1 A resposta delicada acalma o furor, mas a palavra dura aumenta a raiva.

2 As palavras do sábio tornam o conhecimento atraente, mas o tolo só diz bobagens.

3 O Senhor Deus vê o que acontece em toda parte; ele está observando todos, tanto os bons como os maus.

4 As palavras bondosas nos dão vida nova, porém as palavras cruéis desanimam a gente.

5 Quem despreza o que o pai ensina é tolo, mas quem aceita a sua correção é sábio.

6 Na casa do homem direito há muita prosperidade, mas o lucro dos maus traz dificuldades.

7 Quando os sábios falam, eles espalham conhecimento, mas isso não acontece com os tolos.

8 O Senhor detesta os sacrifícios que os maus lhe oferecem, porém se alegra com a oração dos bons.

9 O Senhor detesta a maneira de viver dos maus, porém ama a quem faz o que é direito.

10 Quem abandona o caminho do bem será severamente castigado, e quem odeia ser corrigido morrerá.

11 Se o Senhor sabe o que acontece até mesmo no mundo dos mortos, como poderá alguém esconder dele os seus pensamentos?

12 O homem vaidoso não gosta de quem o corrige; ele nunca pede conselhos aos sábios.

13 A alegria embeleza o rosto, mas a tristeza deixa a pessoa abatida.

14 Quem é sábio procura aprender, mas os tolos estão satisfeitos com a sua própria ignorância.

15 Todos os dias são difíceis para os que estão aflitos, mas a vida é sempre agradável para as pessoas que têm coração alegre.

16 É melhor ser pobre e temer a Deus, o Senhor, do que ser rico e infeliz.

17 É melhor comer verduras na companhia de quem a gente ama do que comer a melhor carne onde existe ódio.

18 A pessoa de mau gênio sempre causa problemas, mas a que tem paciência traz a paz.

19 O preguiçoso encontra dificuldades por toda parte, mas para a pessoa correta a vida não é tão difícil.

20 O filho sábio dá alegria ao seu pai, mas o filho sem juízo despreza a sua mãe.

21 O tolo se diverte com as suas tolices, mas o sábio faz o que é certo.

22 Sem conselhos os planos fracassam, mas com muitos conselheiros há sucesso.

23 Saber dar uma resposta é uma alegria; como é boa a palavra certa na hora certa!

24 A pessoa sábia não desce pelo caminho da morte, mas sobe pela estrada da vida.

25 O Senhor Deus derruba a casa dos orgulhosos, mas protege a propriedade da viúva.

26 O Senhor detesta os pensamentos dos maus, mas gosta de palavras bondosas.

27 Quem procura ficar rico por meios desonestos põe a sua família em dificuldades; quem odeia o suborno viverá mais.

28 As pessoas corretas pensam antes de responder; as pessoas más respondem logo, porém as suas palavras causam problemas.

29 O Senhor está longe dos maus, porém ouve a oração de quem é correto.

30 Um olhar amigo alegra o coração; uma boa notícia faz a gente sentir-se bem.

31 Aquele que aceita a repreensão justa andará na companhia dos sábios.

32 Quem rejeita conselhos prejudica a si mesmo, mas quem aceita a correção fica mais sábio.

33 Quem teme o Senhor está aprendendo a ser sábio; quem é humilde é respeitado.

1 Ma te kupu ngawari e kaupare te riri; ma te kupu taimaha ia e whakaoho te riri.

2 Ko te arero o te tangata whakaaro nui e whakahua tika ana i te matauranga: e whakapuaki ana ia te mangai o nga kuware i te wairangi.

