1 E, passando por Anfípolis e Apolônia, chegaram a Tessalônica, onde havia uma sinagoga de judeus. 2 E Paulo, como tinha por costume, foi ter com eles e, por três sábados, disputou com eles sobre as Escrituras, 3 expondo e demonstrando que convinha que o Cristo padecesse e ressuscitasse dos mortos. E este Jesus, que vos anuncio, dizia ele, é o Cristo. 4 E alguns deles creram e ajuntaram-se com Paulo e Silas; e também uma grande multidão de gregos religiosos e não poucas mulheres distintas. 5 Mas os judeus desobedientes, movidos de inveja, tomaram consigo alguns homens perversos dentre os vadios, e, ajuntando o povo, alvoroçaram a cidade, e, assaltando a casa de Jasom, procuravam tirá-los para junto do povo. 6 Porém, não os achando, trouxeram Jasom e alguns irmãos à presença dos magistrados da cidade, clamando: Estes que têm alvoroçado o mundo chegaram também aqui, 7 os quais Jasom recolheu. Todos estes procedem contra os decretos de César, dizendo que há outro rei, Jesus. 8 E alvoroçaram a multidão e os principais da cidade, que ouviram estas coisas. 9 Tendo, porém, recebido satisfação de Jasom e dos demais, os soltaram.
10 E logo os irmãos enviaram de noite Paulo e Silas a Bereia; e eles, chegando lá, foram à sinagoga dos judeus. 11 Ora, estes foram mais nobres do que os que estavam em Tessalônica, porque de bom grado receberam a palavra, examinando cada dia nas Escrituras se estas coisas eram assim. 12 De sorte que creram muitos deles, e também mulheres gregas da classe nobre, e não poucos varões. 13 Mas, logo que os judeus de Tessalônica souberam que a palavra de Deus também era anunciada por Paulo em Bereia, foram lá e excitaram as multidões. 14 No mesmo instante, os irmãos mandaram a Paulo que fosse até ao mar, mas Silas e Timóteo ficaram ali.
15 E os que acompanhavam Paulo o levaram até Atenas e, recebendo ordem para que Silas e Timóteo fossem ter com ele o mais depressa possível, partiram.
16 E, enquanto Paulo os esperava em Atenas, o seu espírito se comovia em si mesmo, vendo a cidade tão entregue à idolatria. 17 De sorte que disputava na sinagoga com os judeus e religiosos e, todos os dias, na praça, com os que se apresentavam. 18 E alguns dos filósofos epicureus e estoicos contendiam com ele. Uns diziam: Que quer dizer este paroleiro? E outros: Parece que é pregador de deuses estranhos. Porque lhes anunciava a Jesus e a ressurreição. 19 E, tomando-o, o levaram ao Areópago, dizendo: Poderemos nós saber que nova doutrina é essa de que falas? 20 Pois coisas estranhas nos trazes aos ouvidos; queremos, pois, saber o que vem a ser isso. 21 (Pois todos os atenienses e estrangeiros residentes de nenhuma outra coisa se ocupavam senão de dizer e ouvir alguma novidade.) 22 E, estando Paulo no meio do Areópago, disse: Varões atenienses, em tudo vos vejo um tanto supersticiosos; 23 porque, passando eu e vendo os vossos santuários, achei também um altar em que estava escrito: Ao Deus Desconhecido. Esse, pois, que vós honrais não o conhecendo é o que eu vos anuncio. 24 O Deus que fez o mundo e tudo que nele há, sendo Senhor do céu e da terra, não habita em templos feitos por mãos de homens. 25 Nem tampouco é servido por mãos de homens, como que necessitando de alguma coisa; pois ele mesmo é quem dá a todos a vida, a respiração e todas as coisas; 26 e de um só fez toda a geração dos homens para habitar sobre toda a face da terra, determinando os tempos já dantes ordenados e os limites da sua habitação, 27 para que buscassem ao Senhor, se, porventura, tateando, o pudessem achar, ainda que não está longe de cada um de nós; 28 porque nele vivemos, e nos movemos, e existimos, como também alguns dos vossos poetas disseram: Pois somos também sua geração. 29 Sendo nós, pois, geração de Deus, não havemos de cuidar que a divindade seja semelhante ao ouro, ou à prata, ou à pedra esculpida por artifício e imaginação dos homens. 30 Mas Deus, não tendo em conta os tempos da ignorância, anuncia agora a todos os homens, em todo lugar, que se arrependam, 31 porquanto tem determinado um dia em que com justiça há de julgar o mundo, por meio do varão que destinou; e disso deu certeza a todos, ressuscitando-o dos mortos.
32 E, como ouviram falar da ressurreição dos mortos, uns escarneciam, e outros diziam: Acerca disso te ouviremos outra vez. 33 E assim Paulo saiu do meio deles. 34 Todavia, chegando alguns varões a ele, creram: entre os quais estava Dionísio, o areopagita, e uma mulher por nome Dâmaris, e, com eles, outros.
1 Nohchdem sie aba durch Amphipolis un Apollonia gange(greist) ware, kumme sie nohch Thessalonich; do war ä Synagoge (Gotteshus) vu d Jude.
2 We etze Paulus gwohnt war, goht da(er) zue nene inä un schwätzt mit ne an dräi Sabbat vu dr Schrift,
3 doet sie ne uf un legt ne vor, daß Chrischtus liede moeß un vu d Dote ufschtoht un daß der Jesus, vu dem i(ich) - so sait da - äich vuzehl, dr Chrischtus isch.
