1 亚伯拉罕老迈了， 年事已高， 耶和华在一切事上都赐福给他。

2 亚伯拉罕对他家中， 管理所有产业的老仆人说： "请把你的手放在我的大腿底下。

3 我要你指着耶和华天地的 神起誓， 不可从我现在居住的迦南人中， 为我的儿子娶他们的女子为妻。

4 你却要到我的故乡、我的亲族那里去， 为我的儿子以撒娶妻。"

5 仆人问亚伯拉罕： "如果那女子不愿跟我到这地方来， 我必须把你的儿子带回你原出之地去吗？"

6 亚伯拉罕对他说： "你要谨慎， 切不可带我的儿子回到那里去。

7 耶和华天上的 神， 就是领我离开我的父家和我亲族之地， 曾经对我说话， 又向我起誓的那位说： ‘我必把这地赐给你的后裔。’他必在你前面差派他的使者， 你就可以从那里为我的儿子娶妻。

8 如果那女子不愿跟你来， 我叫你所起的这誓就与你无关了。只是不可带我的儿子回到那里去。"

9 于是， 仆人把手放在他主人亚伯拉罕的大腿下， 为这事向亚伯拉罕起誓。

10 那仆人从他主人的骆驼里取了十匹骆驼， 带着主人各样的美物， 起程往两河之间的亚兰去， 到了拿鹤的城。

11 黄昏时分， 女人出来打水的时候， 那仆人就叫骆驼跪在城外的水井旁边，

12 然后祷告说： "耶和华我主人亚伯拉罕的 神啊， 求你今日使我遇见好机会， 施慈爱给我的主人亚伯拉罕。

13 我现在站在水泉旁边， 城内居民的女儿正出来打水。

14 我对哪一个少女说： ‘请你放下水瓶来， 让我喝点水。’如果她回答： ‘请喝， 我也给你的骆驼喝。’愿那少女就作你选定给你仆人以撒的妻子。这样， 我就知道你施慈爱给我的主人了。"

15 话还没有说完， 不料， 利百加肩头上扛着水瓶出来了。利百加是彼土利所生的。彼土利是亚伯拉罕兄弟拿鹤的妻子密迦的儿子。

16 那少女容貌非常美丽， 还是个处女， 没有男人亲近过她。她下到水泉那里， 打满了水瓶， 又上来。

17 仆人就跑去迎着她， 说： "请你把瓶里的水给我喝一点。"

18 那少女回答： "我主请喝。"就急忙把水瓶拿下来， 托在手上给他喝。

19 他喝足了， 少女就说： "我也要为你的骆驼打水， 直到它们都喝足了。"

20 于是急忙把水瓶里的水倒在槽里， 又跑到井旁去打水， 给他所有的骆驼打上水来。

21 那人一句话也不说， 只注视着她， 要知道耶和华使他的道路亨通不亨通。

22 骆驼喝足了， 那人就拿出一个重近六克的金鼻环， 戴在她的鼻子上， 又拿出两个重一百一十四克的金手镯， 套在她的手上，

23 然后问她： "请你告诉我， 你是谁的女儿？你父亲的家里有地方给我们住宿没有？"

24 她回答： "我是密迦给拿鹤所生的儿子彼土利的女儿。"

25 她又说： "我们有很多粮草和饲料， 也有住宿的地方。"

26 那人就跪下敬拜耶和华，

27 说： "耶和华我主人亚伯拉罕的 神是应当称颂的， 因为他不断以慈爱和信实待我的主人； 耶和华也一路引导我， 到了我主人的兄弟家里。"

28 那少女就跑回去， 把这些事都告诉了她母亲家里的人。

29 利百加有一个哥哥， 名叫拉班。

30 他看见了妹妹的鼻环和手上的手镯， 又听见了妹妹利百加说： "那人对我这样这样说"， 就跑去见外面水泉旁边的那人。他来到那人跟前的时候， 见他仍然站在骆驼旁边的水泉那里。

31 拉班说： "你这蒙耶和华赐福的， 请进来吧， 为什么站在外面呢？我已经收拾好了房间， 也为骆驼预备了地方。"

32 那人就进了拉班的家。拉班卸了骆驼， 拿粮草和饲料给骆驼吃， 又拿水给那人和与他同来的人洗脚。

33 然后在他面前摆上食物， 但那人说： "除非等我说完了我的事， 我不会吃。"拉班说： "请说。"

