Barnabé e Saulo são enviados pela igreja de Antioquia. A primeira viagem missionária de Paulo

1 Na igreja que estava em Antioquia havia alguns profetas e doutores, a saber: Barnabé, e Simeão, chamado Níger, e Lúcio, cireneu, e Manaém, que fora criado com Herodes, o tetrarca, e Saulo. 2 E, servindo eles ao Senhor e jejuando, disse o Espírito Santo: Apartai-me a Barnabé e a Saulo para a obra a que os tenho chamado. 3 Então, jejuando, e orando, e pondo sobre eles as mãos, os despediram.

Saulo e Barnabé pregam em Chipre. Elimas, o encantador

4 E assim estes, enviados pelo Espírito Santo, desceram a Selêucia e dali navegaram para Chipre. 5 E, chegados a Salamina, anunciavam a palavra de Deus nas sinagogas dos judeus; e tinham também a João como cooperador. 6 E, havendo atravessado a ilha até Pafos, acharam um certo judeu, mágico, falso profeta, chamado Barjesus, 7 o qual estava com o procônsul Sérgio Paulo, varão prudente. Este, chamando a si Barnabé e Saulo, procurava muito ouvir a palavra de Deus. 8 Mas resistia-lhes Elimas, o encantador (porque assim se interpreta o seu nome), procurando apartar da fé o procônsul. 9 Todavia, Saulo, que também se chama Paulo, cheio do Espírito Santo e fixando os olhos nele, disse: 10 Ó filho do diabo, cheio de todo o engano e de toda a malícia, inimigo de toda a justiça, não cessarás de perturbar os retos caminhos do Senhor? 11 Eis aí, pois, agora, contra ti a mão do Senhor, e ficarás cego, sem ver o sol por algum tempo. No mesmo instante, a escuridão e as trevas caíram sobre ele, e, andando à roda, buscava a quem o guiasse pela mão. 12 Então, o procônsul, vendo o que havia acontecido, creu, maravilhado da doutrina do Senhor.

O discurso de Paulo na sinagoga de Antioquia da Pisídia. A oposição dos judeus

13 E, partindo de Pafos, Paulo e os que estavam com ele chegaram a Perge, da Panfília. Mas João, apartando-se deles, voltou para Jerusalém. 14 E eles, saindo de Perge, chegaram a Antioquia da Pisídia e, entrando na sinagoga, num dia de sábado, assentaram-se. 15 E, depois da lição da Lei e dos Profetas, lhes mandaram dizer os principais da sinagoga: Varões irmãos, se tendes alguma palavra de consolação para o povo, falai.

16 E, levantando-se Paulo e pedindo silêncio com a mão, disse: Varões israelitas e os que temeis a Deus, ouvi: 17 O Deus deste povo de Israel escolheu a nossos pais e exaltou o povo, sendo eles estrangeiros na terra do Egito; e com braço poderoso o tirou dela; 18 e suportou os seus costumes no deserto por espaço de quase quarenta anos. 19 E, destruindo a sete nações na terra de Canaã, deu-lhes por sorte a terra deles. 20 E, depois disto, por quase quatrocentos e cinquenta anos, lhes deu juízes, até ao profeta Samuel. 21 E, depois, pediram um rei, e Deus lhes deu, por quarenta anos, a Saul, filho de Quis, varão da tribo de Benjamim. 22 E, quando este foi retirado, lhes levantou como rei a Davi, ao qual também deu testemunho e disse: Achei a Davi, filho de Jessé, varão conforme o meu coração, que executará toda a minha vontade. 23 Da descendência deste, conforme a promessa, levantou Deus a Jesus para Salvador de Israel, 24 tendo primeiramente João, antes da vinda dele, pregado a todo o povo de Israel o batismo do arrependimento. 25 Mas João, quando completava a carreira, disse: Quem pensais vós que eu sou? Eu não sou o Cristo; mas eis que após mim vem aquele a quem não sou digno de desatar as sandálias dos pés.

