1 A, ka taka nga tau e rua, ka moe a Parao: na, i te taha ia o te awa e tu ana.

2 Na, ko te putanga ake o nga kau e whitu i roto i te awa, he ahua pai, e whai kiko ana; a ka kai ratou i roto i nga wiwi.

3 Na, ko te putanga ake ano o etahi kau e whitu i muri i a ratou i roto i te awa, he ahua kino, he kikokore: a tu ana ratou i te taha o era kau i te pareparenga o te awa.

4 Na ka kainga e nga kau ahua kino, kikokore, nga kau ahua pai e whitu, nga mea momona. A ka ara ake a Parao.

5 A ka parangia ano ia, na, ko te rua o ana moe: na, ko te putanga ake o nga puku witi e whitu, kotahi ano hoki te kakau, he mea whai kiko, he pai.

6 Na, ko nga puku e whitu e tupu ake ana i muri i era, he mea kikokore, he mea ngingio i te marangai.

7 A horomia ake nga puku whai kiko e whitu, nga mea whai kai, e nga puku kikokore e whitu. Ko te aranga ake o Parao, na, he moe!

8 A, i te ata, na, ka pororaru tona wairua; a ka tono tangata ia ki te karanga i nga tohunga maori katoa o Ihipa, me nga mea mohio katoa o reira: a korerotia atu ana tana moe e Parao ki a ratou: otiia kihai i taea e tetahi te whakaatu i te tikanga o aua moe ki a Parao.

9 Na ka korero te tino kaiwhakainu ki a Parao, ka mea, Katahi ahau ka mahara ki oku he.

10 I riri mai a Parao ki ana pononga, a i tuku i ahau kia puritia ki roto ki te whare o te rangatira o nga kaitiaki, ahau me te tino kaihanga taro.

11 A ka moe maua i tetahi moe i te po kotahi, ahau, a ia hoki; i moe maua, ahau, a ia, me te tikanga ano o a maua moe.

12 Na i reira i a maua tetahi taitama Hiperu, he pononga na te rangatria o nga kaitiaki; a ka korerotia e maua ki a ia, a whakaaturia mai ana e ia te tikanga o a maua moe ki a maua; rite tonu tana whakaaturanga ki ta tera moe, ki taku.

13 A tika tonu tana i whakaatu ai ki a maua: ko ahau i whakahokia e ia ki taku mahi, ko tera i taronatia.

14 Na ka tono tangata a Parao, hei karanga i a Hohepa, a ka hohoro ratou te mau mai i a ia i roto i te whare herehere: na ka heu ia i a ia, ka tango i etahi kakahu ke mona, a haere ana ki a Parao.

15 A ka mea a Parao ki a Hohepa, I moe ahau i tetahi moe, a kahore he tangata hei whakaatu i tona tikanga: na kua tae mai tou rongo ki ahau, e korerotia ana ki te rongo koe i te moe ka taea e koe te whakaatu tona tikanga.

16 Na ka whakahoki a Hohepa ki a Parao, ka mea, Ehara i ahau: ma te Atua e whakahoki te kupu pai ki a Parao.

17 Na ka mea a Parao ki a Hohepa, I ahau e moe ana, na, e tu ana ahau i te pareparenga o te awa:

18 Na, ka puta ake i te awa nga kau e whitu, he mea whai kiko, he ahua pai; a ka kai ratou i roto i nga wiwi:

19 Na, ko te putanga ake o etahi atu kau e whitu i muri i era, he hiroki, he ahua kino noa iho, he kikokore, kahore ahau i kite i to ratou rite te kino i te whenua katoa o Ihipa;

20 Na ka kainga nga kau e whitu o mua, nga mea momona, e nga kau kiroki, e nga mea kino:

21 A, i to ratou toremitanga ki roto i a ratou, e kore e mohiotia kua toremi ratou ki roto i a ratou; he mau tonu hoki to ratou ahua kino, he pera me to te timatanga. Na ka ara ahau.

22 Na i kite ano ahau i ahau e moe ana, ko nga puku witi e whitu e tupu ake ana i te kakau kotahi, he mea whai kai, he mea pai:

23 Na ko nga puku e whitu, he mea taramore, he mea kikokore, i ngingio nei i te marangai, e tupu ake ana i muri i aua puku;

24 A horomia ake nga puku papai e whitu e nga puku kikokore: na ka korerotia e ahau ki nga tohunga maori; a kahore tetahi hei whakaatu ki ahau.

