1 Katahi ka mea te tohunga nui, He pono ranei enei mea?

2 Na mea ia, E nga teina, e nga matua, whakarongo mai: I puta te Atua o te kororia ki to tatou matua, ki a Aperahama, i a ia i Mehopotamia, a kiano i noho ki Harana,

3 Ka mea ki a ia, Haere atu i tou whenua, i ou whanaunga, a e tomo ki te whenua e whakakitea e ahau ki a koe.

4 Na puta mai ana ia i te whenua o nga Karari, noho ana ki Harana: a, no te matenga o tona papa, ka whakahekea mai ia i reira e te Atua ki tenei whenua e noho nei koutou.

5 A kihai i hoatu tetahi kainga mona i konei, kore rawa, ahakoa he turanga waewae noa: heoi i oati ia, tera e homai a konei hei kainga mona, mo tona uri hoki i muri i a ia, ahakoa ra i taua wa kahore ana tamariki.

6 A i penei te korero a te Atua, tera tona uri e noho manene ki te whenua ke: ka meinga hoki hei pononga, a e wha rau tau e tukinotia ana.

7 Na, ko te iwi e meinga ai ratou hei pononga, ka whakawakia e ahau, e ai ta te Atua: muri iho i tenei ka puta mai ratou, a ka mahi ki ahau i tenei wahi.

8 A i homai ano e ia ki a ia te kawenata o te kotinga: a whanau ake ta Aperahama ko Ihaka, a i te waru o nga ra ka kotia; a na Ihaka ko Hakopa; na Hakopa hoki nga tupuna kotahi tekau ma rua.

9 Na ka hae nga tupuna ki a Hohepa, a hokona ana ia ki Ihipa: otira i a ia te Atua;

10 Nana ia i whakaora i ona matenga katoa, a hoatu ana ki a ia he pai, he matauranga i te aroaro o Parao kingi o Ihipa; a meinga ana ia e tera hei kawana mo Ihipa, mo tona whare katoa hoki.

11 Na i reira ka puta he matekai ki te whenua katoa o Ihipa, o Kanaana, a he mate nui: kihai rawa i kitea he oranga e o tatou matua.

12 A, no te rongonga o Hakopa, e whai witi ana a Ihipa, ka tonoa e ia o tatou matua, ko te tononga tuatahi.

13 A, no te tononga tuarua, ka whakamohiotia a Hohepa ki ona tuakana; a ka whakaaturia ki a Parao te iwi o Hohepa.

14 Na ka tono tangata a Hohepa ki te karanga i tona papa, i a Hakopa ki a ia, i ona huanga katoa hoki, e whitu tekau ma rima nga wairua.

15 Na heke ana a Hakopa ki Ihipa, a ka mate, a ia me o tatou matua.

16 A kawea atu ana ratou ki Hekeme, whakatakotoria ana ki te urupa i hokona mai ra e Aperahama, he moni hiriwa te utu, i nga tama a Hamora i Hekeme.

17 A, no ka tata mai te wa mo te mea i korerotia ra i mua, i oatitia ra e te Atua ki a Aperahama, ka tupu te iwi, ka tini haere ki Ihipa,

18 A tae noa ki te putanga ake o tetahi atu kingi mo Ihipa, kihai nei i mohio ki a Hohepa.

19 Ko ia te mea nana i tinihanga to tatou iwi, i whakatupu kino o tatou matua, i meatia ai kia maka atu a ratou tamariki kei puta ki te ora.

20 No taua wa ka whanau a Mohi, he tangata tino ataahua; e toru nga marama i whakatupuria ai ia i roto i te whare o tona papa,

21 A, no ka maka atu ia, ka tangohia ake ia e te tamahine a Parao, a atawhaitia ana hei tamaiti ake mana.

22 Na i ata whakaakona a Mohi ki nga mea katoa o te matauranga o nga Ihipiana; a he mana rawa ia, i te kupu, i te mahi.

23 A, ka tata ona tau ki te wha tekau, ka uru mai te whakaaro ki tona ngakau kia haere ia ki ona tuakana, ki nga tama a Iharaira.

24 A, i tona kitenga i tetahi o ratou e tukinotia ana, ka awhina ia i a ia, a patua iho e ia te Ihipiana, a ka whai utu mona i tukinotia ra:

25 Hua noa e mohio ona tuakana, nona te ringa e homai ai e te Atua te whakaoranga mo ratou: heoi kihai ratou i mohio.

26 Na i te aonga ake ka puta atu ia ki etahi e whawhai ana ki a raua, ka tahuri ki te wawao i a raua, ka mea, E hoa ma, he teina, he tuakana korua: he aha korua ka kino ai ki a korua ano?

