1 Paulo e Silas passaram pelas cidades de Anfípolis e Apolônia e chegaram a Tessalônica, onde havia uma sinagoga. 2 Conforme o seu costume, Paulo foi lá e nos três sábados seguintes falou sobre as Escrituras Sagradas com as pessoas que estavam ali na sinagoga. 3 Paulo lhes explicava e provava que o Messias precisava sofrer e que, depois de morrer, tinha de ressuscitar. Ele dizia:
— Este Jesus que estou anunciando a vocês é o Messias.
4 Paulo e Silas conseguiram convencer disso algumas daquelas pessoas, as quais se juntaram a eles. Um grande número de não judeus convertidos ao Judaísmo e muitas senhoras da alta sociedade também se juntaram ao grupo.
5 Mas os judeus ficaram com inveja. Eles foram buscar alguns homens maus entre os malandros das ruas e formaram um grupo de desordeiros. Estes fizeram muita confusão na cidade e atacaram a casa de Jasão, procurando Paulo e Silas a fim de os levar para o meio do povo. 6 Mas, como não os encontraram, levaram à força Jasão e alguns outros irmãos até a presença das autoridades da cidade, gritando:
— Aqueles homens têm provocado desordens em todos os lugares! Agora chegaram até a nossa cidade, 7 e Jasão os hospedou na casa dele. Eles estão desobedecendo às leis do Imperador romano, dizendo que existe outro rei, chamado Jesus.
8 Tanto a multidão como as autoridades ficaram agitadas quando ouviram essas palavras. 9 E as autoridades soltaram Jasão e os outros, depois que eles pagaram a quantia exigida para isso.
10 Logo que anoiteceu, os irmãos enviaram Paulo e Silas para a cidade de Bereia. Quando chegaram lá, eles foram à sinagoga. 11 As pessoas dali eram mais bem-educadas do que as de Tessalônica e ouviam a mensagem com muito interesse. Todos os dias estudavam as Escrituras Sagradas para saber se o que Paulo dizia era mesmo verdade. 12 Assim muitos judeus naquela cidade creram, e também não judeus, tanto mulheres da alta sociedade como também muitos homens. 13 Mas, quando os judeus de Tessalônica souberam que Paulo tinha anunciado a palavra de Deus também em Bereia, foram até lá e começaram a agitar e atiçar o povo contra eles. 14 Então os irmãos enviaram Paulo imediatamente para o litoral; porém Silas e Timóteo ficaram em Bereia. 15 Os irmãos que protegiam Paulo o levaram até a cidade de Atenas. Depois voltaram para Bereia, levando um recado de Paulo; ele pedia que Silas e Timóteo fossem encontrá-lo em Atenas o mais depressa possível.
16 Enquanto estava esperando Silas e Timóteo em Atenas, Paulo ficou revoltado ao ver a cidade tão cheia de ídolos. 17 Ele ia para a sinagoga e ali falava com os judeus e com os não judeus convertidos ao Judaísmo. E todos os dias, na praça pública, ele falava com as pessoas que se encontravam ali. 18 Alguns professores epicureus e alguns estoicos discutiam com ele e perguntavam:
— O que é que esse ignorante está querendo dizer?
Outros comentavam:
— Parece que ele está falando de deuses estrangeiros.
Diziam isso porque Paulo estava anunciando Jesus e a ressurreição . 19 Então eles o levaram a uma reunião da Câmara Municipal e disseram:
— Gostaríamos de saber que novo ensinamento é esse que você está trazendo para nós. 20 Pois você diz algumas coisas que nos parecem esquisitas, e nós gostaríamos de saber o que elas querem dizer.
21 É que todos os moradores de Atenas e os estrangeiros que viviam ali gostavam de passar o tempo contando e ouvindo as últimas novidades.
22 Então Paulo ficou de pé diante deles, na reunião da Câmara Municipal, e disse:
— Atenienses! Vejo que em todas as coisas vocês são muito religiosos. 23 De fato, quando eu estava andando pela cidade e olhava os lugares onde vocês adoram os seus deuses, encontrei um altar em que está escrito: "Ao Deus Desconhecido". Pois esse Deus que vocês adoram sem conhecer é justamente aquele que eu estou anunciando a vocês.
