1 Ki te noho tahi korua ko te rangatira ki te kai, ata whakaaroa marietia tera i tou aroaro:
2 Whakapakia he maripi ki tou korokoro, ki te mea he tangata kakai koe.
3 Kaua e hiahia ki ana mea reka: he kai tinihanga hoki era.
4 Kaua e taruke ki te mea taonga: kati tau mea ki tou matauranga.
5 E anga mai ranei ou kanohi ki taua mea korekore nei? He pono hoki ka whai parirau te taonga, koia ano kei te ekara, rere ana whaka te rangi.
6 Kaua e kainga te kai a te tangata kanohi kino, kei minamina hoki koe ki ana mea reka.
7 Ko tana hoki e mea ai i roto i a ia, pera tonu ia: E kai, e inu; koia tana kupu ki a koe; kahore ia ona ngakau ki a koe.
8 Ko te kongakonga i kainga e koe, ka ruakina e koe, ka maumauria ano hoki au kupu reka.
9 Kaua e korero ki nga taringa o te kuware; ka whakahawea hoki ia ki te whakaaro nui o au kupu.
10 Kei whakanekehia e koe te rohe tawhito; kei haere koe ki nga mara a te pani:
11 No te mea he kaha to ratou kaiwhakaora; ka tohea e ia ta ratou tohe ki a koe.
12 Anga atu tou ngakau ki te ako, me ou taringa ki nga kupu o te matauranga.
13 Kaua e tohungia te whiu ki te tamaiti: ki te patua hoki ia e koe ki te rakau, e kore ia e mate.
14 Tatatia ia e koe ki te rakau, a ka whakaorangia e koe tona wairua i te reinga.
15 E taku tama, ki te whakaaro nui tou ngakau, ka koa hoki toku ngakau, ae ra, toku nei ano:
16 Ae ra, ka hari oku whatumanawa, ina korero ou ngutu i nga mea tika.
17 Kei hae tou ngakau ki te hunga hara; engari kia wehi koe ki a Ihowa, a pau noa te ra.
18 He pono hoki tera ano he whakautu; e kore ano hoki tau i tumanako ai e hatepea atu.
19 Whakarongo ra, e taku tama, kia whai whakaaro hoki koe, a whakatikaia tou ngakau i te ara.
20 Kei uru ki te hunga kakai waina; ki te hunga pukukai kikokiko:
21 No te mea ka tutuki tahi te tangata inu raua ko te tangata kakai ki te rawakore; he tawhetawhe hoki te kakahu a te momoe mo te tangata.
22 Whakarongo ki tou papa nana koe; kaua hoki e whakahawea ki tou whaea ina ruruhi ia.
23 Hokona te pono, kaua hoki e whakawhitiwhitia; ae ra, te whakaaro nui, te ako hoki, me te matauranga.
24 Nui atu hoki te koa o te papa o te tangata tika; a, ko te tangata e whanau he tama whakaaro nui mana, ka hari ia ki a ia.
25 Kia hari tou papa raua ko tou whaea, ina, kia koa te wahine i whanau ai koe.
26 E taku tama, homai tou ngakau ki ahau, kia manako ano hoki ou kanohi ki aku ara.
27 No te mea he rua hohonu te wahine kairau; he poka kuiti te wahine ke.
28 Ae ra, ka whanga ia ano he kaipahua, a ka whakatokomahatia e ia nga tangata poka ke.
29 Ko wai e aue? Ko wai e tangi? Ko wai e totohe? Ko wai e ngangautia? Ko wai e maru, he mea takekore? Ko wai e whero tonu ona kanohi?
30 Ko te hunga e noho roa ana ki te waina; ko te hunga e haere ana ki te rapu i te waina whakaranu.
31 Kaua e titiro ki te waina i te mea e whero ana, ina puta tona kara i roto i te kapu, ina mania tona heke.
32 Tona tukunga iho ano he nakahi e ngau ana, koia ano kei te wero a te neke.
33 E kite hoki ou kanohi i nga mea rereke, a ka puta he kupu rereke i tou ngakau.
34 Ae ra, ka rite koe ki te tangata e takoto ana i waenga moana, ki te tangata ranei e takoto ana i te tihi o te rewa.
35 A ka mea koe, Patua ana ahau e ratou, a kihai ahau i mamae; tatatia ana ahau e ratou, a kihai ahau i mohio: a hea ahau ara ake ai? Ka rapua ano e ahau.
1 你与官长一起坐席吃饭的时候, 要特别留意在你面前的是谁。
2 你若是个贪吃的人, 就当把刀子放在喉咙上。
3 不可贪恋他的美食, 因为那是骗人的食物。
4 不要劳碌求富, 你要明智地放下这企图。
5 你的眼睛注视在钱财上, 钱财却不见了, 因为钱财必长起翅膀, 如鹰飞往天上。
6 不可吃吝啬人的饭, 也不可贪恋他的美食。
7 因为他心里怎样计算, 他的为人就是怎样; 他虽然对你说: "请吃, 请喝! "他的心里却没有你。
8 你所吃的那一点食物, 必要吐出来, 你道谢的美言, 也都白费了。
9 不要说话给愚昧人听, 因为他必藐视你明慧的言语。
10 你不可迁移古时的地界; 也不可侵占孤儿的田地。
11 因为他们的救赎主大有能力, 他必向你为他们的案件伸冤。
12 你要专心领受教训, 留心听知识的言语。
13 要管教孩童, 不可姑息, 你虽然用杖打他, 他也不会死;
14 你要用杖打他, 就可以救他的灵魂免下阴间。
15 我儿, 如果你的心有智慧, 我的心也就欢喜;
16 你的嘴唇说正直话的时候, 我的内心就欢乐。
17 你的心不要嫉妒罪人, 只要时常敬畏耶和华。
18 因为万事必有结局, 你的盼望也不会断绝。
19 我儿, 你要听, 要有智慧, 要引导你的心走在正路上。
20 酗酒的人, 不可与他们来往; 暴食的人, 不要与他们为友。
21 因为酗酒暴食的人必致穷乏; 贪睡的人必穿破衣。
22 你要听从生你的父亲; 也不可因为母亲老了, 就藐视她。
23 你要买真理, 不可出卖; 要得智慧、教训和哲理。
24 义人的父亲必大有快乐; 生下智慧的儿子的, 必因儿子欢喜。
25 要使你的父母欢喜, 使生下你的快乐。
26 我儿, 把你的心给我; 你的眼目要关注我的道路。
27 因为妓女是深坑, 淫妇是狭窄的井。
28 她像强盗一样埋伏, 使人间增添很多奸诈的人。
29 谁有祸患?谁有愁苦?谁有纷争?谁有怨言?谁无故受伤?谁的眼睛赤红?
30 就是那些沉湎于酒, 常去品尝调和美酒的人。
31 你不要看酒怎样发红, 在杯中怎样闪烁诱人, 喝下去怎样舒畅,
32 最后它却像咬你的蛇、像刺你的毒蛇。
33 你的眼睛必看见怪异的事, 你的心必说乖谬的话。
34 你必好像躺在海中, 又好像躺在桅杆顶上。
35 你必说: "人打我, 我不痛; 人鞭打我, 我不晓得; 我什么时候清醒?我还要再去寻酒。"