1 Na, whakarongo mai ra inaianei, e Iharaira, ki nga tikanga, ki nga whakaritenga e whakaako atu nei ahau ki a koutou kia mahia; kia ora ai koutou, kia tae atu ai, kia noho ai hoki ki te whenua e homai nei e Ihowa, e te Atua o o koutou matua, ki a koutou.

2 Ko te kupu, e whakahaua atu nei e ahau ki a koutou, kaua e tapiritia ki etahi atu, kaua ano e kinitia atu tetahi wahi ona; kia rite ai i a koutou nga whakahau a Ihowa, a to koutou Atua, e whakahaua nei e ahau ki a koutou.

3 Kua kite o koutou kanohi i ta Ihowa i mea ai mo Paarapeoro: ko nga tangata katoa hoki i whai i a Paarapeoro whakamatea rawatia iho ratou e Ihowa, e to koutou Atua, i roto i a koutou.

4 Ko koutou ia, i awhi ra ki a Ihowa, ki to koutou Atua, e ora katoa ana i tenei ra.

5 Titiro, kua whakaako ahau i a koutou ki nga tikanga, ki nga whakaritenga, ki a Ihowa, ki a toku Atua i ako ai ki ahau, hei mahi ma koutou i waenganui o te whenua e haere atu nei koutou ki reira ki te tango.

6 Na puritia, mahia: ko to koutou whakaaro nui hoki ia, me to koutou mohio ki te titiro mai a nga tauiwi, a nga mea e rongo ana ki enei tikanga katoa, a ka mea ratou, Koia hoki, he hunga mohio, he hunga tupato tenei iwi nui.

7 Ko wai hoki te iwi nui, e whiwhi ana ki te atua penei te tata ki a ratou me Ihowa, me to tatou Atua, e tata mai nei i a tatou karangaranga katoa ki a ia?

8 Ko wai hoki te iwi nui, i a ia nei nga tikanga me nga whakaritenga tika, penei me tenei ture katoa e hoatu nei e ahau ki to koutou aroaro i tenei ra?

9 Mau ia koe e tiaki, me tiaki marie ano tou wairua, kei wareware ki nga mea i kite ai ou kanohi, kei riro atu hoki i roto i tou ngakau, i nga ra katoa e ora ai koe; engari me whakaako au tama, me nga tama hoki a au tama ki ena mea;

10 Ki te ra ano hoki i tu ai koe i te aroaro o Ihowa, o tou Atua, i Horepa, i ta Ihowa meatanga mai ki ahau, Huihuia mai te iwi ki ahau, a maku e mea kia rongo ratou i aku korero, kia whakaakona ai kia wehi i ahau i nga ra katoa e ora ai ratou i ru nga i te whenua, hei whakaako atu ma ratou ki a ratou tama.

11 Na ka whakatata koutou, ka tu hoki i raro iho o te maunga; ko te maunga hoki ka tonu i te ahi, a kakati noa ki waenganui o te rangi, te pouri! te kapua! na, pouri kerekere.

12 Na ka korero mai a Ihowa ki a koutou i waenganui o te ahi: ko te puakanga mai o nga kupu ta koutou i rongo ai, tena ko tetahi ahau kihai i kitea; heoi ano ko te reo kau.

13 Na ka kauwhautia e ia ki a koutou tana kawenata, i whakahaua e ia ki a koutou kia whakaritea, ara nga ture kotahi tekau, a tuhituhia iho e ia ki nga papa kohatu e rua.

14 I whakahau ano a Ihowa i ahau i taua wa, kia whakaakona koutou ki nga tikanga, ki nga whakaritenga, hei mahi ma koutou ki te whenua e haere atu nei koutou ki reira ki te tango.

15 Tiakina marietia ra o koutou wairua; kihai hoki koutou i kite i tetahi ahua, me he aha, me he aha, i te ra i korero ai a Ihowa ki a koutou i Horepa, i waenganui o te ahi;

16 Kei he koutou, kei hanga i te whakapakoko ma koutou, i te ritenga o tetahi tauira, i te ahua o te tane, o te wahine ranei;

17 I te ahua o tetahi kararehe o te whenua, i te ahua o tetahi manu whai parirau e rererere ana i te rangi,

18 I te ahua o tetahi mea e ngokingoki ana i te whenua, i te ahua o tetahi ika i roto i te wai i raro iho o te whenua:

19 Kei anga ake ranei ou kanohi ki te rangi, ka kite i te ra, i te marama ranei, i nga whetu, i te ope katoa o te rangi, na ka takina atu koe ki te koropiko atu ki ena mea, ki te mahi atu hoki ki ena mea, i tuwhaina mai nei e Ihowa, e tou Atua, mo nga iwi katoa i raro o te rangi, puta noa, puta noa.