27 Otira peia atu ana ia e te tangata nana te he ki tona hoa; i mea ia, Na wai koe i mea hei rangatira, hei kaiwhakawa mo maua?

28 E mea ana koe ki te whakamate i ahau, me koe i whakamate ra i te Ihipiana inanahi?

29 Na ka tahuti a Mohi i taua korero, a noho manene ana i Miriana; a tokorua ana tama i whanau ki reira.

30 A, no ka tutuki nga tau e wha tekau, ka puta ki a ia tetahi anahera a te Ariki i te koraha o Maunga Hinai, i roto i te mura ahi i te rakau.

31 A, no te kitenga o Mohi, ka miharo ki taua whakakitenga; a i a ia ka whakatata atu ki te matakitaki, ka puaki mai te reo o te Ariki ki a ia,

32 Ko te Atua ahau o ou matua, ko te Atua o Aperahama, o Ihaka, o Hakopa. Na wiri ana a Mohi, kore rawa i kaha ki te titiro atu.

33 A ka mea mai te Ariki ki a ia, Wetekia atu nga hu i ou waewae: ko te wahi hoki e tu na koe he oneone tapu.

34 Kua tino kite hoki ahau i te mate o toku iwi e noho nei i Ihipa, kua rongo hoki i ta ratou aue, a kua heke iho nei ahau ki te whakaora i a ratou. Na, haere mai, ka tonoa koe e ahau ki Ihipa.

35 Na ko taua Mohi i whakakahoretia ra e ratou, i mea ra ratou, na wai koe i mea hei rangatira, hei kaiwhakawa? ko ia ano i tonoa e te Atua hei rangatira, hei kaiwhakaora, he mea na te ringa o te anahera i puta mai ra ki a ia i te rakau.

36 Na taua tangata ratou i arahi atu, i muri iho i tana mahinga i nga mea whakamiharo, i nga tohu, ki te whenua o Ihipa, ki te Moana Whero, ki te koraha hoki i nga tau e wha tekau.

37 Ko taua Mohio ano tenei i mea atu ra ki nga tamariki a Iharaira, Ma te Atua e whakaara ake he poropiti mo koutou i roto i o koutou teina, he penei me ahau.

38 Ko ia ano tenei i te whakaminenga i te koraha, raua ko te anahera i korero ra ki a ia i Maunga Hinai, ko o tatou matua hoki: i riro mai ai i a ia nga kupu ora hei homai ki a tatou.

39 Kihai nei o tatou matua i pai ki te whakarongo ki a ia, heoi peia atu ana ia e ratou, a hoki ana o ratou ngakau ki Ihipa.

40 A mea ana ratou ki a Arona, hanga ma tatou etahi atua hei haere ki mua i a tatou: ko tenei Mohi hoki i arahina mai nei tatou i te whenua o Ihipa, kahore tatou e matau kua ahatia ranei.

41 Heoi hanga ana e ratou he kuao kau i aua ra, tapaea ana he patunga tapu ma taua whakapakoko, a koa ana o ratou ngakau ki nga mahi a o ratou ringa.

42 Na ka tahuri ke te Atua, tukua atu ana ratou kia karakia ki te ope o te rangi; kia pera me te mea i tuhia ki te pukapuka a nga poropiti, I homai koia e koutou ki ahau nga patunga tapu me nga whakahere i nga tau e wha tekau i te koraha, e te whar e o Iharaira?

43 Na kua mau koutou ki te tapenakara o Moroko, ki te whetu o to koutou atua o Reipana, ki nga whakapakoko i hanga e koutou hei koropiko atu; na, maku koutou e kawe atu ki tawahi o Papurona.

44 I o tatou matua te tapenakara o te whakaaturanga i te koraha, tana hoki i whakarite ai, i mea ai ki a Mohi kia hanga e ia, kia rite ki te tauira i kite ai ia.

45 A, i o ratou na ra, na o tatou matua i mau mai, i a ratou ko Hohua i haere mai ai ki te noho i te whenua o nga Tauiwi, i peia atu nei e te Atua i te aroaro o o tatou matua, a taea noatia nga ra i a Rawiri;

46 I paingia nei ia e te Atua, a i inoi hoki mana e rapu he nohoanga mo te Atua o Hakopa.

47 Na Horomona ia i hanga he whare mona.

48 He ahakoa ra, e kore te Runga Rawa e noho ki nga whare i hanga e te ringa; ko ta te poropiti hoki tena i mea ai,

49 Ko te rangi toku torona, ko te whenua toku turanga waewae; he whare pehea ta koutou e hanga ai moku? e ai ta te Ariki: a ko tehea te wahi e okioki ai ahau?

