1 My son, don’t forget my teaching,
but let your heart keep my commandments,
2 for they will add to you length of days,
years of life, and peace.
3 Don’t let kindness and truth forsake you.
Bind them around your neck.
Write them on the tablet of your heart.
4 So you will find favor,
and good understanding in the sight of God and man.
5 Trust in Yahweh with all your heart,
and don’t lean on your own understanding.
6 In all your ways acknowledge him,
and he will make your paths straight.
7 Don’t be wise in your own eyes.
Fear Yahweh, and depart from evil.
8 It will be health to your body,
and nourishment to your bones.
9 Honor Yahweh with your substance,
with the first fruits of all your increase;
10 so your barns will be filled with plenty,
and your vats will overflow with new wine.
11 My son, don’t despise Yahweh’s discipline,
neither be weary of his correction;
12 for whom Yahweh loves, he corrects,
even as a father reproves the son in whom he delights.
13 Happy is the man who finds wisdom,
the man who gets understanding.
14 For her good profit is better than getting silver,
and her return is better than fine gold.
15 She is more precious than rubies.
None of the things you can desire are to be compared to her.
16 Length of days is in her right hand.
In her left hand are riches and honor.
17 Her ways are ways of pleasantness.
All her paths are peace.
18 She is a tree of life to those who lay hold of her.
Happy is everyone who retains her.
19 By wisdom Yahweh founded the earth.
By understanding, he established the heavens.
20 By his knowledge, the depths were broken up,
and the skies drop down the dew.
21 My son, let them not depart from your eyes.
Keep sound wisdom and discretion,
22 so they will be life to your soul,
and grace for your neck.
23 Then you shall walk in your way securely.
Your foot won’t stumble.
24 When you lie down, you will not be afraid.
Yes, you will lie down, and your sleep will be sweet.
25 Don’t be afraid of sudden fear,
neither of the desolation of the wicked, when it comes;
26 for Yahweh will be your confidence,
and will keep your foot from being taken.
27 Don’t withhold good from those to whom it is due,
when it is in the power of your hand to do it.
28 Don’t say to your neighbor, "Go, and come again;
tomorrow I will give it to you,"
when you have it by you.
29 Don’t devise evil against your neighbor,
since he dwells securely by you.
30 Don’t strive with a man without cause,
if he has done you no harm.
31 Don’t envy the man of violence.
Choose none of his ways.
32 For the perverse is an abomination to Yahweh,
but his friendship is with the upright.
33 Yahweh’s curse is in the house of the wicked,
but he blesses the habitation of the righteous.
34 Surely he mocks the mockers,
but he gives grace to the humble.
35 The wise will inherit glory,
but shame will be the promotion of fools.
1 Hỡi con, chớ quên sự khuyên dạy ta, Lòng con khá giữ các mạng lịnh ta;
2 Vì nó sẽ thêm cho con lâu ngày, Số năm mạng sống, và sự bình an.
3 Sự nhơn từ và sự chơn thật, chớ để lìa bỏ con; Hãy đeo nó vào cổ, ghi nó nơi bia lòng con;
4 Như vậy, trước mặt Đức Chúa Trời và loài người Con sẽ được ơn và có sự khôn ngoan thật.
5 Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, Chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con;
6 Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.
7 Chớ khôn ngoan theo mắt mình; Hãy kính sợ Đức Giê-hô-va, và lìa khỏi sự ác:
8 Như vậy, cuống rốn con sẽ được mạnh khỏe, Và xương cốt con được mát mẻ.
9 Hãy lấy tài vật và huê lợi đầu mùa của con, Mà tôn vinh Đức Giê-hô-va;
10 Vậy, các vựa lẫm con sẽ đầy dư dật, Và những thùng của con sẽ tràn rượu mới.
11 Hỡi con, chớ khinh điều sửa phạt của Đức Giê-hô-va, Chớ hiềm lòng khi Ngài quở trách;
12 Vì Đức Giê-hô-va yêu thương ai thì trách phạt nấy. Như một người cha đối cùng con trai yêu dấu mình.
13 Người nào tìm đặng sự khôn ngoan, Và được sự thông sáng, có phước thay!
14 Vì thà được nó hơn là được tiền bạc, Hoa lợi nó sanh ra tốt hơn vàng ròng.
15 Sự khôn ngoan quí báu hơn châu ngọc, Chẳng một bửu vật nào con ưa thích mà sánh kịp nó được.
16 Tay hữu nó cầm sự trường thọ, Còn trong tay tả, có sự giàu có và vinh hiển.
17 Các nẻo nó vốn là nẻo khoái lạc, Và các lối nó cả điều bình an.
18 Nó là cây sự sống cho ai nắm lấy nó; Người nào cầm giữ nó đều được phước hạnh.
19 Đức Giê-hô-va dùng sự khôn ngoan lập nên trái đất; Nhờ sự thông sáng mà sắp đặt các từng trời.
20 Do sự hiểu biết Ngài các vực sâu mở ra, Và mây đặt ra sương móc.
21 Hỡi con, khá gìn giữ sự khôn ngoan thật và sự dẽ dặt, Chớ để nó lìa xa mắt con;
22 Thì nó sẽ là sự sống của linh hồn con, Và như đồ trang sức cho cổ con.
23 Con sẽ bước đi vững vàng trong đường con, Và chơn con không vấp ngã.
24 Khi con nằm, chẳng có điều sợ hãi; Phải, con sẽ nằm được ngủ ngon giấc.
25 Chớ sợ sự kinh khiếp xảy đến thình lình, Cũng đừng kinh hãi lúc sự tàn hại giáng trên kẻ ác;
26 Vì Đức Giê-hô-va là nơi nương cậy của con, Ngài sẽ gìn giữ chơn con khỏi mắc bẫy.
27 Chớ từ chối làm lành cho kẻ nào xứng đáng, Miễn là tay con có quyền làm điều ấy.
28 Nhược bằng con có tại nơi con vật kẻ lân cận cầu xin, thì chớ nói với người rằng: Hãy đi và trở lại, ngày mai ta sẽ cho ngươi.
29 Chớ lập mưu hại kẻ lân cận con, Vì người ăn ở bình yên bên con.
30 Nếu không có làm điều hại cho con, Chớ tranh giành vô cớ với ai.
31 Chớ phân bì với kẻ hung dữ, Cũng đừng chọn lối nào của hắn;
32 Vì Đức Giê-hô-va gớm ghiếc kẻ gian tà; Nhưng kết tình bậu bạn cùng người ngay thẳng.
33 Sự rủa sả của Đức Giê-hô-va giáng trên nhà kẻ ác. Song Ngài ban phước cho chỗ ở của người công bình.
34 Quả thật Ngài nhạo báng kẻ hay nhạo báng; Nhưng Ngài ban ơn cho người khiêm nhường.
35 Người khôn ngoan sẽ hưởng được sự vinh hiển; Còn sự thăng lên của kẻ ngu dại sẽ ra điều hổ thẹn.