза твои будут смотреть на чужих жен, и сердце твое заговорит развратное,

34 и ты будешь, как спящий среди моря и как спящий на верху мачты.

35 [И скажешь]: "били меня, мне не было больно; толкали меня, я не чувствовал. Когда проснусь, опять буду искать того же".