24 — Deus, que fez o mundo e tudo o que nele existe, é o Senhor do céu e da terra e não mora em templos feitos por seres humanos. 25 E também não precisa que façam nada por ele, pois é ele mesmo quem dá a todos vida, respiração e tudo mais. 26 De um só homem ele criou todas as raças humanas para viverem na terra. Antes de criar os povos, Deus marcou para eles os lugares onde iriam morar e quanto tempo ficariam lá. 27 Ele fez isso para que todos pudessem procurá-lo e talvez encontrá-lo, embora ele não esteja longe de cada um de nós. 28 Porque, como alguém disse: "Nele vivemos, nos movemos e existimos." E alguns dos poetas de vocês disseram: "Nós também somos filhos dele." 29 E, já que somos filhos dele, não devemos pensar que Deus é parecido com um ídolo de ouro, de prata ou de pedra, feito pela arte e habilidade das pessoas. 30 No passado Deus não levou em conta essa ignorância. Mas agora ele manda que todas as pessoas, em todos os lugares, se arrependam dos seus pecados. 31 Pois ele marcou o dia em que vai julgar o mundo com justiça, por meio de um homem que escolheu. E deu prova disso a todos quando ressuscitou esse homem.
32 Quando ouviram Paulo falar a respeito de ressurreição, alguns zombaram dele, mas outros disseram:
— Em outra ocasião queremos ouvir você falar sobre este assunto.
33 Então Paulo foi embora dali. 34 Mas algumas pessoas creram e se juntaram a ele. Entre essas estavam Dionísio, que era membro da Câmara Municipal, uma mulher chamada Dâmaris e mais outras pessoas.
1 Nohchdem sie aba durch Amphipolis un Apollonia gange(greist) ware, kumme sie nohch Thessalonich; do war ä Synagoge (Gotteshus) vu d Jude.
2 We etze Paulus gwohnt war, goht da(er) zue nene inä un schwätzt mit ne an dräi Sabbat vu dr Schrift,
3 doet sie ne uf un legt ne vor, daß Chrischtus liede moeß un vu d Dote ufschtoht un daß der Jesus, vu dem i(ich) - so sait da - äich vuzehl, dr Chrischtus isch.
4 Ä baar vu nene len sich ibaziige un schlesse sich Paulus un Silas a, au ä großi Schar Lit vu gottesfirchtige Grieche, dzue nit wenigi vu d agsähenschde Wieba.
5 Aba d Jude ärgere sich un hole sich ä baar schlechti Männa üs däm Pöbel, rotte sich zsämme un richte ä Ufruhr in dr Schtadt a un zen vor des Hus Jasons un sueche sie, um sie vor des Volk zue fihre.
6 Sie finde sie aba nit. Do schleife sie Jason un ä baar Breda vor de Obere dr Schtadt un brellä: De, de d ganze Weltkreis ufwiegle, sin etzed au dona kumme;
7 de sin bim Jason. Un de alli handle gege dem Kaisa sini Gebote un sage, ä andere isch Kenig, nämlich Jesus.
8 So bringe sie des Volk uf un de Obere vu d Schtadt, de des ghärt hän.
9 Un erscht nohchdem ne vu Jason un d andere Birgschaft gleischtet war, len sie sie fräi.
10 D Breda aba schicke noh in dselbe Nacht Paulus un Silas nohch Beröa. Als sie dohi kumme, gehn sie in d Synagoge (Gotteshus) vu d Jude.
11 De aba ware freundlicha als de in Thessalonich; sie nähmä des Wort fräiwillig uf un forschte jede Dag in dr Schrift, ob sich's so vuhaltet.
12 So glaube etze vieli vu nene, drunda nit wenig vu d vornehme griechische Wieba un Männa.
13 Als aba d Jude vu Thessalonich erfahre hän, daß au in Beröa des Wort Gottes vu Paulus vukindigt wird, kumme sie un mache Unroeh un vuwirre au dert des Volk.