25 Na ko te meatanga a Hohepa ki a Parao, Ko te moe a Parao kotahi tonu: e whakaaturia ana e te Atua ki a Parao nga mea e meatia ana e ia.

26 Ko nga kau pai e whitu, e whitu nga tau; ko nga puku pai ano e whitu, e whitu nga tau: kotahi ano te moe.

27 A ko nga kau hiroki e whitu, ko nga mea kino i puta ake ra i muri i a ratou, e whitu ena nga tau; a ko nga puku witi e whitu, ko nga mea i ngingio i te marangai, e whitu ena nga tau matekai.

28 Ko te mea tena i korerotia e ahau ki a Parao: ko ta te Atua e mea ai e whakakitea ana e ia ki a Parao.

29 Nana, e whitu nga tau e haere mai nei e nui ai te hua o te whenua katoa o Ihipa:

30 A e whitu nga tau matekai e ara ake i muri i era; a ka wareware katoa te hua i te whenua o Ihipa; a ka ngaro te whenua i te matekai;

31 A e kore taua hua e mohiotia e te whenua, i taua matekai hoki o muri; no te mea he tino nanakia.

32 A, i tuaruatia ai te moe a Parao, he mea pumau na te Atua, ka hohoro ano te meatia e te Atua.

33 Na reira, me titiro e Parao tetahi tangata mihio, whai whakaaro, kia tukua e ia nga tikanga o te whenua o Ihipa ki a ia.

34 Kia meatia tenei e Parao, kia whakaritea hoki e ia etahi kaitirotiro mo te whenua, a kia tangohia e ia te rima o nga wahi o te whenua o Ihipa i nga tau hua e whitu.

35 Kia kohia hoki nga kai katoa o enei tau pai e haere ake nei, kia amitia mai hoki he witi ki raro i te ringa o Parao, kia tohungia ano hoki he kai i roto i nga pa.

36 Na ka pae taua kai ma te whenua mo nga tau matekai e whitu e puta mai ana ki te whenua o Ihipa; e kore ai e ngaro te whenua i te matekai.

37 A he pai taua mea ki te titiro a Parao ki te titiro hoki a ana tangata katoa.

38 Na ka mea a Parao ki ana tangata, E kitea ranei e tatou he penei, he tangata kei a ia nei te wairua o te Atua?

39 A ka mea a Parao ki a Hohepa, Na, kua whakakitea nei e te Atua enei mea katoa ki a koe, kahore hoki he tangata hei rite mou, te mohio, te whai whakaaro:

40 Ko koe hei rangatira mo toku whare, a ma tau kupu toku iwi katoa e tohutohu; ko te torona anake te mea e nui ake ai ahau i a koe.

41 A ka mea a Parao ki a Hohepa, Titiro, kua waiho nei koe e ahau hei rangatira mo te whenua katoa o Ihipa.

42 Na ka tangohia e Parao tona mowhiti i tona ringa, a kuhua ana e ia ki te ringa o Hohepa, i whakakakahuria hoki ia e ia ki nga kakahu rinena pai, a whakaheia ana he hei koura ki tona kaki:

43 I whakaekea ano ia e ia ki runga ki te tuarua o ona hariata; a ka karangatia e ratou i mua i a ia, Kia piko te turi: ka waiho ia e ia hei rangatira mo te whenua katoa o Ihipa.

44 I mea ano a Parao ki a Hohepa, Ko Parao ahau, a ki te kahore koe, e kore e ara ake te ringa, te waewae ranei o tetahi i te whenua katoa o Ihipa.

45 Na ka huaina e Parao te ingoa o Hohepa ko Tawhanatapaneaha; a i homai ano e ia hei wahine mana, a Ahenata, tamahine a Potiwhera, tohunga o Ono. Na ka haere a Hohepa a puta noa i te whenua katoa o Ihipa.

46 E toru tekau nga tau o Hohepa i tona turanga i te aroaro o Parao, o te kingi o Ihipa. Na ka puta atu a Hohepa i te aroaro o Parao, a ka haere a puta noa i te whenua katoa o Ihipa.

