1 Ao homem pertencem os planos do coração, mas do Senhor vem a resposta da língua.
2 Todos os caminhos do homem lhe parecem puros, mas o Senhor avalia o espírito.
3 Consagre ao Senhor tudo o que você faz, e os seus planos serão bem-sucedidos.
4 O Senhor faz tudo com um propósito; até os ímpios para o dia do castigo.
5 O Senhor detesta os orgulhosos de coração. Sem dúvida serão punidos.
6 Com amor e fidelidade se faz expiação pelo pecado; com o temor do Senhor o homem evita o mal.
7 Quando os caminhos de um homem são agradáveis ao Senhor, ele faz que até os seus inimigos vivam em paz com ele.
8 É melhor ter pouco com retidão do que muito com injustiça.
9 Em seu coração o homem planeja o seu caminho, mas o Senhor determina os seus passos.
10 Os lábios do rei falam com grande autoridade; sua boca não deve trair a justiça.
11 Balanças e pesos honestos vêm do Senhor; todos os pesos da bolsa são feitos por ele.
12 Os reis detestam a prática da maldade, porquanto o trono se firma pela justiça.
13 O rei se agrada dos lábios honestos; e dá valor ao homem que fala a verdade.
14 A ira do rei é um mensageiro da morte, mas o homem sábio a acalmará.
15 Alegria no rosto do rei é sinal de vida; seu favor é como nuvem de chuva na primavera.
16 É melhor obter sabedoria do que ouro! É melhor obter entendimento do que prata!
17 A vereda do justo evita o mal; quem guarda o seu caminho preserva a sua vida.
18 O orgulho vem antes da destruição; o espírito altivo, antes da queda.
19 Melhor é ter espírito humilde entre os oprimidos do que partilhar despojos com os orgulhosos.
20 Quem examina cada questão com cuidado, prospera, e feliz é aquele que confia no Senhor.
21 O sábio de coração é considerado prudente; quem fala com equilíbrio promove a instrução.
22 O entendimento é fonte de vida para aqueles que o têm, mas a insensatez traz castigo aos insensatos.
23 O coração do sábio ensina a sua boca, e os seus lábios promovem a instrução.
24 As palavras agradáveis são como um favo de mel, são doces para a alma e trazem cura para os ossos.
25 Há caminho que parece reto ao homem, mas no final conduz à morte.
26 O apetite do trabalhador o obriga a trabalhar; a sua fome o impulsiona.
27 O homem sem caráter maquina o mal, suas palavras são um fogo devorador.
28 O homem perverso provoca dissensão, e o que espalha boatos afasta bons amigos.
29 O violento recruta o seu próximo e o leva por um caminho ruim.
30 Quem pisca os olhos planeja o mal; quem franze os lábios já o vai praticar.
31 O cabelo grisalho é uma coroa de esplendor, e se obtém mediante uma vida justa.
32 Melhor é o homem paciente do que o guerreiro, mais vale controlar o seu espírito do que conquistar uma cidade.
33 A sorte é lançada no colo, mas a decisão vem do Senhor.
1 Ko nga whakatakataka a te ngakau na te tangata; engari ko te kupu whakahoki a te arero na Ihowa.
2 Ko nga ara katoa o te tangata he ma ki ona ake kanohi; ko Ihowa ia ki te pauna i nga wairua.
3 Utaina au mahi ki runga ki a Ihowa, a ka whakapumautia ou whakaaro.
4 He mea hanga na Ihowa nga mea katoa mo tona tutukitanga, mo tona: ae ra, ko te tangata kino hoki mo te ra o te kino.
5 He mea whakarihariha na Ihowa te hunga ngakau whakakake katoa; ahakoa pupuri te ringa ki te ringa, e kore ia e kore te whiua.
6 Ko te mahi tohu tangata me te pono hei pure mo te kino; ma te wehi hoki ki a Ihowa ka mawehe atu ai te tangata i te kino.
7 Ki te pai a Ihowa ki nga ara o te tangata, ka meinga e ia ona hoariri nei ano kia mau te rongo ki a ia.
8 He pai ake te mea iti i runga i te tika, i nga hua maha ki te kahore he tika.
9 Ko te ngakau o te tangata hei whakaaro i tona ara; ko Ihowa ia hei whakatika i tona hikoi.
10 He kupu atua kei nga ngutu o te kingi; e kore tona mangai e poka ke ina whakawa.
11 Ko te taimaha tika, ko te pauna tika, na Ihowa; he mahi nana nga kohatu katoa o te putea.
12 He mea whakarihariha ki nga kingi te mahi i te kino; na te tika hoki i u ai te torona.
13 He mea ahuareka ki nga kingi nga ngutu tika: e aroha ana hoki ratou ki te tangata e korero tika ana.
14 Ko te riri o te kingi ano he karere mo te mate: engari ka whakamarietia e te tangata whakaaro nui.
15 He ora kei te marama o te mata o te kingi: a ko tana manako he rite ki te kapua o to muri ua.
16 Ko te whiwhi ki te whakaaro nui, ano te pai! pai atu i te whiwhi ki te koura; ko te whiwhi hoki ki te matauranga te mea e hiahiatia nuitia atu i te hiriwa.
17 Ko te huanui o te hunga tika he mawehe atu i te kino: ko te tangata e whai whakaaro ana ki tona ara, ka mau tona wairua.
18 Haere ai te whakakake i mua o te whakangaromanga, te wairua whakapehapeha i mua i te hinganga.
19 Ko te ngakau whakaiti i waenga i te hunga rawakore, pai atu i te uru ki te tuwahanga taonga a te hunga whakakake.
20 Ko te tangata e tahuri ana ki te kupu, ka kite i te pai: a ko te tangata e whakawhirinaki ana ki a Ihowa, ka hari.
21 Ka kiia te whakaaro nui he matau; ma te reka hoki o nga ngutu ka neke ai te mohio.
22 Ko te matauranga te puna o te ora mo te tangata i whiwhi ki tera; ko te ako ia mo te hunga wairangi ko to ratou wairangi ano.
23 Ma te ngakau o te tangata whakaaro nui e tohutohu tona mangai, e apiti hoki he kupu mohio ki ona ngutu.
24 Ko nga kupu matareka ano kei te honikoma, he reka ki te wairua, he rongoa ki nga wheua.
25 Tera he ara e tika ana ki te titiro a te tangata; ko tona mutunga ia ko nga ara ki te mate.
26 Ko te hiahia o te tangata e mahi ana, e mahi ana mona; no te mea e akiakina ana ia e tona mangai.
27 E whakatakoto ana te tangata tikangakore i te kino, a kei ona ngutu ano he ahi e ka ana.
28 Ko ta te tangata whanoke he titaritari i te raruraru; ko ta te tangata kawekawe korero he wehewehe i nga hoa tupu.
29 Whakawai ai te tangata nanakia i tona hoa, kawe ai i a ia ki te huarahi kahore i pai.
30 Ko te tangata e whakamoe ana i ona kanohi, e mea ana kia whakaaroa ai e ia nga mea whanoke; ko te tangata e kokopi ana i ona ngutu e whakatutuki ana i te kino.
31 He karauna kororia te mahunga hina, e ka kitea i runga i te ara o te tika.
32 Engari rawa te tangata manawanui i te tangata kaha, te tangata e pehia ana e ia tona wairua i te tangata i horo ai te pa.
33 E maka ana te rota ki roto ki te kokorutanga o te kakahu; kei a Ihowa ia te tikanga katoa.