1 Ma te kupu ngawari e kaupare te riri; ma te kupu taimaha ia e whakaoho te riri.

2 Ko te arero o te tangata whakaaro nui e whakahua tika ana i te matauranga: e whakapuaki ana ia te mangai o nga kuware i te wairangi.

3 Kei nga wahi katoa nga kanohi o Ihowa, e titiro ana ki te hunga kino, ki te hunga pai.

4 Ko te arero reka he rakau no te ora; tena ki te wanoke a roto he wawahi wairua.

5 E whakahawea ana te wairangi ki te papaki a tona papa; ko te tangata ia e mahara ana ki te ako ka mohio ki te tupato.

6 He nui te taonga kei te whare o te tangata tika; he raruraru ia kei roto i nga mea hua ki te tangata kino.

7 E ruia ana te matauranga e nga ngutu o nga whakaaro nui: kahore ia he pena a te ngakau o nga kuware.

8 He mea whakarihariha ki a Ihowa te whakahere a te hunga kino: engari e manako ana ia ki te inoi a te hunga tika.

9 He mea whakarihariha ki a Ihowa te huarahi o te tangata kino: ko te tangata ia e whai ana i te tika tana e aroha ai.

10 He kino te papaki ki te tangata e whakarere ana i te ara; a, ko te tangata e kino ana ki te ako, ka mate.

11 Kei te aroaro o Ihowa te reinga me te whakangaromanga; engari rawa hoki nga ngakau o nga tama a te tangata.

12 E kore te tangata whakahi e aroha ki te kaipapaki; e kore hoki e haere ki te hunga whakaaro nui.

13 Ma te koa o te ngakau ka pai ai te mata: ma te pouri ia o te ngakau ka maru ai te wairua.

14 E rapu ana te ngakau mohio i te matauranga; ko te kuware ia ta te mangai o nga wairangi e kai ai.

15 He kino nga ra katoa o te hunga pouri; he hakari tonu ta te tangata i te ngakau marama.

16 He pai ke te iti i kinakitia ki te wehi ki a Ihowa, i te nui taonga i kinakitia ki te raruraru.

17 He pai ake te tina puwha ko te aroha hei kinaki, i te kau whangai e kinakitia ana ki te mauahara.

18 He whakaoho tautohe ta te tangata pukuriri: he pehi pakanga ia ta te tangata manawanui.

19 Ko te ara o te tangata mangere, ano he taiepa tataramoa; he ara nui ia to te tangata tika.

20 He tama whakaaro nui, ka koa te papa: tena ko te tama kuware, he whakahawea ki tona whaea.

21 Ki te tangata maharakore he mea whakahari te wairangi; he tika ia te haere a te tangata matau.

22 Ki te kahore he runanga, ka pororaru nga tikanga: ma te tokomaha ia o nga kaiwhakatakoto whakaaro ka mau ai.

23 Kei ta tona mangai i whakahoki ai he koa mo te tangata: ko te kupu i te wa i tika ai, ano te pai!

24 Ki te tangata whakaaro nui e ahu whakarunga ana te ara ki te ora, he mea kia mahue ai i a ia te reinga o raro.

25 Ka hutia ake e Ihowa te whare o te tangata whakakake: engari ka whakapumautia e ia te rohe o te pouaru.

26 He mea whakarihariha ki a Ihowa nga whakaaro nanakia; he mea kohakore ia nga kupu ahuareka.

27 Ko te tangata apo taonga, raruraru ana i a ia tona whare; ka ora ia te tangata e kino ana ki nga mea homai noa.

28 Ko te ngakau o te tangata tika e ata whakaaro ana ki te kupu hei whakahokinga; ko te mangai ia o te tangata kino e tahoro ana i nga mea kikino.

29 E matara ana a Ihowa i te hunga kino: otiia e rongo ana ia ki te inoi a te hunga tika.

30 Ma te marama o nga kanohi ka koa ai te ngakau: a ma te rongo pai ka momona ai nga wheua.

31 Ko te taringa e whakarongo ana ki te whakatupato e ora ai, ka noho i waenga i te hunga whakaaro nui.

32 Ko te tangata e whakakahore ana ki te papaki, e whakahawea ana ki tona wairua; engari ko te tangata e rongo ana ki te ako, ka whiwhi ki te ngakau mahara.

33 Ko te wehi ki a Ihowa te ako o te whakaaro nui; ko te ngakau whakaiti hoki e haere ana i mua i te honore.

1 柔和的回答使烈怒消退, 暴戾的话激动怒气。

2 智慧人的舌头阐扬知识; 愚昧人的口发出愚妄。

3 耶和华的眼目无所不在; 坏人好人他都鉴察。

4 说安慰话的舌头是生命树; 奸恶的舌头使人心碎。

5 愚妄人藐视父亲的管教; 看重责备的是精明的人。

6 义人家中财宝丰富; 恶人的收入却带来扰害。

7 智慧人的嘴唇散播知识; 愚昧人的心并不是这样。

8 恶人的祭物是耶和华厌恶的; 正直人的祷告却是他所喜悦的。

9 恶人的道路是耶和华厌恶的; 追求公义的人却是他所爱的。

10 离弃正路的必受严厉的管教; 恨恶责备的必致死亡。

11 阴间和灭亡展露在耶和华面前, 何况世人的心呢?

12 好讥笑人的不喜爱责备他的人, 也不到智慧人那里去。

13 喜乐的心使人脸上容光焕发; 心中愁苦使人精神颓丧。

14 聪明人的心寻求知识, 愚昧人的口只吃愚妄。

15 困苦人的日子尽是艰难; 心中畅快的好像常享丰筵。

16 财物虽少而敬畏耶和华, 胜过财物丰富却烦恼不安。

17 吃素菜而彼此相爱, 胜过吃肥牛却彼此憎恨。

18 脾气暴烈的人常引起纷争; 不轻易动怒的可平息争执。

19 懒惰人的道路好像荆棘篱笆; 正直人的路径是平坦的大道。

20 智慧的儿子使父亲快乐; 愚昧人却藐视自己的母亲。

21 无知的人以愚妄为乐; 聪明人却行事正直。

22 不经商议, 计划必定失败; 谋士众多, 计划就可成功。

23 应对得当, 自己也觉喜乐; 合时的话, 多么美好!

24 生命之路领明慧人向上, 因此他可以离开在下面的阴间。

25 耶和华必拆毁骄傲人的家, 却要立定寡妇的地界。

26 邪恶的思想是耶和华厌恶的; 恩慈的话却是纯净的。

27 贪爱不义之财的祸害自己的家; 恨恶贿赂的必可以存活。

28 义人的心思想怎样回答; 恶人的口发出恶言。

29 耶和华远离恶人, 却垂听义人的祷告。

30 眼中的光采使人心快乐; 好消息使骨头滋润。

31 听从有关生命之责备的, 必住在智慧人中间。

32 轻忽管教的是藐视自己; 听从责备的却得着智慧("智慧"原文作"心")。

33 敬畏耶和华是智慧的教训; 尊荣以先, 必有谦卑。