50 Ehara ianei i toku ringa nana enei mea katoa i hanga?

51 E te hunga kaki maro, kahore nei i kotia te ngakau me nga taringa, he whakakeke tonu ta koutou ki te Wairua Tapu: rite tonu ta koutou ki ta o koutou matua.

52 Ko tehea o nga poropiti kihai i whakatupuria kinotia e o koutou matua? whakamatea iho e ratou te hunga i poropititia ai te haerenga mai o te Mea Tika: ko koutou nei ona kaituku, ona kaikohuru;

53 Ko koutou, kua riro na i a koutou te ture, i ta nga anahera i whakatakoto mai ai, heoi kihai i puritia e koutou.

54 A ka rongo ratou ki enei mea, na tu rawa ki roto ki o ratou ngakau, tetea ana o ratou niho ki a ia.

55 Otiia ko ia, ki tonu i te Wairua Tapu, titiro matatau atu ana ki te rangi, ka kite i te kororia o te Atua, i a Ihu hoki e tu ana i te ringa matau o te Atua;

56 A ka mea, nana, e kite ana ahau ko nga rangi e tuhaha ana, a ko te Tama a te tangata e tu ana i te ringa matau o te Atua.

57 Katahi ratou ka hamama, he nui te reo, ka puru i o ratou taringa, a kotahi tonu te omanga atu ki a ia,

58 Ka maka ia e ratou ki waho o te pa, a akina ana ki te kohatu: ko nga kaititiro i whakatakoto i o ratou kakahu ki nga waewae o tetahi taitama, ko Haora te ingoa.

59 Heoi akina ana e ratou a Tepene ki te kohatu, me ia e karanga ana ki te Ariki, e mea ana, E te Ariki, e Ihu, toku wairua ki a koe.

60 Katahi ia ka tuturi ki raro, ka karanga, he nui te reo, E te Ariki, kaua tenei mea e whakairia ki a ratou. A, i tana korerotanga i tenei, ka moe.

1 大祭司说: "真有这些事吗?"

2 司提反说: "各位父老兄弟请听! 我们的祖宗亚伯拉罕, 在美索不达米亚, 还没有住在哈兰的时候, 荣耀的 神向他显现,

3 对他说: ‘你要离开本地本族, 到我指示你的地方去。’

4 他就离开迦勒底人的地方, 住在哈兰。他父亲死后, 神又叫他从那里迁到你们现在所住的地方。

5 在这里 神并没有赐他产业, 连立足之地也没有。但 神应许把这地赐给他和他的后裔为业, 虽然那时他还没有儿子。

6 神就这样说: ‘你的后裔必在外地寄居, 人要奴役、虐待他们四百年。’

7 神又说: ‘奴役他们的那个国家, 我要亲自惩罚。以后, 他们要出来, 在这地方事奉我。’

8 神也赐他割礼为约。这样, 亚伯拉罕生了以撒, 第八天就给他行了割礼。后来, 以撒生雅各, 雅各生了十二位祖先。

9 "祖先妒忌约瑟, 把他卖到埃及去, 然而 神与他同在,

10 救他脱离一切苦难, 使他在埃及王法老面前, 有智慧、得恩宠。法老立他为首相, 管理埃及和法老的全家。

11 后来埃及和迦南全地遭遇饥荒、大灾难, 我们的祖先找不到粮食。

12 雅各听见埃及有谷粮, 就派我们的祖先去, 这是第一次。

13 第二次的时候, 约瑟就向哥哥们表露自己的身世, 法老才知道约瑟的家世。

14 约瑟就派人去把他父亲雅各和全家七十五人都接来。

15 于是雅各下了埃及。后来他和我们祖先都死了,

16 运到示剑, 埋葬在亚伯拉罕用银子向哈抹子孙买来的坟地里。

17 " 神给亚伯拉罕的应许快要实现的时候, 以色列人在埃及人口繁盛增多;

18 但是, 到了另一位不认识约瑟的君王兴起统治埃及的时候,

19 他就谋害我们的同胞, 虐待我们的祖先, 逼他们拋弃自己的婴孩, 不容婴孩存活。

20 就在那时候, 摩西出生了, 他非常俊美, 在父亲的家中抚养了三个月。

21 他被拋弃的时候, 法老的女儿把他拾起来, 当作儿子抚养。

22 摩西学尽了埃及人的一切学问, 说话行事都有能力。

23 "到了四十岁, 他心中起了一个念头, 要去看望自己的同胞以色列人。

24 当他看见有一个人受欺负, 就去护卫, 为那受屈的抱不平, 打死了那个埃及人。

25 他以为同胞们都必知道 神要借着他的手拯救他们, 事实上他们却不知道。

26 第二天, 有人在打架, 摩西就出面调解, 说: ‘你们是弟兄, 为什么彼此欺负呢?’