14 Do schicke de Breda Paulus gli druf witer bis an`s Meer; Silas un Timotheus aba bliebe zruck.
15 De aba Paulus fihre, bringe nen bis nohch Athen. Un nohchdem sie d Uftrag gregt hän, daß Silas un Timotheus so schnell we meglich zue nem kumme solle, kähre sie zruck.
16 Als aba Paulus in Athen uf sie gwartet het, ärgert sich si Geischt in nem, als sa de Schtadt volla Götzebilda sieht.
17 Un na(er) schwätzt zue d Jude un d Gottesfirchtige in dr Synagoge (Gotteshus) un jede Dag uf fäm Markt zue däne, de sich igfunde hän.
18 Ä baar Philosophen aba, Epikureer un Stoiker, schtritte mit nem. Un ä baar vu nene sage: Was will der Schwätza sage? Anderi aba: S sieht so üs, als wott da fremdi Götta vukündige. Er het ne nämlich des Evangelium vu Jesus un vu dr Uferschtehig vukindigt.
19 Sie nähmä nen aba mit un fihre nen uf d Areopag un sage: Kenne ma(mir) härä, was des fir ä näji Lehr isch, de dü lehrsch?
20 Denn dü bringsch ebis Näjes(Naies) vor unseri Ohre; etze wen ma(mir) gern wisse, was des isch.
21 Alli Athena nämlich, au di Fremde, de bi nene husste, hän nigs anderes im Sinn (Gmeht), als ebis Näjes(Naies) zue sage odr zue härä.
22 Paulus aba schtoht midde uf däm Areopag un sait: Ihr Männa vu Athen, i(ich) sieh, daß ihr de Götta in alle Schtickli arg vuehre.
23 Ich bi umhergange un ha äiri Heiligtüma agsähne un find ä Altar, uf däm schtoht gschriebe: Dem unbekannte Gott. Etze vuzehl i(ich) äich, was ihr unwissend vuehrt.
24 Gott, der de Welt gmacht het un alles, was drin isch, er, dr Herr vum Himmel un dr Erde, wohnt nit in Tempel, de mit Händ(Pfode) gmacht sin.
25 Au losst er sich nit vu Menschehänd diene, we eina, der ebis nedig het, do er doch selba jedem Läbä un Odem un alles git.
26 Un na(er) het üs nem Mensche des ganze Menschegschlecht gmacht, dmit sie uf däm ganze Erdboden huse, un er het festgsetzt, we lang sie bschtoh un in was fir ä Grenze sie huse solle,
27 dmit sie Gott sueche solle, ob sie nen wohl fehle un finde kennte; un firwohr, er isch nit wiet vu jedem unda uns(us).
28 Denn in nem läbä, webe un sin ma(mir); we au ä baar Dichta bi äich gsait hän: Mir sin vu sinem Gschlecht.
29 Do ma(mir) etze göttlichen Gschlecht sin, solle ma(mir) nit meine, d Gottheit isch glich d goldene, silberne un schteinerne Bilda, durch menschlichi Kunst un denke gmacht.
30 Zwar het Gott iba de Ziit dr Unwissenheit wäggsähne; etze aba bfiehlt er d Mensche, daß alli an alle Ende Buße den.
31 Denn na(er) het ä Dag feschtgsetzt, an däm ma(er) d Erdkreis richte will mit Grechtigkeit durch ei Ma, den na dzue bschtimmt het, un het jedem d Glaube abote, indäm er nen vu d Dote uferweckt het.
32 Als sie vu dr Uferschtehig vu d Dote ghärt hän, fange sie a z scheltte; di andere aba sage: Mir wen di doriba ä andermol witer härä.
33 So goht Paulus vu nene.
34 Ä baar Männa schlesse sich nem a un wäre gläubig; unda däne war au Dionysius, eina üs däm Rot, un ä Wieb mit Name Damaris un anderi mit ne.