47 A, i nga tau hua e whitu, me te mea he aohanga na te ringa te hua o te whenua.

48 Na ka kohia e ia nga kai katoa o nga tau e whitu i puta ki te whenua o Ihipa, a rongoatia ana te kai ki nga pa: ko te kai o te mara i tetahi taha, i tetahi taha o te pa, i rongoatia e ia ki taua pa ano.

49 Heoi amitia ana e Hohepa he witi, me te mea ko te onepu o te moana, he hira whakaharahara; a whakarerea noatia iho e ia te tatau: kahore hoki i taea te tatau.

50 Na ka whanau nga tama tokorua a Hohepa, i te mea kahore ano kia puta noa nga tau matekai, i whanau hoki i a raua ko Ahenata tamahine a Potiwhera tohunga o Ono.

51 A i huaina e Hohepa te ingoa o te matamua ko Manahi: No te mea, e ki ana ia, kua meinga ahau e te Atua kia wareware ki taku mahi nui katoa, ki te whare katoa ano hoki o toku papa.

52 A i huaina e ia te ingoa o te tuarua ko Eparaima: Moku hoki i meinga e te Atua kia hua ki te whenua o toku tangihanga.

53 Na ka taka nga tau hua e whitu i puta mai ra ki te whenua o Ihipa.

54 A ka timata nga tau matekai e whitu te puta ake, ka pera hoki me ta Hohepa i korero ai: a i nga whenua katoa te matekai; ko te whenua katoa ia o Ihipa i whai taro.

55 Na, i te matenga o te whenua katoa o Ihipa i te kai, ka tangi te iwi ki a Parao ki te taro ma ratou: a ka mea a Parao ki nga Ihipiana katoa, Haere ki a Hohepa; me mea e koutou tana e mea ai ki a koutou.

56 Na i runga i te mata katoa o te whenua te matekai: a ka wahia e Hohepa nga toa katoa, a hokona ana e ia ki nga Ihipiana; he nanakia hoki te matekai i te whenua o Ihipa.

57 A ka haere nga whenua katoa ki Ihipa, ki a Hohepa, ki te hoko witi; no te mea he nui rawa te matekai o nga whenua katoa.

1 过了两年, 法老作了一个梦, 梦见自己站在河边。

2 有七头母牛从河里上来, 又健美又肥壮, 在芦苇中吃草。

3 接着, 又有另外七头母牛从河里上来, 又丑陋又瘦弱, 站在岸上其他母牛旁边。

4 这些丑陋瘦弱的母牛, 竟把那些健美肥壮的母牛吃掉, 法老就醒了。

5 他又睡着, 作了第二个梦, 梦见一根麦茎, 长出七个麦穗, 又肥壮又美好。

6 接着, 又长出七个麦穗, 又干瘦又被东风吹焦了。

7 这些干瘦的麦穗, 竟把那七个又肥壮又饱满的麦穗吞下去, 法老就醒了, 原来是一个梦。

8 到了早晨, 法老心里烦乱, 就派人去把埃及所有的术士和智慧人都召了来; 法老把自己的梦告诉他们, 但是没有人能替法老解梦。

9 那时酒政告诉法老说: "我今日想起了我的过错。

10 从前法老恼怒臣仆, 把我和膳长关在军长府的监房里。

11 我们二人在同一夜都作了梦; 我们的梦各有不同的解释。

12 在那里有一个希伯来的少年人与我们在一起, 他是军长的仆人, 我们把梦告诉了他, 他就替我们解梦, 各人的梦有不同的解释。

13 结果, 事情都照着他给我们的解释实现了: 我恢复了原职, 膳长却被挂起来。"

14 法老于是派人去召约瑟。他们就急忙把约瑟从监里带出来。他剃了头、刮了脸、换了衣服, 就进去见法老。

15 法老对约瑟说: "我作了一个梦, 没有人能够解释。我听见人说, 你听了梦, 就能解释。"

16 约瑟回答法老, 说: "解梦不在于我, 但 神必给法老一个吉祥的解答。"