34 那人说： "我是亚伯拉罕的仆人。

35 耶和华厚厚地赐福我主人， 他就昌大起来； 耶和华又赐给他羊群、牛群、金银、仆婢、骆驼和驴。

36 我主人的妻子撒拉年老的时候， 给我主人生了一个儿子。我主人也把他一切所有的都给了这个儿子。

37 我主人要我起誓， 说： ‘你不可从我现在居住的迦南地中， 为我的儿子娶迦南的女子为妻。

38 你要到我的父家， 和我的族人那里去， 为我的儿子娶一个妻子。’

39 我问我主人： ‘如果那女子不愿跟我回来呢？’

40 他回答： ‘我行事为人都在他面前的耶和华， 必差派他的使者与你同去， 使你的道路亨通， 你就可以从我的族人和我的父家， 给我的儿子娶一个妻子。

41 只要你到了我的族人那里去， 我叫你起的誓就与你无关； 他们若不把女子交给你， 我叫你起的誓也与你无关。’

42 我今天到了水泉那里， 就说： ‘耶和华我主人亚伯拉罕的 神啊， 你若叫我所走的道路亨通，

43 那么， 我现在站在水泉旁边， 但愿有一个少女出来打水， 我要对她说： "请你把瓶里的水给我喝一点。"

44 她若对我说： "你请喝， 我还要打水给你的骆驼喝。"愿那女子就作耶和华给我主人的儿子所选定的妻子。’

45 我心里的话还没有说完， 利百加就肩头扛着水瓶出来了， 她下到水泉那里去打水； 我就对她说： ‘请给我水喝。’

46 她急忙从肩上拿下水瓶来， 说： ‘请喝， 我还要给你的骆驼喝。’我喝了， 她也打水给我的骆驼喝。

47 于是我问她， 说： ‘你是谁的女儿？’她回答： ‘我是密迦给拿鹤所生的儿子彼土利的女儿。’我就把鼻环戴在她的鼻子上， 把手镯套在她的两手上。

48 然后我跪下敬拜耶和华， 称颂耶和华我主人亚伯拉罕的 神， 因为他引导我走恰当的路， 使我得到我主人的兄弟的孙女， 作我主人的儿子的妻子。

49 现在你们若愿意以慈爱和信实待我的主人， 就请告诉我。如果不愿意， 也请你们告诉我； 使我可以知道怎样行。"

50 拉班和彼土利回答， 说： "这事既然出于耶和华， 我们就不能对你说好说歹。

51 看哪， 利百加就在你面前， 你可以把她带去， 照着耶和华所说的， 作你主人儿子的妻子。"

52 亚伯拉罕的仆人听到了他们这些话， 就俯伏在地敬拜耶和华。

53 那仆人拿出金器、银器和衣服送给利百加， 又把贵重的礼物送给她的哥哥和她的母亲。

54 然后， 仆人和与他同来的人才吃喝， 并且住了一夜。他们早晨起来， 仆人就说： "请打发我回到我主人那里去吧！ "

55 利百加的哥哥和母亲说： "让这女孩子和我们同住多几天， 或是十天， 然后她可以离去。"

56 仆人回答他们： "你们不要挽留我， 耶和华既然使我的道路亨通， 就请打发我回到我主人那里去。"

57 他们说： "我们可以把那女孩子叫来， 问问她的意思。"

58 他们把利百加叫了来， 问她： "你愿意与这人同去吗？"她回答： "我愿意去。"

59 于是， 他们把自己的妹妹利百加， 她的乳母和亚伯拉罕的仆人， 以及同来的人， 都打发走了。

60 他们给利百加祝福， 对她说： "我们的妹妹啊， 愿你作千万人之母； 愿你的后裔， 占领仇敌的城门。"

61 利百加和她的众使女就起来， 骑上骆驼， 跟着那人走； 那仆人就带着利百加走了。

62 那时， 以撒刚从庇耳．拉海．莱回来， 他原本是住在南地的。

63 黄昏的时候， 以撒出来田间默想。他举目观看， 忽然看见来了些骆驼。

64 利百加举目观看， 看见了以撒， 就下了骆驼，

65 问那仆人： "在田间走来迎接我们的这人是谁？"仆人回答： "他是我的主人。"利百加就拿面纱蒙在面上。

66 仆人把所作的一切事， 都告诉以撒。

67 以撒领利百加进了他母亲撒拉的帐棚， 并且娶了她。利百加就作了以撒的妻子。以撒爱利百加。以撒自从他母亲去世后， 这才得了安慰。

1 Vả, Ap-ra-ham đã già, tuổi đã cao; trong mọi việc Đức Giê-hô-va đã ban phước cho người.

2 Ap-ra-ham nói cũng người đầy tớ ở lâu hơn hết trong nhà mình, có quyền quản trị các gia tài, mà rằng: Xin hãy đặt tay lên đùi ta,

3 và ta sẽ biểu ngươi chỉ Đức Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời của trời và đất, mà thề rằng: ngươi không cưới một cô nào trong bọn con gái của dân Ca-na-an, tức giữa dân ấy ta trú ngụ, làm vợ cho con trai ta.