26 Varões irmãos, filhos da geração de Abraão, e os que dentre vós temem a Deus, a vós vos é enviada a palavra desta salvação. 27 Por não terem conhecido a este, os que habitavam em Jerusalém e os seus príncipes, condenaram-no, cumprindo assim as vozes dos profetas que se leem todos os sábados. 28 E, embora não achassem alguma causa de morte, pediram a Pilatos que ele fosse morto. 29 E, havendo eles cumprido todas as coisas que dele estavam escritas, tirando-o do madeiro, o puseram na sepultura. 30 Mas Deus o ressuscitou dos mortos. 31 E ele, por muitos dias, foi visto pelos que subiram com ele da Galileia a Jerusalém, e são suas testemunhas para com o povo. 32 E nós vos anunciamos que a promessa que foi feita aos pais, Deus a cumpriu a nós, seus filhos, ressuscitando a Jesus, 33 como também está escrito no Salmo segundo: Meu filho és tu; hoje te gerei. 34 E que o ressuscitaria dos mortos, para nunca mais tornar à corrupção, disse-o assim: As santas e fiéis bênçãos de Davi vos darei. 35 Pelo que também em outro Salmo diz: Não permitirás que o teu Santo veja corrupção. 36 Porque, na verdade, tendo Davi, no seu tempo, servido conforme a vontade de Deus, dormiu, e foi posto junto de seus pais, e viu a corrupção. 37 Mas aquele a quem Deus ressuscitou nenhuma corrupção viu. 38 Seja-vos, pois, notório, varões irmãos, que por este se vos anuncia a remissão dos pecados. 39 E de tudo o que, pela lei de Moisés, não pudestes ser justificados, por ele é justificado todo aquele que crê. 40 Vede, pois, que não venha sobre vós o que está dito nos profetas: 41 Vede, ó desprezadores, e espantai-vos e desaparecei; porque opero uma obra em vossos dias, obra tal que não crereis se alguém vo-la contar.

42 E, saídos os judeus da sinagoga, os gentios rogaram que no sábado seguinte lhes fossem ditas as mesmas coisas. 43 E, despedida a sinagoga, muitos dos judeus e dos prosélitos religiosos seguiram Paulo e Barnabé, os quais, falando-lhes, os exortavam a que permanecessem na graça de Deus.

44 E, no sábado seguinte, ajuntou-se quase toda a cidade a ouvir a palavra de Deus. 45 Então, os judeus, vendo a multidão, encheram-se de inveja e, blasfemando, contradiziam o que Paulo dizia. 46 Mas Paulo e Barnabé, usando de ousadia, disseram: Era mister que a vós se vos pregasse primeiro a palavra de Deus; mas, visto que a rejeitais, e vos não julgais dignos da vida eterna, eis que nos voltamos para os gentios. 47 Porque o Senhor assim no-lo mandou: Eu te pus para luz dos gentios, para que sejas de salvação até aos confins da terra. 48 E os gentios, ouvindo isto, alegraram-se e glorificavam a palavra do Senhor, e creram todos quantos estavam ordenados para a vida eterna. 49 E a palavra do Senhor se divulgava por toda aquela província. 50 Mas os judeus incitaram algumas mulheres religiosas e honestas, e os principais da cidade, e levantaram perseguição contra Paulo e Barnabé, e os lançaram fora dos seus limites. 51 Sacudindo, porém, contra eles o pó dos pés, partiram para Icônio. 52 E os discípulos estavam cheios de alegria e do Espírito Santo.

1 S ware aba in Antiochia in dr Gmeinde Prophete un Lehrer, nämlich Barnabas un Simeon, gnennt Niger, un Luzius vu Kyrene un Manaën, der mit däm Landesfirscht Herodes ufzoge worde war, un Saulus.

2 Als sie aba däm Herrn diene un fastete, sait dr heilige Geischt: Sundert ma(mir) üs Barnabas un Saulus zum Denscht, zue dem i(ich) sie bruefe ha.

3 Do fastete sie un bäte un lege d Händ(Pfode) uf sie un len sie ze.

4 Nohchdem sie etze üsgsandt ware vum heilige Geischt, kumme sie nohch Seleuzia un vu do mit dem Schiff nohch Zypern.

5 Un als sie in de Schtadt Salamis kumme, vukindige sie des Wort Gottes in d Synagoge (Gotteshus) (Gotteshiisa) dr Jude; sie hän aba au Johannes als Helfa bi sich.

