1 My son, don’t forget my teaching,

but let your heart keep my commandments,

2 for they will add to you length of days,

years of life, and peace.

3 Don’t let kindness and truth forsake you.

Bind them around your neck.

Write them on the tablet of your heart.

4 So you will find favor,

and good understanding in the sight of God and man.

5 Trust in Yahweh with all your heart,

and don’t lean on your own understanding.

6 In all your ways acknowledge him,

and he will make your paths straight.

7 Don’t be wise in your own eyes.

Fear Yahweh, and depart from evil.

8 It will be health to your body,

and nourishment to your bones.

9 Honor Yahweh with your substance,

with the first fruits of all your increase;

10 so your barns will be filled with plenty,

and your vats will overflow with new wine.

11 My son, don’t despise Yahweh’s discipline,

neither be weary of his correction;

12 for whom Yahweh loves, he corrects,

even as a father reproves the son in whom he delights.

13 Happy is the man who finds wisdom,

the man who gets understanding.

14 For her good profit is better than getting silver,

and her return is better than fine gold.

15 She is more precious than rubies.

None of the things you can desire are to be compared to her.

16 Length of days is in her right hand.

In her left hand are riches and honor.

17 Her ways are ways of pleasantness.

All her paths are peace.

18 She is a tree of life to those who lay hold of her.

Happy is everyone who retains her.

19 By wisdom Yahweh founded the earth.

By understanding, he established the heavens.

20 By his knowledge, the depths were broken up,

and the skies drop down the dew.

21 My son, let them not depart from your eyes.

Keep sound wisdom and discretion,

22 so they will be life to your soul,

and grace for your neck.

23 Then you shall walk in your way securely.

Your foot won’t stumble.

24 When you lie down, you will not be afraid.

Yes, you will lie down, and your sleep will be sweet.

25 Don’t be afraid of sudden fear,

neither of the desolation of the wicked, when it comes;

26 for Yahweh will be your confidence,

and will keep your foot from being taken.

27 Don’t withhold good from those to whom it is due,

when it is in the power of your hand to do it.

28 Don’t say to your neighbor, "Go, and come again;

tomorrow I will give it to you,"

when you have it by you.

29 Don’t devise evil against your neighbor,

since he dwells securely by you.

30 Don’t strive with a man without cause,

if he has done you no harm.

31 Don’t envy the man of violence.

Choose none of his ways.

32 For the perverse is an abomination to Yahweh,

but his friendship is with the upright.

33 Yahweh’s curse is in the house of the wicked,

but he blesses the habitation of the righteous.

34 Surely he mocks the mockers,

but he gives grace to the humble.

35 The wise will inherit glory,

but shame will be the promotion of fools.

1 Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.

2 Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.

3 Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.

4 Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.

5 Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.

6 Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.

7 Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.

8 Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.

9 Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:

10 Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.

11 La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;

12 Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.

13 Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;

14 Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.

15 Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.

16 Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.

17 Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.

18 Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.

19 La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.

20 Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.

21 Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:

22 Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.

23 Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.

24 Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.

25 Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;

26 Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.

27 Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.

28 Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.

29 Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.

30 Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.

31 Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;

32 Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.

33 Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.

34 La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.

35 Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.