4 Nhưng hãy đi về quê hương ta, trong vòng bà con ta, cưới một người vợ cho Y-sác, con trai ta.

5 Người đầy tớ thưa rằng: Có lẽ người con gái không khứng theo tôi về xứ nầy; vậy, có phải tôi dẫn con trai ông đến xứ mà ông đã ra đi khỏi chăng?

6 Ap-ra-ham nói rằng: Hãy cẩn thận, đừng dẫn con ta về xứ đó!

7 Giê-hô-va Đức Chúa Trời trên trời, là Đấng đã đem ta ra khỏi nhà cha ta và xứ sở ta, có phán và thề rằng: Ta sẽ cho dòng dõi ngươi xứ nầy! Chánh Ngài sẽ sai thiên sứ đi trước ngươi, và nơi đó ngươi hãy cưới một vợ cho con trai ta.

8 Nếu người con gái không khứng theo, thì ngươi sẽ khỏi mắc lời của ta biểu ngươi thề; mà dẫu thế nào đi nữa, chớ đem con ta về chốn đó.

9 Đoạn, người đầy tớ để tay lên đùi Ap-ra-ham chủ mình, và thề sẽ làm theo như lời người đã dặn biểu.

10 Đoạn, người đầy tớ bắt mười con lạc đà trong bầy của chủ mình, đem theo đủ các tài vật của chủ đã giao, rồi đứng dậy đi qua xứ Mê-sô-bô-ta-mi, đến thành của Na-cô.

11 Người cho lạc đà nằm quì gối xuống nghỉ ở ngoài thành, gần bên một giếng kia, vào buổi chiều, đến giờ của những con gái ra đi xách nước.

12 Người nói rằng: Hỡi Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của chủ Ap-ra-ham tôi ơi! xin ngày nay cho tôi gặp điều mà tôi tìm kiếm, và hãy làm ơn cho chủ Ap-ra-ham tôi!

13 Nầy, tôi đứng gần bên giếng nầy, các con gái của dân trong thành sẽ ra đi xách nước,

14 xin cho người gái trẻ nào mà tôi nói như vầy: "Xin nàng hãy nghiêng bình, cho tôi uống nhờ hớp nước," mà nàng trả lời rằng: "Hãy uống đi, rồi tôi sẽ cho các lạc đà ngươi uống nữa," là chánh người mà Chúa đã định cho Y-sác, kẻ tôi tớ người; và nhờ đó tôi sẽ biết rằng Chúa đã làm ơn cho chủ tôi vậy.

15 Người đầy tớ chưa dứt lời, nầy, nàng Rê-be-ca vác bình trên vai đi ra. Nàng là con gái của Bê-tu-ên, Bê-tu-ên là con trai của Minh-ca, vợ Na-cô, em trai của Ap-ra-ham.

16 Người gái trẻ đó thật rất đẹp, còn đồng trinh, chưa gả cho ai. Nàng xuống giếng nhận đầy bình nước, rồi trở lên.

17 Đầy tớ bèn chạy lại trước mặt nàng và nói rằng: Xin hãy cho tôi uống một hớp nước trong bình.

18 Nàng đáp rằng: Thưa chúa, hãy uống đi; rồi nàng lật đật đỡ bình xuống tay và cho người uống.

19 Khi đỡ cho người uống xong rồi, nàng lại tiếp rằng: Tôi cũng sẽ xách cho mấy con lạc đà chúa uống nữa, chừng nào uống đã thì thôi.

20 Nàng lật đật đổ nước bình ra máng, chạy xuống giếng xách nước thêm nữa cho hết thảy các con lạc đà uống.

21 Còn người ngồi làm thinh mà nhìn nàng, để cho biết Đức Giê-hô-va làm thành công việc mình đi đây hay chăng.

22 Khi lạc đà vừa thôi uống, người đầy tớ bèn lấy một khoanh vàng nặng được nửa siếc-lơ và đôi xuyến nặng được mười siếc-lơ,

23 mà nói rằng: Nàng là con ai? xin nói cho tôi biết. Trong nhà cha nàng có chỗ nào cho tôi ở nghỉ ban đêm chăng?