6 Als sie di ganze Insel bis nohch Paphos durchzoge hän, träfe sie ä Zaubera un falsche Prophete, ä Jude, der hießt Barjesus;

7 der war bi däm Schtadthaltr Sergius Paulus, nem schlaue Ma. Der reft Barnabas un Saulus zue sich un wot, des Wort Gottes härä.

8 Do widerschtod ne dr Zaubera Elymas - denn so wird si Name ibasetzt - un vusuecht, d Schtadthaltr vum Glaube abzhalte.

9 Saulus aba, der au Paulus heißt, voll heiligem Geischt, luegt nen a

10 un sait: Dü Bue vum Deufel, voll alla Lischt un alla Bosheit, dü Fäind alla Grechtigkeit, hersch dü nit uf, krumm zue mache d grade Wäg vum Herrn?

11 Un etze lueg, d Hand vum Herrn kummt iba di, un dü sollsch blind si un d Sunne ä Ziitlang nit säh! Uf dr Schtell flegt ä Dunkelheit un Nacht uf nen, un er goht umä un suecht jemand, der nen an d Hand fihrt.

12 Als dr Schtadthaltr sieht, was gschähe war, wird da(er) gläubig un vuwundrete sich iba de Lehr vum Herrn.

13 Paulus aba un de um nen ware, fahre vu Paphos ab un kumme nohch Perge in Pamphylien. Johannes aba trennt sich vu nene un kehrt zruck nohch Jerusalem.

14 Sie aba zen vu Perge witer un kumme nohch Antiochia in Pisidien un gehn am Sabbat in d Synagoge (Gotteshus) un hocke sich na.

15 Nohch dr Lesig vum Gsetz un dr Prophete aba schicke de Vorschteha vu d Synagoge (Gotteshus) zue nene un len nene sage: Lebi (Liebe) Breda, wen ihr ebis schwätze un des Volk vumahne, so sages.

16 Do schtoht Paulus uf un winke mit dr Hand un sait: Ihr Männa vu Israel un ihr Gottesfirchtigi, häret zue!

17 Dr Gott vum Volk Israel het unsri Vädare üsgwählt un des Volk groß gmacht, als sie Fremdlinge ware im Land Ägypte, un mit schtarkem Arm fihrt er sie vu dert üsä.

18 Un vierzig Johr lang dulde da sie in dr Wüschtea

19 un het siebä Velka in däm Land Kanaan vunichtet un git ne dere Land zum Erbe;

20 des isch bassiert in etwa vierhundatfuchzig Johr. Dnohch git da(er) ne Richta bis zue d Ziit vum Prophete Samuel.

21 Un vu do a bitte sie um ä Kenig; un Gott git tene Saul, d Bue vum Kisch, ä Ma üs däm Schtamm Benjamin, fir vierzig Johr.

22 Un als er dän vuschtoße het, erhebt er David zue ihrem Kenig, vu däm ma(er) beziigt (1. Samuel 13,14): "Ich ha David gfunde, d Bue Isais, ä Ma nohch minem Herz, der soll mi ganze Wille doe."

23 Aus däm sinem Gschlecht het Gott, we na(er) vuheiße het, Jesus kumme losse als Heiland fir des Volk Israel,

24 nohchdem Johannes, bvor Jesus agfange het, däm ganze Volk Israel de Daufi vu d Buße predigt het.

25 Als aba im Johannes si Lauf umä(vollendete) war, sait da(er): Ich bi nit der, fir den ihr mi hebet (haltet); aba lueg, er kummt nohch ma(mir), däm si Schuehreme z lese i(ich) nit wert bi.

26 Ihr Männa, liebe Breda, ihr Buebä üs däm Gschlecht Abrahams un ihr Gottesfirchtigi, uns(us) isch des Wort vum Heil gschickt.

27 Denn de Inwohna vu Jerusalem un ihri Obere hän, wel sie Jesus nit erkennt hän, de Wort vu d Prophete, de an jedem Sabbat vorgläse wäre, mit ihrem Urteilschpruch erfillt.