20 Na Ihowa ia koutou i tango, nana hoki koutou i whakaputa mai i roto i te oumu rino, i Ihipa, kia waiho ai hei iwi tupu mana, me koutou inaianei.

21 I riri mai ano a Ihowa ki ahau mo ta koutou hoki, a oati mai ana e kore ahau e whiti i Horano, e kore ano e tae ki te whenua pai, ka homai nei e Ihowa, e tou Atua, ki a koe hei kainga tupu.

22 Engari ka mate ahau ki tenei whenua, e kore ahau nei e whiti i Horano: ko koutou ia ka whiti, ka tango hoki i taua whenua pai.

23 Kia tupato, kei wareware ki te kawenata a Ihowa, a to koutou Atua, i whakaritea e ia ki a koutou, kei hanga hoki he whakapakoko ma koutou ki te ritenga o tetahi mea i riria mai nei koe e Ihowa, e tou Atua.

24 Ko Ihowa hoki, ko tou Atua, he ahi e ki ana, he Atua hae ia.

25 E whanau au tamariki me nga tamariki a au tamariki, a ka roa to koutou noho ki te whenua, a ka taka koutou, ka hanga hoki i te whakapakoko ki te ahua o tetahi mea, a ka mahi i te mea e kino ana ki te titiro a Ihowa, a tou Atua, hei whakapatarita ri i a ia:

26 Ka waiho e ahau i tenei ra te rangi me te whenua hei kaititiro mo koutou, mo te matenga hoki e hohoro ai koutou te mate atu i te whenua e whiti atu nei koutou i Horano ki reira, ki te tango; e kore e roa o koutou ra ki reira, engari ka tino ngar o rawa koutou.

27 A ka whakamarara a Ihowa i a koutou ki nga tauiwi, a he hunga torutoru o koutou e toe i roto i nga tauiwi, e kawea atu ai koutou e Ihowa ki reira.

28 A ka mahi koutou i reira ki nga atua i hanga e nga ringa tangata, ki te rakau, ki te kohatu, e kore nei e kite, e kore e rongo, e kore e kai, e kore ano e hongi.

29 Otiia ki te rapu koe i reira i a Ihowa, i tou Atua, na ka kitea e koe, ki te whakapaua katoatia tou ngakau me tou wairua ki te rapu i a ia.

30 Ki te mate koe, a ka pono ki a koe enei mea katoa i nga ra a muri ake nei, ka hoki koe ki a Ihowa, ki tou Atua, ka whakarongo ano hoki ki tona reo;

31 He atua tohu hoki a Ihowa, tou Atua; e kore ia e whakarere i a koe, e kore ano hoki e whakangaro i a koe, e kore hoki e wareware ki te kawenata ki ou matua, i oati ai ia ki a ratou.

32 Ui atu hoki ki nga rangi onamata, o mua i a koe, o te ra i hanga ai e te Atua te tangata ki runga ki te whenua, i tetahi pito o te rangi paku noa ki tetahi pito o te rangi, i puta mai ranei tetahi mea hei rite mo tenei mea te nui, i rangona rane i he rite ki tenei?

33 I rongo ranei tetahi iwi i te reo o te Atua e korero mai ana i waenganui o te ahi, me tau i rongo ai, a ora ake?

34 I whakamatau ranei te Atua te haere iho, te tango i tetahi iwi mana i waenganui i tetahi iwi ke, i runga i nga whakamatau, i nga tohu, i nga merekara, i te whawhai, i te ringaringa kaha, i te ringaringa maro, i nga whakawehi nui, i nga mea katoa i mea ai a Ihowa, to koutou Atua ki a koutou, ki to koutou aroaro i Ihipa?

35 I whakakitea mai ai ena mea ki a koe kia mohio ai koe ki a Ihowa, ko ia te Atua; kahore ke atu i a ia.

36 I meatia koe e ia kia rongo ki tona reo i te rangi, hei whakaako i a koe: a i te whenua i whakakitea e ia tana ahi nui ki a koe; ko ana kupu hoki i rangona e koe i waenganui i te ahi.

37 A, no te mea i aroha ia ki ou matua, koia i whiriwhiria ai e ia o ratou uri i muri i a ratou, i whakaputaina mai ai hoki koe i Ihipa, me tana titiro tonu iho, i runga ano i tona kaha nui;

38 I mea ai ki te pei i nga iwi he nui, he kaha i a koe i tou aroaro, ki te kawe i a koe, ki te hoatu i to ratou oneone ki a koe hei kainga pumau; koia tenei inaianei.