3 Kei nga wahi katoa nga kanohi o Ihowa, e titiro ana ki te hunga kino, ki te hunga pai.

4 Ko te arero reka he rakau no te ora; tena ki te wanoke a roto he wawahi wairua.

5 E whakahawea ana te wairangi ki te papaki a tona papa; ko te tangata ia e mahara ana ki te ako ka mohio ki te tupato.

6 He nui te taonga kei te whare o te tangata tika; he raruraru ia kei roto i nga mea hua ki te tangata kino.

7 E ruia ana te matauranga e nga ngutu o nga whakaaro nui: kahore ia he pena a te ngakau o nga kuware.

8 He mea whakarihariha ki a Ihowa te whakahere a te hunga kino: engari e manako ana ia ki te inoi a te hunga tika.

9 He mea whakarihariha ki a Ihowa te huarahi o te tangata kino: ko te tangata ia e whai ana i te tika tana e aroha ai.

10 He kino te papaki ki te tangata e whakarere ana i te ara; a, ko te tangata e kino ana ki te ako, ka mate.

11 Kei te aroaro o Ihowa te reinga me te whakangaromanga; engari rawa hoki nga ngakau o nga tama a te tangata.

12 E kore te tangata whakahi e aroha ki te kaipapaki; e kore hoki e haere ki te hunga whakaaro nui.

13 Ma te koa o te ngakau ka pai ai te mata: ma te pouri ia o te ngakau ka maru ai te wairua.

14 E rapu ana te ngakau mohio i te matauranga; ko te kuware ia ta te mangai o nga wairangi e kai ai.

15 He kino nga ra katoa o te hunga pouri; he hakari tonu ta te tangata i te ngakau marama.

16 He pai ke te iti i kinakitia ki te wehi ki a Ihowa, i te nui taonga i kinakitia ki te raruraru.

17 He pai ake te tina puwha ko te aroha hei kinaki, i te kau whangai e kinakitia ana ki te mauahara.

18 He whakaoho tautohe ta te tangata pukuriri: he pehi pakanga ia ta te tangata manawanui.

19 Ko te ara o te tangata mangere, ano he taiepa tataramoa; he ara nui ia to te tangata tika.

20 He tama whakaaro nui, ka koa te papa: tena ko te tama kuware, he whakahawea ki tona whaea.

21 Ki te tangata maharakore he mea whakahari te wairangi; he tika ia te haere a te tangata matau.

22 Ki te kahore he runanga, ka pororaru nga tikanga: ma te tokomaha ia o nga kaiwhakatakoto whakaaro ka mau ai.

23 Kei ta tona mangai i whakahoki ai he koa mo te tangata: ko te kupu i te wa i tika ai, ano te pai!

24 Ki te tangata whakaaro nui e ahu whakarunga ana te ara ki te ora, he mea kia mahue ai i a ia te reinga o raro.

25 Ka hutia ake e Ihowa te whare o te tangata whakakake: engari ka whakapumautia e ia te rohe o te pouaru.

26 He mea whakarihariha ki a Ihowa nga whakaaro nanakia; he mea kohakore ia nga kupu ahuareka.

27 Ko te tangata apo taonga, raruraru ana i a ia tona whare; ka ora ia te tangata e kino ana ki nga mea homai noa.

28 Ko te ngakau o te tangata tika e ata whakaaro ana ki te kupu hei whakahokinga; ko te mangai ia o te tangata kino e tahoro ana i nga mea kikino.

29 E matara ana a Ihowa i te hunga kino: otiia e rongo ana ia ki te inoi a te hunga tika.

30 Ma te marama o nga kanohi ka koa ai te ngakau: a ma te rongo pai ka momona ai nga wheua.

31 Ko te taringa e whakarongo ana ki te whakatupato e ora ai, ka noho i waenga i te hunga whakaaro nui.

32 Ko te tangata e whakakahore ana ki te papaki, e whakahawea ana ki tona wairua; engari ko te tangata e rongo ana ki te ako, ka whiwhi ki te ngakau mahara.

33 Ko te wehi ki a Ihowa te ako o te whakaaro nui; ko te ngakau whakaiti hoki e haere ana i mua i te honore.