27 那欺负人的把他推开, 说: ‘谁立了你作我们的领袖和审判官呢?

28 难道你想杀我, 像昨天杀那个埃及人一样吗?’

29 摩西因为这句话, 就逃到米甸地寄居, 在那里生了两个儿子。

30 "过了四十年, 在西奈山的旷野, 有一位使者, 在荆棘中的火焰里, 向摩西显现。

31 他见了这个异象, 十分惊奇; 他正上前察看的时候, 就有主的声音说:

32 ‘我是你祖宗的 神, 就是亚伯拉罕、以撒、雅各的 神。’摩西战战兢兢, 不敢观看。

33 主对他说: ‘把你脚上的鞋脱掉, 因为你所站的地方是圣地。

34 我的子民在埃及所受的痛苦, 我实在看见了; 他们的叹息我也听见了, 我下来是要救他们。你来, 我要派你到埃及去。’

35 他们拒绝了这位摩西, 说: ‘谁立了你作领袖和审判官呢?’但 神借着在荆棘中向他显现的使者的手, 派他作领袖和救赎者。

36 这人领他们出来, 并且在埃及地、红海和旷野, 行奇事神迹四十年。

37 以前那位对以色列人说‘ 神要从你们弟兄中间, 给你们兴起一位先知像我’的, 就是这摩西。

38 那曾经在旷野的大会中, 和那在西奈山上对他说话的使者同在, 也与我们的祖先同在的, 就是他。他领受了活的圣言, 传给我们。

39 我们的祖先不肯听从他, 反而把他推开, 他们的心已经转向了埃及,

40 就对亚伦说: ‘给我们做一些神像, 可以走在我们前头。因为把我们从埃及地领出来的那个摩西, 我们不知道他遭遇了什么事。’

41 在那些日子里, 他们做了一个牛犊, 把祭物献给那偶像, 并且因自己手所做的而欢乐。

42 于是 神转身离开, 任凭他们事奉天象, 正如先知书所说: ‘以色列家啊, 你们在旷野四十年, 岂是将祭牲和祭物献给我呢?

43 你们抬着摩洛的帐幕, 和理番神的星, 就是你们做来敬拜的像。所以我要把你们放逐到巴比伦那一边去。’

44 "我们的祖先在旷野有作证的帐幕, 就是跟摩西谈话的那位指示他, 依照他看见的样式做的。

45 我们的祖先相继承受了这帐幕, 神把外族人从他们面前赶走以后, 他们就同约书亚把帐幕带进所得为业的地方, 直到大卫的日子。

46 大卫在 神面前蒙了恩, 就求为雅各的 神找个居所,

47 而由所罗门为他建造殿宇。

48 其实至高者并不住人手所造的, 正如先知说:

49 ‘主说: 天是我的宝座, 地是我的脚凳, 你们要为我建造怎样的殿呢?哪里是我安息的地方呢?

50 这一切不都是我手所造的吗?’

51 "你们颈项刚硬、心和耳都未受割礼的人哪! 你们时常抗拒圣灵, 你们的祖先怎样, 你们也怎样。

52 有哪一个先知, 你们的祖先不迫害呢?你们杀了那些预先宣告那义者要来的人, 现在又把那义者出卖了, 杀害了。

53 你们领受了由天使传达的律法, 却不遵守。"

54 众人听了这些话, 心中非常恼怒, 就向着司提反咬牙切齿。

55 但司提反被圣灵充满, 定睛望着天, 看见 神的荣耀, 并且看见耶稣站在 神的右边,

56 就说: "看哪! 我看见天开了, 人子站在 神的右边。"

57 众人大声喊叫, 掩着耳朵, 一齐向他冲过去,

58 把他推出城外, 用石头打他。那些证人把自己的衣服, 放在一个名叫扫罗的青年人脚前。

59 他们用石头打司提反的时候, 他呼求说: "主耶稣啊, 求你接收我的灵魂! "

60 然后跪下来大声喊着说: "主啊, 不要把这罪归给他们! "说了这话, 就睡了。