1 The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:

2 to know wisdom and instruction;

to discern the words of understanding;

3 to receive instruction in wise dealing,

in righteousness, justice, and equity;

4 to give prudence to the simple,

knowledge and discretion to the young man—

5 that the wise man may hear, and increase in learning;

that the man of understanding may attain to sound counsel;

6 to understand a proverb and parables,

the words and riddles of the wise.

7 The fear of Yahweh is the beginning of knowledge,

but the foolish despise wisdom and instruction.

8 My son, listen to your father’s instruction,

and don’t forsake your mother’s teaching;

9 for they will be a garland to grace your head,

and chains around your neck.

10 My son, if sinners entice you,

don’t consent.

11 If they say, "Come with us.

Let’s lie in wait for blood.

Let’s lurk secretly for the innocent without cause.

12 Let’s swallow them up alive like Sheol,

and whole, like those who go down into the pit.

13 We’ll find all valuable wealth.

We’ll fill our houses with plunder.

14 You shall cast your lot among us.

We’ll all have one purse"—

15 my son, don’t walk on the path with them.

Keep your foot from their path,

16 for their feet run to evil.

They hurry to shed blood.

17 For the net is spread in vain in the sight of any bird;

18 but these lay in wait for their own blood.

They lurk secretly for their own lives.

19 So are the ways of everyone who is greedy for gain.

It takes away the life of its owners.

20 Wisdom calls aloud in the street.

She utters her voice in the public squares.

21 She calls at the head of noisy places.

At the entrance of the city gates, she utters her words:

22 "How long, you simple ones, will you love simplicity?

How long will mockers delight themselves in mockery,

and fools hate knowledge?

23 Turn at my reproof.

Behold, I will pour out my spirit on you.

I will make known my words to you.

24 Because I have called, and you have refused;

I have stretched out my hand, and no one has paid attention;

25 but you have ignored all my counsel,

and wanted none of my reproof;

26 I also will laugh at your disaster.

I will mock when calamity overtakes you,

27 when calamity overtakes you like a storm,

when your disaster comes on like a whirlwind,

when distress and anguish come on you.

28 Then they will call on me, but I will not answer.

They will seek me diligently, but they will not find me,

29 because they hated knowledge,

and didn’t choose the fear of Yahweh.

30 They wanted none of my counsel.

They despised all my reproof.

31 Therefore they will eat of the fruit of their own way,

and be filled with their own schemes.

32 For the backsliding of the simple will kill them.

The careless ease of fools will destroy them.

33 But whoever listens to me will dwell securely,

and will be at ease, without fear of harm."

1 Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:

2 Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;

3 Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;

4 Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.

5 Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,

6 Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.

7 La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.

8 Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;

9 Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.

10 Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.

11 Se ili diros:Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;

12 Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon;

13 Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;

14 Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:

15 Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,

16 Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.

17 Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.

18 Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.

19 Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.

20 La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;

21 Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.

22 Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?

23 Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.

24 Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;

25 Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:

26 Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.

27 Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:

28 Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.

29 Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,

30 Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:

31 Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.

32 Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.

33 Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.