28 Un obwohl sie nigs a nem finde, des d Dod vudent het, bitte sie doch Pilatus, nen umzbringe.

29 Un als sie alles gmacht hän, was vu nem gschriebe schtoht, nähmä sie nen vum Holz un lege nen in ä Grab.

30 Aba Gott het nen uferweckt vu d Dote;

31 un er isch an viele Däg däne erschiene, de mit nem vu Galiläa nuf nohch Jerusalem gange ware; de sin etzed sini Ziige vor rem Volk.

32 Un ma(mir) vukündige äich de Vuheißig, de an de Vädare ergange isch,

33 daß Gott sie uns(us), ihre Kinda, erfillt het, indäm er Jesus uferweckt het; we denn im zweite Psalm gschriebe schtoht (Psalm 2,7): "Dü bisch mi Bue, hiit ha i(ich) di ziigt (zeugt)."

34 Daß er nen aba vu d Dote uferweckt het un nen nit dr Verwesig ibalosse wot, het da(er) so gsait (Jesaja 55,3): "Ich will äich de Gnade, de David vuheiße isch, treu bwahre."

35 Drum sait da(er) au a eina andere Schtell (Psalm 16,10): "Dü wirsch nit zuelo, daß di Heilige de Verwesig sieht."

36 Denn nohchdem David zue sinere Ziit däm Wille Gottes dient het, isch scha(er) igschlofe (gschtorbe) un zue sinene Vädere vusammelt worde un het de Verwesig gsähne.

37 Der aba, den Gott uferweckt het, der het de Verwesig nit gsähne.

38 So isch äich etze kundgmacht, liebe Breda, daß äich durch nen Vugebig vu d Sinde vukindigt wird; un in all däm, worin ihr durch des Gsetz vum Moses nit Grecht wäre konnte,

39 isch der Grecht gmacht, der a nen glaubt.

40 Luege etze zue, daß nit iba äich kummt, was in d Prophete gsait isch (Habakuk 1,5): "

41 Luege, ihr Vuächta, un wundert äich un gehn zuenichte! Denn i(ich) doet ä Sach zue äire Ziit, des ihr nit glaube den, wenn`s äich jemads vuzehlt."

42 Als sie aba üs dr Synagoge (Gotteshus) rüsgehn, bitte de Lit, daß sie am nägschte Sabbat noh eimol vu däne Dinga schwätze.

43 Un als de Gmeinde üsänandagoht, folge vieli Jude un gottesfirchtigi Judengnosse däm Paulus un Barnabas. De sage zue ne un ermahne sie, daß sie bliebe solle in dr Gnade Gottes.

44 Am nägschte Sabbat aba kummt schier di ganze Schtadt zsämme, des Wort Gottes z härä.

45 Als aba de Jude de Lit sähn, wäre sie näjdisch un widerschpräche däm, was Paulus sait, un läschtere.

46 Paulus un Barnabas aba sage fräi rüs(uff): Äi(ich) moeß des Wort Gottes zerscht gsait wäre; do ihr`s aba vu äich stoßt un hebet (haltet) äich selbscht nit fir wert am ewige Läbä, lueg, so wende ma(mir) uns(us) zue d Heide.

47 Denn so het uns(us) dr Herr bpfohle (Jesaja 49,6): "Ich ha di zum Lecht vu d Heide gmacht, dmit dü des Heil bisch bis an de Ende dr Erde."

48 Als des de Heide ghärt hän, wäre sie froh un priese des Wort vum Herrn, un alli wäre gläubig, de zum ewige Läbä bschtimmt ware.

49 Un des Wort vum Herrn breitet sich üs in dr ganze Gegend.

50 Aba de Jude hetzte de gottesfirchtige vornehme Wieba un di agsähenschte Männa vu d Schtadt uf un schtifte ä Vufolgig a gege Paulus un Barnabas un vutriebe sie üs ihrem Gebiet.

51 Sie aba schittle d Schtaub vu ihre Feß zum Ziignis gege sie un kumme nohch Ikonion.

52 De Jinger aba wäre erfillt vu Fräid(Freud) un heiligem Geischt.