4 Ä baar vu nene len sich ibaziige un schlesse sich Paulus un Silas a, au ä großi Schar Lit vu gottesfirchtige Grieche, dzue nit wenigi vu d agsähenschde Wieba.
5 Aba d Jude ärgere sich un hole sich ä baar schlechti Männa üs däm Pöbel, rotte sich zsämme un richte ä Ufruhr in dr Schtadt a un zen vor des Hus Jasons un sueche sie, um sie vor des Volk zue fihre.
6 Sie finde sie aba nit. Do schleife sie Jason un ä baar Breda vor de Obere dr Schtadt un brellä: De, de d ganze Weltkreis ufwiegle, sin etzed au dona kumme;
7 de sin bim Jason. Un de alli handle gege dem Kaisa sini Gebote un sage, ä andere isch Kenig, nämlich Jesus.
8 So bringe sie des Volk uf un de Obere vu d Schtadt, de des ghärt hän.
9 Un erscht nohchdem ne vu Jason un d andere Birgschaft gleischtet war, len sie sie fräi.
10 D Breda aba schicke noh in dselbe Nacht Paulus un Silas nohch Beröa. Als sie dohi kumme, gehn sie in d Synagoge (Gotteshus) vu d Jude.
11 De aba ware freundlicha als de in Thessalonich; sie nähmä des Wort fräiwillig uf un forschte jede Dag in dr Schrift, ob sich's so vuhaltet.
12 So glaube etze vieli vu nene, drunda nit wenig vu d vornehme griechische Wieba un Männa.
13 Als aba d Jude vu Thessalonich erfahre hän, daß au in Beröa des Wort Gottes vu Paulus vukindigt wird, kumme sie un mache Unroeh un vuwirre au dert des Volk.
14 Do schicke de Breda Paulus gli druf witer bis an`s Meer; Silas un Timotheus aba bliebe zruck.
15 De aba Paulus fihre, bringe nen bis nohch Athen. Un nohchdem sie d Uftrag gregt hän, daß Silas un Timotheus so schnell we meglich zue nem kumme solle, kähre sie zruck.
16 Als aba Paulus in Athen uf sie gwartet het, ärgert sich si Geischt in nem, als sa de Schtadt volla Götzebilda sieht.
17 Un na(er) schwätzt zue d Jude un d Gottesfirchtige in dr Synagoge (Gotteshus) un jede Dag uf fäm Markt zue däne, de sich igfunde hän.
18 Ä baar Philosophen aba, Epikureer un Stoiker, schtritte mit nem. Un ä baar vu nene sage: Was will der Schwätza sage? Anderi aba: S sieht so üs, als wott da fremdi Götta vukündige. Er het ne nämlich des Evangelium vu Jesus un vu dr Uferschtehig vukindigt.
19 Sie nähmä nen aba mit un fihre nen uf d Areopag un sage: Kenne ma(mir) härä, was des fir ä näji Lehr isch, de dü lehrsch?
20 Denn dü bringsch ebis Näjes(Naies) vor unseri Ohre; etze wen ma(mir) gern wisse, was des isch.
21 Alli Athena nämlich, au di Fremde, de bi nene husste, hän nigs anderes im Sinn (Gmeht), als ebis Näjes(Naies) zue sage odr zue härä.
22 Paulus aba schtoht midde uf däm Areopag un sait: Ihr Männa vu Athen, i(ich) sieh, daß ihr de Götta in alle Schtickli arg vuehre.
23 Ich bi umhergange un ha äiri Heiligtüma agsähne un find ä Altar, uf däm schtoht gschriebe: Dem unbekannte Gott. Etze vuzehl i(ich) äich, was ihr unwissend vuehrt.
24 Gott, der de Welt gmacht het un alles, was drin isch, er, dr Herr vum Himmel un dr Erde, wohnt nit in Tempel, de mit Händ(Pfode) gmacht sin.
25 Au losst er sich nit vu Menschehänd diene, we eina, der ebis nedig het, do er doch selba jedem Läbä un Odem un alles git.
26 Un na(er) het üs nem Mensche des ganze Menschegschlecht gmacht, dmit sie uf däm ganze Erdboden huse, un er het festgsetzt, we lang sie bschtoh un in was fir ä Grenze sie huse solle,
27 dmit sie Gott sueche solle, ob sie nen wohl fehle un finde kennte; un firwohr, er isch nit wiet vu jedem unda uns(us).
28 Denn in nem läbä, webe un sin ma(mir); we au ä baar Dichta bi äich gsait hän: Mir sin vu sinem Gschlecht.
29 Do ma(mir) etze göttlichen Gschlecht sin, solle ma(mir) nit meine, d Gottheit isch glich d goldene, silberne un schteinerne Bilda, durch menschlichi Kunst un denke gmacht.
30 Zwar het Gott iba de Ziit dr Unwissenheit wäggsähne; etze aba bfiehlt er d Mensche, daß alli an alle Ende Buße den.
31 Denn na(er) het ä Dag feschtgsetzt, an däm ma(er) d Erdkreis richte will mit Grechtigkeit durch ei Ma, den na dzue bschtimmt het, un het jedem d Glaube abote, indäm er nen vu d Dote uferweckt het.
32 Als sie vu dr Uferschtehig vu d Dote ghärt hän, fange sie a z scheltte; di andere aba sage: Mir wen di doriba ä andermol witer härä.
33 So goht Paulus vu nene.
34 Ä baar Männa schlesse sich nem a un wäre gläubig; unda däne war au Dionysius, eina üs däm Rot, un ä Wieb mit Name Damaris un anderi mit ne.