17 法老告诉约瑟: "在梦里我看见我站在河边。

18 有七头母牛从河里上来, 又肥壮又健美, 在芦苇中吃草。

19 接着, 又有另外七头母牛上来, 又软弱又消瘦又十分丑陋, 在埃及全地我没有见过这样丑陋的牛。

20 这又消瘦又丑陋的母牛, 竟把先前七头肥壮的母牛吃掉。

21 它们吃了以后, 却看不出它们是吃掉了肥牛, 因为它们丑陋的样子仍是与先前一样。我就醒了。

22 在梦里我又看见一根麦茎, 长出七个麦穗, 又饱满又美好。

23 接着, 又长出了七个麦穗, 又枯干又干瘦又被东风吹焦了。

24 这些干瘦的麦穗, 竟把那七个美好的麦穗吞下去。我把梦告诉了术士, 但是没有人能替我解答。"

25 约瑟对法老说: "法老的梦都是同一个意思, 神已经把所要作的事告诉法老了。

26 七头美好的母牛是七年, 七个美好的麦穗也是七年; 两个梦都是同一个意思。

27 那接着上来的七头又消瘦又丑陋的母牛是七年, 那七个不结实、被东风吹焦了的麦穗也是七年, 都是七年饥荒。

28 这就是我对法老所说: 神要作的事, 他已经向法老显明了。

29 看哪, 埃及全地必有七年大丰收。

30 接着又必有七年饥荒; 甚至埃及地所有的丰收都被人忘记了, 饥荒必把这地毁灭。

31 因为接着而来的饥荒太严重了, 使人不觉得这地有过丰收。

32 至于法老两次作梦, 是因为 神已经命定这事, 并且要快快地实行。

33 因此, 法老要找一个有见识有智慧的人, 派他管理埃及地。

34 法老要这样行, 在国中指派官员, 当七年丰收的时候, 征收埃及地出产的五分之一。

35 又叫他们把将要来的七个丰年的粮食收集起来, 积蓄五谷归在法老的手下, 收在各城里作粮食。

36 这些粮食要储存起来, 可以应付将来埃及地的七年饥荒, 免得这地被饥荒所灭。"

37 法老和他的臣仆, 都赞同这件事。

38 于是法老对臣仆说: "像这样的人, 有 神的灵在他里面, 我们怎能找得着呢?"

39 法老对约瑟说: " 神既然把这事指示了你, 就再没有人像你这样有见识有智慧了。

40 你可以掌管我的家, 我的人民都要听从你的话; 只有在王位上我比你大。"

41 法老又对约瑟说: "你看, 我任命你治理埃及全地。"

42 于是, 法老脱下他手上打印的戒指, 戴在约瑟的手上; 给他穿上细麻的衣服, 把金颈链挂在他的颈项上;

43 又叫约瑟坐在他的副车, 有人在他前面喊着: "跪下。"这样, 法老任命了约瑟治理埃及全地。

44 法老对约瑟说: "我是法老, 但在埃及全地, 如果没有你的许可, 没有人可以随意作事。"

45 法老给约瑟起名叫撒发那忒.巴内亚, 又把安城的祭司波提非拉的女儿亚西纳, 给约瑟为妻。约瑟出去巡行埃及全地。

46 约瑟侍立在埃及王法老面前的时候, 年三十岁。约瑟从法老面前出来, 遍行埃及全地。

47 在七个丰年的时候, 地里的出产非常丰盛。

48 约瑟把埃及七个丰年的一切粮食都收集起来, 把粮食存放在城中; 各城周围田地所出的粮食, 也存放在各城中。

49 约瑟积蓄了极多的五谷, 好像海沙那样多, 甚至他不再记下数量, 因为实在无法计算。

50 在荒年还没有来到以前, 约瑟生了两个儿子, 是安城的祭司波提非拉的女儿亚西纳给约瑟生的。

51 约瑟给长子起名叫玛拿西, 因为他说: " 神使我忘记我所有的困苦, 以及我父的全家。"

52 他给次子起名叫以法莲, 因为他说: " 神使我在受苦之地繁盛起来。"

53 埃及地的七年丰收一结束,

54 七年饥荒就随着来了, 正像约瑟所说的一样。各地都有饥荒, 只有埃及全地仍有粮食,

55 等到埃及全地也要挨饿的时候, 人民就向法老求粮。法老对所有的埃及人说: "你们到约瑟那里去, 他吩咐你们什么, 你们就作什么。"

56 当时饥荒遍及全国, 约瑟就开了所有的粮仓, 把粮食卖给埃及人, 因为埃及地的饥荒非常严重。

57 各地的人都到埃及去, 向约瑟买粮, 因为各地的饥荒都非常严重。