1 Não faças planos contando demasiado com o dia de amanhã, porque nunca se sabe o que pode vir a acontecer no dia seguinte.

2 Que seja antes um estranho a louvar-te e nunca tu próprio.

3 A pedra é pesada; a areia também. Mas bem mais pesada é a cólera dum insensato.

4 Uma ira desencadeada, uma raiva impetuosa, é coisa cruel; mas quem pode parar diante do ciúme?

5 Vale muito mais a repreensão feita com franqueza e sinceridade, do que um amor demasiado reservado.

6 Feridas, quando feitas por um amigo, são muito melhores do que beijos de quem nos quer enganar.

7 Quem está farto até o mel despreza, mas quem passa fome até o amargo lhe parece doce!

8 Como um pássaro que vagueia sem rumo, por ter perdido o ninho, assim é quem anda à aventura, longe de casa.

9 Um bom conselho dado por um amigo fiel é coisa tão boa como um agradável perfume que deixa uma pessoa bem disposta.

10 Nunca abandones um amigo; mesmo o dos teus pais. Evita importunar os teus familiares, quando as coisas não te correrem bem. Vale mais um mero vizinho mas que esteja disposto a ajudar-te, do que um parente que te evita e que se mantém afastado.

11 Meu filho, far-me-ás feliz se cresceres em sabedoria. Ficarei honrado perante os outros.

12 Uma pessoa prudente prevê os problemas e prepara-se para enfrentá-los. Mas os simplórios nunca se previnem e acabam por sofrer as consequências.

13 A forma mais rápida de empobrecer é ficar-se por fiador dum desconhecido.

14 Se alguém se lembrar de se pôr a gritar alegres saudações a um amigo de madrugada, enquanto este está no melhor do sono, é evidente que isso só pode vir a ser tomado como se lhe gritassem imprecações.

15 O gotejar constante e ruidoso num dia de chuva e uma mulher implicadora têm muito em comum. Conter uma pessoa assim? Seria mais fácil reter o vento ou apanhar um objecto liso com as mãos cheias de óleo.

17 Tal como o ferro é trabalhado com o próprio ferro, assim uma pessoa se cultiva em contacto com os amigos.

18 Quem cuida duma terra é natural que coma do que ela produz; e assim também quem zela pelos interesses do seu próximo deve ser apoiado por este.

19 Um espelho reflecte o rosto das pessoas; da mesma forma, o que uma pessoa é realmente revela-se no tipo de amigos que escolhe.

20 Destruição e morte têm isto de semelhante: é que nunca se fartam; assim é com a ambição humana.

21 A pureza do ouro ou da prata prova-se no cadinho do forno; assim o carácter duma pessoa se prova na forma como recebe os louvores dos outros.

22 Ainda que batesses num louco e o moesses, como os grãos de cevada num moinho, não seria dessa forma que ele deixaria a sua loucura.

23 Procura conhecer o estado das tuas ovelhas; cuida com atenção do teu gado. Porque aquilo que se possui não dura para sempre. Até a coroa real não fica eternamente na mesma família. Quando aparecer a erva nas montanhas, recolhe-a. E assim terás lã suficiente para te vestires. Os animais render-te-ão o dinheiro de que precisas. Terás leite para teu sustento, da tua família e de toda a tua casa.

1 Älä huomispäivästä kersku, sillä et tiedä, mitä mikin päivä synnyttää.

2 Kehukoon sinua toinen, ei oma suusi; vieras, eikä omat huulesi.

3 Raskas on kivi ja painava hiekka, mutta molempia raskaampi hullun suuttumus.

4 Kiukku on julma, viha on niinkuin tulva; mutta kuka voi kestää luulevaisuutta?

5 Parempi julkinen nuhde kuin salattu rakkaus.

6 Ystävän lyönnit ovat luotettavat, mutta vihamiehen suutelot ylenpalttiset.

7 Kylläinen polkee hunajaakin, nälkäiselle on kaikki karvaskin makeata.

8 Kuin pesästään paennut lintu, on mies paossa kotipaikoiltaan.

9 Öljy ja suitsuke ilahuttavat sydämen; samoin ystävän hellyys, alttiisti neuvoja antavainen.

10 Ystävääsi ja isäsi ystävää älä hylkää, äläkä hätäpäivänäsi mene veljesi taloon: parempi läheinen naapuri kuin kaukainen veli.

11 Viisastu, poikani, ja ilahuta minun sydämeni, niin minä voin antaa herjaajalleni vastauksen.

12 Mielevä näkee vaaran ja kätkeytyy, mutta yksinkertaiset käyvät kohti ja saavat vahingon.

13 Ota siltä vaatteet, joka toista takasi, ja ota häneltä pantti vieraan naisen tähden.

14 Joka siunaa ystäväänsä isoäänisesti aamulla varhain, sille se luetaan kiroukseksi.

15 Räystäästä tippuva vesi sadepäivänä ja toraisa vaimo ovat yhdenveroiset.

16 Joka tahtoo hänet salassa pitää, se tuulta salassa pitää, se tavoittaa öljyä oikeaan käteensä.

17 Rauta rautaa hioo, ja ihminen toistansa hioo.

18 Joka viikunapuuta hoitaa, saa syödä sen hedelmää; ja joka isännästänsä vaarin pitää, se tulee kunniaan.

19 Niinkuin kasvot kuvastuvat vedessä, niin ihmisen sydän toisessa ihmisessä.

20 Tuonela ja horna eivät kylläänsä saa; eivät myös saa kylläänsä ihmisen silmät.

21 Hopealle sulatin, kullalle uuni; mies maineensa mukainen.

22 Survo hullua huhmaressa, petkelellä surveitten seassa: ei erkane hänestä hänen hulluutensa.

23 Tiedä tarkoin, miltä pikkukarjasi näyttää; pidä huoli laumoista.

24 Sillä eivät aarteet säily iäti; ja pysyykö kruunukaan polvesta polveen?

25 Kun heinä on mennyt ja tuore äpäre tulee näkyviin ja ruoho on koottu vuorilta,

26 on sinulla karitsoita puvuksesi ja vuohipukkeja pellon ostohinnaksi

27 ja vuohenmaitoa kyllin ravinnoksesi, perheesi ravinnoksi ja palvelijatartesi elatukseksi.