24 Nàng đáp rằng: Tôi là con gái của Bê-tu-ên, cháu nội của Minh-ca và Na-cô.

25 Rồi lại nói: Nhà chúng tôi có nhiều rơm và cỏ, và cũng có chỗ để cho ở nghỉ nữa.

26 Người bèn cúi đầu và sấp mình xuống trước mặt Đức Giê-hô-va,

27 mà nói rằng: Đáng ngợi khen thay Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời của chủ Ap-ra-ham tôi! Ngài chẳng ngớt thương xót và thành thực đối cùng chủ tôi! Khi đương đi, Đức Giê-hô-va dẫn dắt tôi đến nhà anh em của chủ tôi vậy.

28 Người gái trẻ đó chạy về, thuật chuyện nầy lại cho nội nhà mẹ mình.

29 Vả, nàng Rê-be-ca có một anh, tên là La-ban. La-ban chạy đến người đầy tớ đó ở gần bên giếng.

30 Vừa thấy khoanh vàng và đôi xuyến nơi tay em gái mình, và đã nghe chuyện Rê-be-ca thuật lại rằng: Người nầy nói vậy! thì đi đến người, đương đứng gần bên mấy con lạc đà, ở nơi giếng nước,

31 mà thưa rằng: Hởi người đã được Đức Giê-hô-va ban phước! Xin mời vào. Sao đứng ngoài nầy vậy? Tôi đã sửa soạn nhà và dọn-dẹp một nơi cho mấy con lạc đà rồi.

32 Người đầy tớ bèn vào nhà; La-ban cổi yên cho lạc đà, đem cỏ cùng rơm cho các thú đó; rồi lấy nước đặng rửa chơn cho người đầy tớ và mấy kẻ đi theo.

33 Đoạn, người nhà bày bữa và mời ăn; nhưng người đầy tớ nói: Không, tôi không ăn đâu, nếu chưa nói được những điều tôi cần phải nói. La-ban đáp rằng: Hãy nói đi!

34 Người bèn nói rằng: Tôi là đầy tớ của Ap-ra-ham.

35 Đức Giê-hô-va đã ban phước cho chủ tôi bội phần, trở nên thạnh vượng; Ngài cho chủ tôi chiên, bò, bạc, vàng, tôi trai tớ gái, lạc đà và lừa.

36 Vả, Sa-ra, vợ chủ tôi, trở về già, có sanh một con trai cho người; người đã giao gia tài mình lại hết cho con trai đó.

37 Chủ tôi lại có bắt tôi thề rằng: Ngươi chớ cưới cho con trai ta một người vợ nào trong bọn con gái của dân Ca-na-an, là xứ ta đương trú ngụ;

38 nhưng hãy về nhà cha ta, trong vòng bà con ta, mà cưới cho nó một người vợ tại đó.

39 Tôi nói cùng chủ tôi rằng: Có lẽ người con gái không khứng theo tôi về.

40 Chủ đáp rằng: Đức Giê-hô-va là Đấng ta phục sự sẽ sai thiên sứ theo ngươi, làm cho thành công việc ngươi đi; và ngươi sẽ cưới cho con trai ta một người vợ trong vòng bà con ta, tại nhà cha ta.

41 Vậy, nếu khi ngươi đi về bà con ta, mà họ không khứng gả cho, thì ngươi sẽ được gỡ lời thề nặng của ngươi đã thề cùng ta đó.

42 Ngày nay, khi đi đến giếng kia, tôi có cầu rằng: Lạy Đức Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của chủ Ap-ra-ham tôi! Xin đoái đến mà giúp công việc của tôi đi đây cho được thành!

43 Nầy, tôi ngồi gần bên giếng nầy: cầu xin hễ người gái trẻ nào sẽ ra xách nước mà tôi nói cùng nàng rằng: Xin cho tôi uống một hớp nước trong bình;

44 mà sẽ trả lời rằng: Hãy uống đi, trước tôi sẽ xách cho các lạc đà ngươi uống nữa, xin cho người gái trẻ đó là vợ mà Đức Giê-hô-va đã định cho con trai của chủ tôi!

45 Chưa dứt lời thầm nguyện, bỗng đâu nàng Rê-be-ca vác bình trên vai đi ra, xuống giếng xách nước. Tôi nói với nàng rằng: Xin cho tôi uống hớp nước.

