1 Every wise woman builds her house,

but the foolish one tears it down with her own hands.

2 He who walks in his uprightness fears Yahweh,

but he who is perverse in his ways despises him.

3 The fool’s talk brings a rod to his back,

but the lips of the wise protect them.

4 Where no oxen are, the crib is clean,

but much increase is by the strength of the ox.

5 A truthful witness will not lie,

but a false witness pours out lies.

6 A scoffer seeks wisdom, and doesn’t find it,

but knowledge comes easily to a discerning person.

7 Stay away from a foolish man,

for you won’t find knowledge on his lips.

8 The wisdom of the prudent is to think about his way,

but the folly of fools is deceit.

9 Fools mock at making atonement for sins,

but among the upright there is good will.

10 The heart knows its own bitterness and joy;

he will not share these with a stranger.

11 The house of the wicked will be overthrown,

but the tent of the upright will flourish.

12 There is a way which seems right to a man,

but in the end it leads to death.

13 Even in laughter the heart may be sorrowful,

and mirth may end in heaviness.

14 The unfaithful will be repaid for his own ways;

likewise a good man will be rewarded for his ways.

15 A simple man believes everything,

but the prudent man carefully considers his ways.

16 A wise man fears and shuns evil,

but the fool is hot headed and reckless.

17 He who is quick to become angry will commit folly,

and a crafty man is hated.

18 The simple inherit folly,

but the prudent are crowned with knowledge.

19 The evil bow down before the good,

and the wicked at the gates of the righteous.

20 The poor person is shunned even by his own neighbor,

but the rich person has many friends.

21 He who despises his neighbor sins,

but he who has pity on the poor is blessed.

22 Don’t they go astray who plot evil?

But love and faithfulness belong to those who plan good.

23 In all hard work there is profit,

but the talk of the lips leads only to poverty.

24 The crown of the wise is their riches,

but the folly of fools crowns them with folly.

25 A truthful witness saves souls,

but a false witness is deceitful.

26 In the fear of Yahweh is a secure fortress,

and he will be a refuge for his children.

27 The fear of Yahweh is a fountain of life,

turning people from the snares of death.

28 In the multitude of people is the king’s glory,

but in the lack of people is the destruction of the prince.

29 He who is slow to anger has great understanding,

but he who has a quick temper displays folly.

30 The life of the body is a heart at peace,

but envy rots the bones.

31 He who oppresses the poor shows contempt for his Maker,

but he who is kind to the needy honors him.

32 The wicked is brought down in his calamity,

but in death, the righteous has a refuge.

33 Wisdom rests in the heart of one who has understanding,

and is even made known in the inward part of fools.

34 Righteousness exalts a nation,

but sin is a disgrace to any people.

35 The king’s favor is toward a servant who deals wisely,

but his wrath is toward one who causes shame.

1 Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.

2 Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.

3 En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.

4 Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.

5 Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.

6 Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.

7 Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.

8 La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.

9 Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.

10 Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.

11 Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.

12 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.

13 Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.

14 Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.

15 Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.

16 Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.

17 Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.

18 Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.

19 Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.

20 Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.

21 Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.

22 Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.

23 De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.

24 Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.

25 Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.

26 En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.

27 La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.

28 Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.

29 Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.

30 Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.

31 Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.

32 Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.

33 En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.

34 Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.

35 Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.