1 The proverbs of Solomon.

A wise son makes a glad father;

but a foolish son brings grief to his mother.

2 Treasures of wickedness profit nothing,

but righteousness delivers from death.

3 Yahweh will not allow the soul of the righteous to go hungry,

but he thrusts away the desire of the wicked.

4 He becomes poor who works with a lazy hand,

but the hand of the diligent brings wealth.

5 He who gathers in summer is a wise son,

but he who sleeps during the harvest is a son who causes shame.

6 Blessings are on the head of the righteous,

but violence covers the mouth of the wicked.

7 The memory of the righteous is blessed,

but the name of the wicked will rot.

8 The wise in heart accept commandments,

but a chattering fool will fall.

9 He who walks blamelessly walks surely,

but he who perverts his ways will be found out.

10 One who winks with the eye causes sorrow,

but a chattering fool will fall.

11 The mouth of the righteous is a spring of life,

but violence covers the mouth of the wicked.

12 Hatred stirs up strife,

but love covers all wrongs.

13 Wisdom is found on the lips of him who has discernment,

but a rod is for the back of him who is void of understanding.

14 Wise men lay up knowledge,

but the mouth of the foolish is near ruin.

15 The rich man’s wealth is his strong city.

The destruction of the poor is their poverty.

16 The labor of the righteous leads to life.

The increase of the wicked leads to sin.

17 He is in the way of life who heeds correction,

but he who forsakes reproof leads others astray.

18 He who hides hatred has lying lips.

He who utters a slander is a fool.

19 In the multitude of words there is no lack of disobedience,

but he who restrains his lips does wisely.

20 The tongue of the righteous is like choice silver.

The heart of the wicked is of little worth.

21 The lips of the righteous feed many,

but the foolish die for lack of understanding.

22 Yahweh’s blessing brings wealth,

and he adds no trouble to it.

23 It is a fool’s pleasure to do wickedness,

but wisdom is a man of understanding’s pleasure.

24 What the wicked fear will overtake them,

but the desire of the righteous will be granted.

25 When the whirlwind passes, the wicked is no more;

but the righteous stand firm forever.

26 As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes,

so is the sluggard to those who send him.

27 The fear of Yahweh prolongs days,

but the years of the wicked shall be shortened.

28 The prospect of the righteous is joy,

but the hope of the wicked will perish.

29 The way of Yahweh is a stronghold to the upright,

but it is a destruction to the workers of iniquity.

30 The righteous will never be removed,

but the wicked will not dwell in the land.

31 The mouth of the righteous produces wisdom,

but the perverse tongue will be cut off.

32 The lips of the righteous know what is acceptable,

but the mouth of the wicked is perverse.

1 Sentencoj de Salomono. Saĝa filo estas ĝojo por sia patro, Kaj filo malsaĝa estas malĝojo por sia patrino.

2 Maljustaj trezoroj ne donas utilon; Sed bonfaremo savas de morto.

3 La Eternulo ne malsatigos animon de piulo; Sed la avidon de malpiulo Li forpuŝas.

4 Maldiligenta mano malriĉigas; Sed mano de diligentuloj riĉigas.

5 Kiu kolektas dum la somero, tiu estas filo saĝa; Sed kiu dormas en la tempo de rikolto, tiu estas filo hontinda.

6 Beno estas sur la kapo de piulo; Sed la buŝo de malpiulo kaŝas krimon.

7 La memoro de piulo estas benata; Sed la nomo de malpiuloj forputros.

8 Kiu havas saĝan koron, tiu akceptos moralordonojn; Sed kiu havas malsaĝan buŝon, tiu renversiĝos.

9 Kiu iras en senkulpeco, tiu iras sendanĝere; Sed kiu kurbigas siajn vojojn, tiu estos punita.

10 Kiu grimacas per la okulo, tiu kaŭzas suferon; Kaj kiu havas malsaĝan buŝon, tiu renversiĝos.

11 La buŝo de piulo estas fonto de vivo; Sed la buŝo de malpiulo kaŝas krimon.

12 Malamo kaŭzas malpacon; Sed amo kovras ĉiujn pekojn.

13 Sur la lipoj de prudentulo troviĝas saĝo; Sed vergo apartenas al la dorso de sensaĝulo.

14 Saĝuloj konservas la scion; Sed la buŝo de malsaĝulo estas proksima al la pereo.

15 La havo de riĉulo estas lia fortika urbo; Sed pereo por la malriĉuloj estas ilia malriĉo.

16 La laborpago de piulo estas por la vivo; La enspezoj de malpiulo estas por peko.

17 Kiu konservas la instruon, tiu iras al vivo; Sed kiu forĵetas atentigon, tiu restas en eraro.

18 Kiu kaŝas malamon, tiu havas falseman buŝon; Kaj kiu elirigas kalumnion, tiu estas malsaĝulo.

19 Ĉe multo da vortoj ne evitebla estas peko; Sed kiu retenas siajn lipojn, tiu estas saĝa.

20 La lango de piulo estas plej bonspeca arĝento; La koro de malpiuloj estas kiel nenio.

21 La lipoj de piulo gvidas multajn; Sed malsaĝuloj mortas pro manko de saĝo.

22 La beno de la Eternulo riĉigas, Kaj malĝojon Li ne aldonas al ĝi.

23 Por malsaĝulo estas ĝojo fari malbonon; Kaj saĝo, por saĝulo.

24 Kio timigas malpiulon, tio trafos lin; Kaj kion deziras piuloj, tio estos donita al ili.

25 Kiel pasanta ventego, tiel malpiulo rapide malaperas; Sed piulo havas eternan fundamenton.

26 Kiel la vinagro por la dentoj kaj la fumo por la okuloj, Tiel la maldiligentulo estas por tiuj, kiuj lin sendis.

27 La timo antaŭ la Eternulo multigas la tagojn; Sed la jaroj de malpiuloj estos mallongigitaj.

28 La atendo de piuloj fariĝos ĝojo; Sed la espero de malpiuloj pereos.

29 La vojo de la Eternulo estas defendo por la senpekulo, Sed pereo por la malbonfarantoj.

30 Piulo neniam falpuŝiĝos; Sed la malpiuloj ne restos sur la tero.

31 La buŝo de piulo eligas saĝon; Sed lango falsema estos ekstermita.

32 La lipoj de piulo anoncas favoraĵon, Kaj la buŝo de malpiuloj malicaĵon.