1 The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel:

2 To know wisdom and instruction;

To discern the words of understanding;

3 To receive instruction in wise dealing,

In righteousness and justice and equity;

4 To give prudence to the simple,

To the young man knowledge and discretion:

5 That the wise man may hear, and increase in learning;

And that the man of understanding may attain unto sound counsels:

6 To understand a proverb, and a figure,

The words of the wise, and their dark sayings.

7 The fear of Jehovah is the beginning of knowledge;

But the foolish despise wisdom and instruction.

8 My son, hear the instruction of thy father,

And forsake not the law of thy mother:

9 For they shall be a chaplet of grace unto thy head,

And chains about thy neck.

10 My son, if sinners entice thee,

Consent thou not.

11 If they say, Come with us,

Let us lay wait for blood;

Let us lurk privily for the innocent without cause;

12 Let us swallow them up alive as Sheol,

And whole, as those that go down into the pit;

13 We shall find all precious substance;

We shall fill our houses with spoil;

14 Thou shalt cast thy lot among us;

We will all have one purse:

15 My son, walk not thou in the way with them;

Refrain thy foot from their path:

16 For their feet run to evil,

And they make haste to shed blood.

17 For in vain is the net spread

In the sight of any bird:

18 And these lay wait for their own blood;

They lurk privily for their own lives.

19 So are the ways of every one that is greedy of gain;

It taketh away the life of the owners thereof.

20 Wisdom crieth aloud in the street;

She uttereth her voice in the broad places;

21 She crieth in the chief place of concourse;

At the entrance of the gates,

In the city, she uttereth her words:

22 How long, ye simple ones, will ye love simplicity?

And scoffers delight them in scoffing,

And fools hate knowledge?

23 Turn you at my reproof:

Behold, I will pour out my spirit upon you;

I will make known my words unto you.

24 Because I have called, and ye have refused;

I have stretched out my hand, and no man hath regarded;

25 But ye have set at nought all my counsel,

And would none of my reproof:

26 I also will laugh in the day of your calamity;

I will mock when your fear cometh;

27 When your fear cometh as a storm,

And your calamity cometh on as a whirlwind;

When distress and anguish come upon you.

28 Then will they call upon me, but I will not answer;

They will seek me diligently, but they shall not find me:

29 For that they hated knowledge,

And did not choose the fear of Jehovah,

30 They would none of my counsel,

They despised all my reproof.

31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way,

And be filled with their own devices.

32 For the backsliding of the simple shall slay them,

And the careless ease of fools shall destroy them.

33 But whoso hearkeneth unto me shall dwell securely,

And shall be quiet without fear of evil.

1 Châm ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, Vua Y-sơ-ra-ên:

2 Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy, Cùng phân biệt các lời thông sáng;

3 Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan, Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực;

4 Hầu cho người ngu dốt được sự khôn khéo, Gã trai trẻ được sự tri thức và sự dẽ dặt.

5 Kẻ khôn sẽ nghe và thêm lên sự học vấn, Người thông sáng sẽ được rộng mưu trí,

6 Để hiểu biết châm ngôn, thí dụ, Và lời của người khôn ngoan, cùng câu đố nhiệm của họ.

7 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.

8 Hỡi con, hãy nghe lời khuyên dạy của cha, Chớ bỏ phép tắc của mẹ con;

9 Vì ấy sẽ như một dây hoa trên đầu con, Giống như những vòng đeo quanh cổ của con.

10 Hỡi con, nếu kẻ tội nhơn kiếm thế quyến dụ con, Chớ khứng theo.

11 Nếu chúng nó nói: "Hãy đến cùng chúng ta, phục rình làm đổ huyết người, Núp đợi hại vô cớ kẻ chẳng tội;

12 Chúng ta sẽ nuốt sống chúng nó như âm phủ, Và còn nguyên vẹn như kẻ xuống mồ mả;

13 Chúng ta sẽ được các thứ của báu, Chất đầy nhà chúng ta những của cướp;

14 Hãy lấy phần ngươi với chúng ta, Chúng ta cả thảy sẽ có một túi bạc mà thôi."

15 Hỡi con, đừng đi đường cùng chúng nó; Hãy cầm giữ chơn con, chớ vào lối của họ;

16 Vì chơn chúng nó chạy đến sự ác, Lật đật làm đổ huyết ra.

17 Vì giăng lưới ra trước mặt các loài có cánh Lấy làm luống công thay;

18 Chánh những người ấy thật phục mưu làm đổ huyết mình ra, Và núp rình hại mạng sống mình.

19 Đó là đường của những kẻ tham lợi bất nghĩa; Lợi như thể đoạt lấy mạng sống của kẻ được nó.

20 Sự khôn ngoan hô lên ngoài đường, Cất tiếng dội ra nơi phố chợ;

21 Khôn ngoan kêu la ở đầu đường dộn dực ồn ào; Tại cửa thành, và nội trong thành người phán lời mình ra,

22 Mà rằng: Hỡi kẻ ngu dốt, các ngươi sẽ mến sự ngu dại cho đến bao giờ? Kẻ nhạo báng sẽ ưa sự nhạo báng, Và kẻ dại dột sẽ ghét sự tri thức cho đến chừng nào?

23 Nhân vì ta trách các ngươi, các ngươi khá trở lại; Kìa, ta sẽ đổ thần linh ta trên các ngươi; Ta sẽ làm cho các ngươi biết những lời của ta.

24 Bởi vì ta kêu gọi, mà các ngươi không khứng nghe, Ta giơ tay ta ra, lại chẳng có ai chủ ý;

25 Nhưng các ngươi đã bỏ hết lời khuyên dạy ta, Không chịu lời quở trách ta;

26 Nên trong lúc các ngươi bị tai nạn, ta cũng sẽ chê cười, Khi sự sợ hãi giáng cho các ngươi, ắt ta sẽ nhạo báng;

27 Khi sự sợ hãi các ngươi xảy đến thình lình như gió bão, Tai nạn xông vào các ngươi như cơn trốt, Và sự ngặt nghèo, khốn cực giáng trên các ngươi.

28 Bấy giờ chúng nó sẽ kêu cầu cùng ta, nhưng ta sẽ không đáp lời; Sáng sớm chúng nó sẽ tìm ta, nhưng không gặp được.

29 Ay bởi vì chúng nó ghét sự hiểu biết, Không chọn lấy sự kính sợ Đức Giê-hô-va,

30 Cũng không muốn theo sự khuyên dạy ta, Và chê bai các lời quở trách ta;

31 Vì vậy chúng nó sẽ ăn bông trái của đường lối mình, Và được no nê mưu chước của mình riêng.

32 Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó, Và sự yên ổn của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó.

33 Nhưng ai khứng nghe ta ắt sẽ ở an nhiên vô sự, Được bình tịnh, không sợ tai họa nào.