1 In those days, when again a great crowd had gathered, and they had nothing to eat, he called his disciples to him, and said to them,

2 "I have compassion on the crowd, because they have been with me now three days, and have nothing to eat;

3 and if I send them away hungry to their homes, they will faint on the way; and some of them have come a long way."

4 And his disciples answered him, "How can one feed these men with bread here in the desert?"

5 And he asked them, "How many loaves have you?" They said, "Seven."

6 And he commanded the crowd to sit down on the ground; and he took the seven loaves, and having given thanks he broke them and gave them to his disciples to set before the people; and they set them before the crowd.

7 And they had a few small fish; and having blessed them, he commanded that these also should be set before them.

8 And they ate, and were satisfied; and they took up the broken pieces left over, seven baskets full.

9 And there were about four thousand people.

10 And he sent them away; and immediately he got into the boat with his disciples, and went to the district of Dalmanu'tha.

11 The Pharisees came and began to argue with him, seeking from him a sign from heaven, to test him.

12 And he sighed deeply in his spirit, and said, "Why does this generation seek a sign? Truly, I say to you, no sign shall be given to this generation."

13 And he left them, and getting into the boat again he departed to the other side.

14 Now they had forgotten to bring bread; and they had only one loaf with them in the boat.

15 And he cautioned them, saying, "Take heed, beware of the leaven of the Pharisees and the leaven of Herod."

16 And they discussed it with one another, saying, "We have no bread."

17 And being aware of it, Jesus said to them, "Why do you discuss the fact that you have no bread? Do you not yet perceive or understand? Are your hearts hardened?

18 Having eyes do you not see, and having ears do you not hear? And do you not remember?

19 When I broke the five loaves for the five thousand, how many baskets full of broken pieces did you take up?" They said to him, "Twelve."

20 "And the seven for the four thousand, how many baskets full of broken pieces did you take up?" And they said to him, "Seven."

21 And he said to them, "Do you not yet understand?"

22 And they came to Beth-sa'ida. And some people brought to him a blind man, and begged him to touch him.

23 And he took the blind man by the hand, and led him out of the village; and when he had spit on his eyes and laid his hands upon him, he asked him, "Do you see anything?"

24 And he looked up and said, "I see men; but they look like trees, walking."

25 Then again he laid his hands upon his eyes; and he looked intently and was restored, and saw everything clearly.

26 And he sent him away to his home, saying, "Do not even enter the village."

27 And Jesus went on with his disciples, to the villages of Caesare'a Philip'pi; and on the way he asked his disciples, "Who do men say that I am?"

28 And they told him, "John the Baptist; and others say, Eli'jah; and others one of the prophets."

29 And he asked them, "But who do you say that I am?" Peter answered him, "You are the Christ."

30 And he charged them to tell no one about him.

31 And he began to teach them that the Son of man must suffer many things, and be rejected by the elders and the chief priests and the scribes, and be killed, and after three days rise again.

32 And he said this plainly. And Peter took him, and began to rebuke him.

33 But turning and seeing his disciples, he rebuked Peter, and said, "Get behind me, Satan! For you are not on the side of God, but of men."

34 And he called to him the multitude with his disciples, and said to them, "If any man would come after me, let him deny himself and take up his cross and follow me.

35 For whoever would save his life will lose it; and whoever loses his life for my sake and the gospel's will save it.

36 For what does it profit a man, to gain the whole world and forfeit his life?

37 For what can a man give in return for his life?

38 For whoever is ashamed of me and of my words in this adulterous and sinful generation, of him will the Son of man also be ashamed, when he comes in the glory of his Father with the holy angels."

1 εν εκειναις ταις ημεραις παμπολλου οχλου οντος και μη εχοντων τι φαγωσιν προσκαλεσαμενος ο ιησους τους μαθητας αυτου λεγει αυτοις

2 σπλαγχνιζομαι επι τον οχλον οτι ηδη ημερας τρεις προσμενουσιν μοι και ουκ εχουσιν τι φαγωσιν

3 και εαν απολυσω αυτους νηστεις εις οικον αυτων εκλυθησονται εν τη οδω τινες γαρ αυτων μακροθεν ηκασιν

4 και απεκριθησαν αυτω οι μαθηται αυτου ποθεν τουτους δυνησεται τις ωδε χορτασαι αρτων επ ερημιας

5 και επηρωτα αυτους ποσους εχετε αρτους οι δε ειπον επτα

6 και παρηγγειλεν τω οχλω αναπεσειν επι της γης και λαβων τους επτα αρτους ευχαριστησας εκλασεν και εδιδου τοις μαθηταις αυτου ινα παραθωσιν και παρεθηκαν τω οχλω

7 και ειχον ιχθυδια ολιγα και ευλογησας ειπεν παραθειναι και αυτα

8 εφαγον δε και εχορτασθησαν και ηραν περισσευματα κλασματων επτα σπυριδας

9 ησαν δε οι φαγοντες ως τετρακισχιλιοι και απελυσεν αυτους

10 και ευθεως εμβας εις το πλοιον μετα των μαθητων αυτου ηλθεν εις τα μερη δαλμανουθα