39 Na kia mohio koe i tenei ra, kia whakaaro hoki i roto i tou ngakau, ko Ihowa, ko ia te Atua i te rangi i runga, i te whenua hoki i raro; kahore ke atu.

40 Na kia mau ki ana tikanga, ki ana whakahau, e whakahaua nei e ahau i tenei ra ki a koe, hei pai hoki mou, mo au tama i muri i a koe, kia roa ai ou ra ki te whenua ka hoatu nei e Ihowa, e tou Atua ki a koe a ake tonu atu.

41 Katahi a Mohi ka motuhake i nga pa e toru i tenei taha o Horano, whaka te rawhiti;

42 Hei rerenga atu mo te tangata whakamate, i whakamate i tona hoa, otiia ehara i te mea ata whakaaro, ehara hoki i te hoariri nona i mua; na ka rere ia ki tetahi o aua pa, a ka ora;

43 Ara i Pehere i te koraha, i te whenua mania, mo nga Reupeni; i Ramoto i Kireara, mo nga Kari; i Korana i Pahana, mo nga Manahi.

44 A, ko te ture tenei i hoatu e Mohi ki te aroaro o nga tama a Iharaira:

45 Ko nga whakaaturanga ano enei, me nga tikanga, me nga whakaritenga i korerotia e Mohi ki nga tama a Iharaira, i to ratou putanga mai i Ihipa,

46 I tenei taha o Horano, i te raorao i te ritenga atu o Petepeoro, i te whenua o Hihona, o te kingi o nga Amori, i noho ra i Hehepona, i patua ra e Mohi ratou ko nga tama a Iharaira, i to ratou putanga mai i Ihipa;

47 A tangohia ana tona whenua e ratou, me te whenua hoki o Oka, o te kingi o Pahana, to nga kingi tokorua o nga Amori, i tenei taha o Horano, whaka te rawhiti;

48 O Aroera i te taha o te awa o Aranona, a Maunga Hiona, ara a Heremona,

49 Me te Arapaha katoa i tera taha o Horano, whaka te rawhiti, a tae noa ki te moana o te Arapaha, i raro iho i nga titahatanga o Pihika.

1 "以色列人哪, 现在你们要听我向来教训你们遵行的律例和典章, 使你们可以活着, 可以进去得着耶和华你们列祖的 神赐给你们的地作产业。

2 我吩咐你们的话, 你们不可增加, 也不可减少, 好使你们遵守我吩咐你们的, 就是耶和华你们的 神的命令。

3 耶和华因巴力.毗珥的事所行的, 你们都亲眼看见了; 所有跟随巴力.毗珥的人, 耶和华你们的 神都从你们中间消灭了。

4 只有你们紧紧倚靠耶和华你们的 神的人, 今日全都活着。

5 看哪, 我照着耶和华我的 神吩咐我的, 把律例和典章教训你们, 好让你们在将要进去得为业的地上遵行。

6 所以你们要谨守遵行, 因为在万民的眼中看来, 这就是你们的智慧和聪明; 他们一听见这一切律例, 就必定说: ‘这大国的人真是有智慧, 有聪明啊。’

7 哪一个大国的人有神与他们这样亲近, 像耶和华我们的 神, 在我们每次呼求他的时候, 与我们亲近一样呢?

8 又哪一个大国有这样公义的律例和典章, 像我今日在你面前颁布的这一切律法呢?

9 "你只要自己谨慎, 又要谨守你的心思, 免得你忘了你亲眼看见的事, 又免得这些事在你有生之日离开你的心; 总要把这些事传给你的子子孙孙,

10 免得你忘了你在何烈山, 站在耶和华你们的 神面前的那天。那时耶和华对我说: ‘你要为我召集众民, 我要叫他们听我的话, 使他们在那地上生活的日子, 可以学习敬畏我, 又可以教训自己的儿女。’

11 那时, 你们走前来, 站在山下; 山上有火烧着, 火焰冲天, 又有黑暗、密云和幽暗。

12 耶和华从火中对你们说话; 你们只听见声音, 却没有看见形象; 只有声音,

13 把他的约, 就是他吩咐你们遵守的那十条诫命, 向你们宣布出来; 又把它们写在两块石版上。

14 那时, 耶和华也吩咐我把律例和典章教训你们, 使你们在将要过去得为业的地上遵行。

15 "所以你们要特别小心, 谨慎自己, 因为耶和华在何烈山从火中对你们说话的那一天, 你们没有看见什么形象;

