1 A good name is more desirable than great riches,

and loving favor is better than silver and gold.

2 The rich and the poor have this in common:

Yahweh is the maker of them all.

3 A prudent man sees danger and hides himself;

but the simple pass on, and suffer for it.

4 The result of humility and the fear of Yahweh

is wealth, honor, and life.

5 Thorns and snares are in the path of the wicked;

whoever guards his soul stays from them.

6 Train up a child in the way he should go,

and when he is old he will not depart from it.

7 The rich rule over the poor.

The borrower is servant to the lender.

8 He who sows wickedness reaps trouble,

and the rod of his fury will be destroyed.

9 He who has a generous eye will be blessed,

for he shares his food with the poor.

10 Drive out the mocker, and strife will go out;

yes, quarrels and insults will stop.

11 He who loves purity of heart and speaks gracefully

is the king’s friend.

12 Yahweh’s eyes watch over knowledge,

but he frustrates the words of the unfaithful.

13 The sluggard says, "There is a lion outside!

I will be killed in the streets!"

14 The mouth of an adulteress is a deep pit.

He who is under Yahweh’s wrath will fall into it.

15 Folly is bound up in the heart of a child;

the rod of discipline drives it far from him.

16 Whoever oppresses the poor for his own increase and whoever gives to the rich,

both come to poverty.

17 Turn your ear, and listen to the words of the wise.

Apply your heart to my teaching.

18 For it is a pleasant thing if you keep them within you,

if all of them are ready on your lips.

19 I teach you today, even you,

so that your trust may be in Yahweh.

20 Haven’t I written to you thirty excellent things

of counsel and knowledge,

21 To teach you truth, reliable words,

to give sound answers to the ones who sent you?

22 Don’t exploit the poor because he is poor;

and don’t crush the needy in court;

23 for Yahweh will plead their case,

and plunder the life of those who plunder them.

24 Don’t befriend a hot-tempered man.

Don’t associate with one who harbors anger,

25 lest you learn his ways

and ensnare your soul.

26 Don’t you be one of those who strike hands,

of those who are collateral for debts.

27 If you don’t have means to pay,

why should he take away your bed from under you?

28 Don’t move the ancient boundary stone

which your fathers have set up.

29 Do you see a man skilled in his work?

He will serve kings.

He won’t serve obscure men.

1 'n Naam is verkiesliker as groot rykdom, guns beter as silwer en as goud.

2 Rykes en armes ontmoet mekaar, die HERE het hulle almal gemaak.

3 'n Skrander mens sien die onheil en verberg hom, maar die eenvoudiges gaan verder en word gestraf.

4 Die loon van nederigheid is die vrees van die HERE, is rykdom en eer en die lewe.

5 Dorings, vangnette lê op die pad van die verkeerde; hy wat sy siel wil bewaar, bly ver weg daarvandaan.

6 Oefen die seun volgens die eis van sy weg; dan sal hy, ook as hy oud word, daar nie van afwyk nie.

7 Die ryke heers oor die armes, en hy wat leen, is 'n slaaf van die man wat uitleen.

8 Wie onreg saai, sal onheil maai; en die stok van sy grimmigheid sal verdwyn.

9 Wie vriendelik is, hy word geseën, omdat hy van sy brood aan die arme gee.

10 Dryf die spotter weg, dan gaan die twis weg; en die stryery en die geskimp hou op.

11 Hy wat reinheid van hart liefhet, wie se lippe aangenaam is -- die koning is sy vriend.

12 Die oë van die HERE bewaar kennis; daarom verydel Hy die woorde van die ontroue.

13 Die luiaard sê: Daar is 'n leeu buitekant; ek kan in die middel van die strate gedood word!

14 Die mond van die vreemde vroue is 'n diep kuil; hy op wie die HERE vertoornd is, sal daarin val.

15 As die sotheid vassit in die hart van die seun, die tugroede sal dit daaruit verwyder.

16 Wie die arme verdruk, bevoordeel hom; hy wat aan die ryke gee, verarm hom net.

17 Gee gehoor en luister na die woorde van die wyse manne, en let op my kennis.

18 Want dit is lieflik as jy dit in jou binneste bewaar; mag hulle tesame gereed lê op jou lippe.

19 Dat jou vertroue op die HERE mag wees, daarom onderwys ek jou vandag, ja, vir jou.

20 Het ek jou nie kernagtige spreuke voorgeskrywe met raadgewinge en kennis,

21 om jou bekend te maak waarheid, betroubare woorde, sodat jy woorde van waarheid kan antwoord aan die wat jou stuur nie?

22 Beroof die arme nie, omdat hy arm is, en verbrysel die ellendige nie in die poort nie.

23 Want die HERE sal hulle saak verdedig en hulle berowers van die lewe berowe.

24 Verkeer nie met 'n driftige man nie, en met 'n opvlieënde man moet jy nie omgaan nie,

25 sodat jy nie gewend raak aan sy paaie en 'n strik vir jouself span nie.

26 Wees nie onder die wat 'n handslag gee, onder die wat vir skulde borg staan nie.

27 As jy nie het om te betaal nie, waarom sal hulle jou bed onder jou uit neem?

28 Die ou grenslyne wat jou vaders gemaak het, moet jy nie verlê nie.

29 Sien jy 'n man wat vaardig is in sy werk -- hy kan voor konings staan, hy hoef nie voor geringes te staan nie.