11 και εξηλθον οι φαρισαιοι και ηρξαντο συζητειν αυτω ζητουντες παρ αυτου σημειον απο του ουρανου πειραζοντες αυτον

12 και αναστεναξας τω πνευματι αυτου λεγει τι η γενεα αυτη σημειον επιζητει αμην λεγω υμιν ει δοθησεται τη γενεα ταυτη σημειον

13 και αφεις αυτους εμβας παλιν εις το πλοιον απηλθεν εις το περαν

14 και επελαθοντο {VAR2: οι μαθηται } λαβειν αρτους και ει μη ενα αρτον ουκ ειχον μεθ εαυτων εν τω πλοιω

15 και διεστελλετο αυτοις λεγων ορατε βλεπετε απο της ζυμης των φαρισαιων και της ζυμης ηρωδου

16 και διελογιζοντο προς αλληλους λεγοντες οτι αρτους ουκ εχομεν

17 και γνους ο ιησους λεγει αυτοις τι διαλογιζεσθε οτι αρτους ουκ εχετε ουπω νοειτε ουδε συνιετε ετι πεπωρωμενην εχετε την καρδιαν υμων

18 οφθαλμους εχοντες ου βλεπετε και ωτα εχοντες ουκ ακουετε και ου μνημονευετε

19 οτε τους πεντε αρτους εκλασα εις τους πεντακισχιλιους ποσους κοφινους πληρεις κλασματων ηρατε λεγουσιν αυτω δωδεκα

20 οτε δε τους επτα εις τους τετρακισχιλιους ποσων σπυριδων πληρωματα κλασματων ηρατε οι δε ειπον επτα

21 και ελεγεν αυτοις πως ου συνιετε

22 και ερχεται εις {VAR1: βηθσαιδαν } {VAR2: βηθσαιδα } και φερουσιν αυτω τυφλον και παρακαλουσιν αυτον ινα αυτου αψηται

23 και επιλαβομενος της χειρος του τυφλου εξηγαγεν αυτον εξω της κωμης και πτυσας εις τα ομματα αυτου επιθεις τας χειρας αυτω επηρωτα αυτον ει τι βλεπει

24 και αναβλεψας ελεγεν βλεπω τους ανθρωπους {VAR1: οτι } ως δενδρα {VAR1: ορω } περιπατουντας

25 ειτα παλιν επεθηκεν τας χειρας επι τους οφθαλμους αυτου και εποιησεν αυτον αναβλεψαι και αποκατεσταθη και ενεβλεψεν τηλαυγως απαντας

26 και απεστειλεν αυτον εις τον οικον αυτου λεγων μηδε εις την κωμην εισελθης μηδε ειπης τινι εν τη κωμη

27 και εξηλθεν ο ιησους και οι μαθηται αυτου εις τας κωμας καισαρειας της φιλιππου και εν τη οδω επηρωτα τους μαθητας αυτου λεγων αυτοις τινα με λεγουσιν οι ανθρωποι ειναι

28 οι δε απεκριθησαν ιωαννην τον βαπτιστην και αλλοι ηλιαν αλλοι δε ενα των προφητων

29 και αυτος λεγει αυτοις υμεις δε τινα με λεγετε ειναι αποκριθεις δε ο πετρος λεγει αυτω συ ει ο χριστος

30 και επετιμησεν αυτοις ινα μηδενι λεγωσιν περι αυτου

31 και ηρξατο διδασκειν αυτους οτι δει τον υιον του ανθρωπου πολλα παθειν και αποδοκιμασθηναι απο των πρεσβυτερων και αρχιερεων και γραμματεων και αποκτανθηναι και μετα τρεις ημερας αναστηναι

32 και παρρησια τον λογον ελαλει και προσλαβομενος αυτον ο πετρος ηρξατο επιτιμαν αυτω

33 ο δε επιστραφεις και ιδων τους μαθητας αυτου επετιμησεν τω πετρω λεγων υπαγε οπισω μου σατανα οτι ου φρονεις τα του θεου αλλα τα των ανθρωπων

34 και προσκαλεσαμενος τον οχλον συν τοις μαθηταις αυτου ειπεν αυτοις οστις θελει οπισω μου ελθειν απαρνησασθω εαυτον και αρατω τον σταυρον αυτου και ακολουθειτω μοι

35 ος γαρ αν θελη την ψυχην αυτου σωσαι απολεσει αυτην ος δ αν απολεση την ψυχην αυτου ενεκεν εμου και του ευαγγελιου ουτος σωσει αυτην

36 τι γαρ ωφελησει ανθρωπον εαν κερδηση τον κοσμον ολον και ζημιωθη την ψυχην αυτου

37 η τι δωσει ανθρωπος ανταλλαγμα της ψυχης αυτου

38 ος γαρ αν επαισχυνθη με και τους εμους λογους εν τη γενεα ταυτη τη μοιχαλιδι και αμαρτωλω και ο υιος του ανθρωπου επαισχυνθησεται αυτον οταν ελθη εν τη δοξη του πατρος αυτου μετα των αγγελων των αγιων