46 Nàng lật đật hạ bình trên vai xuống mà nói rằng: Hãy uống đi, rồi tôi sẽ cho các lạc đà ngươi uống nữa; vậy tôi có uống và nàng cũng có cho các lạc đà uống nữa.

47 Tôi bèn hỏi nàng rằng: Nàng là con gái ai? Nàng đáp: Tôi là con gái của Bê-tu-ên, cháu nội của Na-cô và Minh-ca. Tôi liền đeo cái khoanh nơi lỗ mũi và đôi xuyến vào tay nàng.

48 Đoạn, tôi cúi đầu và sấp mình xuống trước mặt Đức Giê-hô-va, ngợi khen Giê-hô-va Đức Chúa Trời của chủ Ap-ra-ham tôi, mà đã dẫn tôi vào đường chánh đáng, để chọn được cho con trai người con gái của em chủ tôi.

49 Vậy, bây giờ, nếu các ông muốn lấy lòng tử tế và trung tín đối cùng chủ tôi, xin hãy tỏ điều đó cho, dầu không, xin cũng nói cho biết, hầu cho tôi sẽ xây về bên hữu hay là về bên tả.

50 La-ban và Bê-tu-ên đáp rằng: Điều đó do nơi Đức Giê-hô-va mà ra, chúng tôi đâu nói được cùng ngươi rằng quấy hay rằng phải.

51 Kìa, Rê-be-ca đương ở trước mặt ngươi, hãy dẫn nó đi, để nó được làm vợ của con trai chủ ngươi, theo như lời Đức Giê-hô-va phán định.

52 Đầy tớ của Ap-ra-ham vừa nghe lời hai người nói xong, liền sấp mình xuống đất trước mặt Đức Giê-hô-va.

53 Người lấy đồ trang sức bằng bạc, vàng, và áo xống trao cho Rê-be-ca; rồi cùng lấy các vật quí dâng cho anh và mẹ nàng.

54 Đoạn người đầy tớ cùng các người đi theo ngồi ăn uống; rồi ngủ tại đó. Qua ngày sau, khi họ đã thức dậy, người đầy tớ nói rằng: Xin hãy cho tôi trở về chủ.

55 Nhưng anh và mẹ nàng rằng: Hãy cho người gái trẻ ở lại cùng chúng tôi ít ngày nữa, độ chừng mười bữa, rồi nó sẽ đi.

56 Đầy tớ đáp rằng: Xin chớ cầm tôi trễ lại, vì Đức Giê-hô-va có làm việc đi đường tôi được thành. Hãy cho tôi đi, trở về nhà chủ tôi.

57 Họ đáp rằng: Chúng ta hãy gọi người gái trẻ đó và hỏi ý nó ra sao;

58 bèn kêu Rê-be-ca và nói rằng: Con muốn đi cùng người nầy chăng? Nàng rằng: Tôi muốn đi.

59 Đoạn, họ cho Rê-be-ca, em gái mình, và người vú của nàng, đi về theo người đầy tớ của Ap-ra-ham và các kẻ đi theo.

60 Họ chúc phước cho Rê-be-ca mà rằng: Hỡi em gái chúng ta! Chúc cho em được trở nên mẹ của ức triệu người, và cho dòng dõi em được chiếm lấy cửa thành của quân nghịch.

61 Rê-be-ca và các đòi nàng đứng dậy, lên cỡi lạc đà, đi theo người đầy tớ đó. Vậy, người đầy tớ dẫn Rê-be-ca đi.

62 Bấy giờ Y-sác ở tại nam phương từ giếng La-chai-Roi trở về;

63 lối chiều, người đi ra ngoài đồng đặng suy ngẫm; nhướng mắt lên, kìa ngó thấy lạc đà đâu đi đến.

64 Nàng Rê-be-ca cũng nhướng mắt lên, bèn chợt thấy Y-sác; liền nhảy xuống lạc đà,

65 và hỏi đầy tớ rằng: Người ở đằng trước mặt tôi đi lại trong đồng đó là ai: Đầy tớ thưa rằng: Ay là chủ tôi đó. Nàng bèn lấy lúp che mặt lại.

66 Rồi, đầy tớ thuật cho Y-sác nghe hết các việc mà mình đã làm;

67 Y-sác bèn dẫn Rê-be-ca vào trại của Sa-ra, mẹ mình, cưới làm vợ, và yêu mến nàng. Vậy, Y-sác được giải phiền sau khi mẹ mình qua đời.