16 恐怕你们败坏自己, 为自己制造偶像, 制造任何神像的形象, 无论是男像或是女像,

17 或是地上各种走兽的像, 或是飞翔在空中各类有翅膀的雀鸟的像,

18 或是地上各种爬行动物的像, 或是地底下水里各样鱼类的像。

19 又恐怕你抬头望天, 看见日、月、星, 就是天上万象的时候, 就被勾引, 去敬拜和事奉它们, 那原是耶和华你们的 神分给天下万民享用的。

20 耶和华却把你们从埃及, 从铁炉那里领出来, 作他自己的产业, 自己的人民, 像今日一样。

21 耶和华又因你们的缘故, 向我发怒, 并且起誓不让我过约旦河, 也不容我进入耶和华你的 神赐给你作产业的那美地。

22 我只有死在此地, 不得过约旦河; 你们却可以过去, 取得那美地作产业。

23 你们要自己谨慎, 免得你们忘记了耶和华你们的 神与你们所立的约, 你们就为自己制造偶像, 制造任何神像的形象, 就是耶和华你的 神吩咐你不可作的。

24 因为耶和华你的 神是烈火, 是忌邪的 神。

25 "你们生子生孙, 在那地住久了的时候, 如果你们败坏自己, 制造偶像, 制造任何神像的形象, 行耶和华你的 神看为恶的事, 惹他发怒,

26 我今日就呼天唤地向你们作证, 你们必在过约旦河取得为业的地上迅速灭亡; 你们必不能在那地长久生存, 必全被消灭。

27 耶和华必使你们分散在万民中; 在耶和华要领你们所到的万国中, 你们剩下的人数必不多。

28 在那里你们必事奉人手所做的神, 就是用木头石头做成的, 不能看、不能听、不能吃、不能闻的神。

29 但你们在那里必寻求耶和华你的 神; 如果你一心一意寻找他, 就必寻见。

30 日后, 你落在患难中, 这些事都临到你身上的时候, 你必归向耶和华你的 神, 听从他的话;

31 因为耶和华你的 神原是满有怜悯的 神, 他必不丢弃你, 不毁灭你, 也不忘记他起誓与你的列祖所立的约。

32 "你问问在你以前过去的日子, 自从 神创造人在地上以来, 从天这边到天那边, 有没有人行过这样的大事, 听过像这样的事呢?

33 有没有一个民族听见 神在火中说话的声音, 像你听见的一样, 还能活着呢?

34 有没有一位神尝试借着试验、神迹、奇事、战争、大能的手和伸出来的膀臂, 以及大而可畏的事, 把一国的人民从别的国中领出来, 像耶和华你们的 神在埃及, 在你们面前为你们所作的一切事呢?

35 这是要显明给你看, 使你知道, 只有耶和华是 神; 除了他以外, 再没有别的神。

36 他从天上使你听见他的声音, 为要教导你; 又在地上使你看见他的大火, 并且叫你听到他从火中所说的话。

37 因为他爱你的列祖, 所以才拣选了他们的后裔, 用大能亲自把你从埃及领出来,

38 为要把比你大比你强的民族, 从你面前赶走, 然后领你进去, 把他们的地赐给你作产业, 像今日一样。

39 所以今天你要知道, 也要记在心里; 天上地下, 只有耶和华是 神; 除他以外, 再没有别的神了。

40 你要遵守我今日吩咐你的律例和诫命, 使你和你的子孙得享福乐, 也使你在耶和华你的 神赐给你的那地上得享长寿。"

41 那时, 摩西在约旦河东, 日出的方向, 把三座城分别出来,

42 让那些素无仇恨、无心误杀人的, 可以逃到那里去; 逃到这三座城的一座去的, 都可以活着:

43 为流本人, 分出了在旷野平原的比悉; 为迦得人, 分出了基列的拉末; 为玛拿西人, 分出了巴珊的哥兰。

44 以下是摩西在以色列人面前所立的律法,

45 就是摩西在以色列人出埃及以后, 对他们所说的法度、律例和典章;

46 地点是在约旦河东, 伯.毗珥对面的谷中, 就是住在希实本的亚摩利人的王西宏的地。这西宏是摩西和以色列人出埃及后击杀的。

47 他们占领了他的地和巴珊王噩的地, 就是两个亚摩利人的王, 是住在约旦河东, 日出的方向的;

48 从亚嫩谷边的亚罗珥, 直到西云山, 西云山就是黑门山;

49 还有约旦河东的亚拉巴全地, 直到亚拉巴海, 就是毗斯迦的山坡下。