1 Davut oğlu İsrail Kralı Süleymanın özdeyişleri:
2 Bu özdeyişler, bilgeliğe ve terbiyeye ulaşmak, 2 Akıllıca sözleri anlamak,
3 Başarıya götüren terbiyeyi edinip 2 Doğru, haklı ve adil olanı yapmak,
4 Saf kişiyi ihtiyatlı, 2 Genç adamı bilgili ve sağgörülü kılmak içindir.
5 Özdeyişlerle benzetmeleri, 2 Bilgelerin sözleriyle bilmecelerini anlamak için 2 Bilge kişi dinlesin ve kavrayışını artırsın, 2 Akıllı kişi yaşam hüneri kazansın.
7 RAB korkusudur bilginin temeli. 2 Ahmaklarsa bilgeliği ve terbiyeyi küçümser.
8 Oğlum, babanın uyarılarına kulak ver, 2 Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
9 Çünkü bunlar başın için sevimli bir çelenk, 2 Boynun için gerdanlık olacaktır.
10 Oğlum, seni ayartmaya çalışan günahkârlara teslim olma.
11 Şöyle diyebilirler: 2 ‹‹Bizimle gel, 2 Adam öldürmek için pusuya yatalım, 2 Zevk uğruna masum kişileri tuzağa düşürelim.
12 Onları ölüler diyarı gibi diri diri, 2 Ölüm çukuruna inenler gibi 2 Bütünüyle yutalım.
13 Bir sürü değerli mal ele geçirir, 2 Evlerimizi ganimetle doldururuz.
14 Gel, sen de bize katıl, 2 Tek bir kesemiz olacak.››
15 Oğlum, böyleleriyle gitme, 2 Onların tuttuğu yoldan uzak dur.
16 Çünkü ayakları kötülüğe koşar, 2 Çekinmeden kan dökerler.
17 Kuşların gözü önünde ağ sermek boşunadır.
18 Başkasına pusu kuran kendi kurduğu pusuya düşer. 2 Yalnız kendi canıdır tuzağa düşürdüğü.
19 Haksız kazanca düşkün olanların sonu böyledir. 2 Bu düşkünlük onları canlarından eder.
20 Bilgelik dışarıda yüksek sesle haykırıyor, 2 Meydanlarda sesleniyor.
21 Kalabalık sokak başlarında bağırıyor, 2 Kentin giriş kapılarında sözlerini duyuruyor:
22 ‹‹Ey budalalar, budalalığı ne zamana dek seveceksiniz? 2 Alaycılar ne zamana dek alay etmekten zevk alacak? 2 Akılsızlar ne zamana dek bilgiden nefret edecek?
23 Uyardığımda yola gelin, o zaman size yüreğimi açar, 2 Sözlerimi anlamanıza yardım ederim.
24 Ama sizi çağırdığım zaman beni reddettiniz. 2 Elimi uzattım, umursayan olmadı.
25 Duymazlıktan geldiniz bütün öğütlerimi, 2 Uyarılarımı duymak istemediniz.
26 Bu yüzden ben de felaketinize sevineceğim. 2 Belaya uğradığınızda, 2 Bela üzerinize bir fırtına gibi geldiğinde, 2 Bir kasırga gibi geldiğinde felaketiniz, 2 Sıkıntıya, kaygıya düştüğünüzde, 2 Sizinle alay edeceğim.
28 O zaman beni çağıracaksınız, 2 Ama yanıtlamayacağım. 2 Var gücünüzle arayacaksınız beni, 2 Ama bulamayacaksınız.
29 Çünkü bilgiden nefret ettiniz. 2 RABden korkmayı reddettiniz.
30 Öğütlerimi istemediniz, 2 Uyarılarımın tümünü küçümsediniz.
31 Bu nedenle tuttuğunuz yolun meyvesini yiyeceksiniz, 2 Kendi düzenbazlığınıza doyacaksınız.
32 Bön adamlar dönekliklerinin kurbanı olacak. 2 Akılsızlar kaygısızlıklarının içinde yok olup gidecek.
33 Ama beni dinleyen güvenlik içinde yaşayacak, 2 Kötülükten korkmayacak, huzur bulacak.››
1 大卫的儿子以色列王所罗门的箴言:
2 要使人晓得智慧和教训, 了解充满哲理的言语;
3 使人领受明慧的教训, 就是公义、公正和正直;
4 使愚蒙人变成精明, 使少年人获得知识和明辨的能力;
5 使智慧人听了, 可以增长学问, 使聪明人听了, 可以获得智谋;
6 使人明白箴言和譬喻, 懂得智慧人的言词和他们的隐语。
7 敬畏耶和华是知识的开端, 但愚妄人藐视智慧和教训。
8 我儿, 要听从你父亲的教训, 不可离弃你母亲的训诲。
9 因为这些要作你头上的华冠, 作你颈上的金链。
10 我儿, 如果坏人引诱你, 你不可随从他们。
11 如果他们说: "你跟我们来吧! 我们要埋伏流人的血, 我们要无故地潜伏伤害无辜的人;
12 我们要好像阴间一般, 把他们活生生吞下, 他们整个被我们吞下, 如同下坑的人一样;
13 这样, 我们必得着各样贵重的财物, 把掠物装满我们的房子。
14 加入我们的行列吧! 我们大家共用一个钱袋。"
15 我儿, 不可和他们走在一起, 禁止你的脚走他们的路;
16 因为他们的脚奔向邪恶, 他们急于流人的血。
17 在飞鸟眼前张设网罗, 是徒劳无功的。
18 他们埋伏, 是自流己血; 他们潜伏, 是自害己命。
19 凡是贪爱不义之财的, 所走的路都是这样; 那不义之财夺去了贪财者的性命。
20 智慧在街上呼喊, 在广场上扬声;
21 在闹市中心呼叫, 在城门口发出言语, 说:
22 "你们愚蒙人喜爱愚蒙, 好讥笑的人喜欢讥笑, 愚昧人恨恶知识, 要到几时呢?
23 你们要因我的责备回转, 我就把我的心意("心意"或译: "灵")向你们倾吐, 把我的话指示你们。
24 我呼唤, 你们不肯听从; 我伸手, 没有人理会。
25 你们既轻忽我的一切劝告, 不肯接受我的责备;
26 所以你们遭难的时候, 我就发笑; 惊恐临到你们的日子, 我就嗤笑。
27 惊恐临到你们好像风暴, 灾难如同飓风来临, 患难困苦临到你们身上。
28 那时, 他们必呼求我, 我却不回答; 他们切切寻找我, 却寻不见;
29 因为他们恨恶知识, 不选择敬畏耶和华;
30 不接受我的劝告, 轻视我的一切责备;
31 所以, 他们必自食其果, 必饱尝自己所设计谋的伤害。
32 愚蒙人的背道必杀害他们自己, 愚昧人的安逸必毁灭他们自己;
33 唯有听从我的, 必安然居住, 得享安宁, 免受灾祸的惊恐。"