1 E taku tama, ki te mea ko tau hei whakakapi mo ta tou hoa, ki te mea kua papaki tou ringa mo te tangata ke,
2 Kua oti koe te mahanga e nga kupu a tou mangai, kua mau koe i nga kupu a tou mangai.
3 Meinga tenei inaianei, e taku tama, kia ora ai koe, he mea hoki kua taka koe ki roto ki te ringa o tou hoa; haere whakaiti i a koe, a ka tohe ki tou hoa.
4 Kei tukua iho te moe ki ou kanohi; kei tunewha ou kamo.
5 Whakaora i a koe ano he anaterope i roto i te ringa o te kaiwhai, ano he manu i roto i te ringa o te kaihopu.
6 Haere ki te popokorua, e te tangata mangere, matakitakina iho ona ara, kia nui ai ou whakaaro:
7 Kahore nei ona kaitohutohu, ona kaitirotiro, ona rangatira,
8 Heoi e mahi kai ana mana i te raumati, e kohikohi ana i te kai mana i te kotinga witi.
9 Kia pehea ake te roa o tau takoto, e te tangata mangere? A hea koe maranga ai i tau moe?
10 Kia iti ake nei te wahi e parangia ai, kia iti ake nei te moe, kia iti ake te kotuinga o nga ringa i a koe e takoto na:
11 Na ka rite ki te kaipahua te putanga mai o te muhore ki a koe, tou rawakore, ano he tangata he patu nei tana.
12 Ko te tangata kahore ona painga, ko te tangata hara, e haereere ana me te mangai tu ke;
13 E whakakini ana ona kanohi, e korero ana ona waewae, e tuhi ana ona maihao;
14 Kei roto te whanoke i tona ngakau, e whakatakoto ana ia i te kino i nga wa katoa; e rui ana ia i te ngangare.
15 Mo reira ka huaki tata te aitua ki a ia; e kore e aha ka whatiia ia, te taea te rongoa.
16 E ono nga mea e kino ana ki a Ihowa; ae ra, e whitu nga mea e whakariharihangia ana e ia:
17 Ko te kanohi whakakake, ko te arero teka, ko nga ringa whakaheke i te toto harakore;
18 He ngakau e whakatakoto ana i nga whakaaro kikino, he waewae e hohoro ana te rere ki te hianga;
19 He kaiwhakaatu teka e korero teka ana, ko te tangata hoki e rui ana i te ngangare ki waenganui i nga tuakana, i nga teina.
20 E taku tama, puritia te whakahau a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea:
21 Kia mau tonu te takai ki tou ngakau, heia ki tou kaki.
22 Ko tou kaiarahi ano tera ina haere koe; mana koe e tiaki ina takoto koe; ka korero mai ano ki a koe; ina ara koe.
23 He rama hoki te whakahau; a he marama te ture; ko nga riringa hoki, e whakaako ana, he ara ki te ora;
24 Hei tiaki i a koe kei he i te wahine kino, i te whakapati a te arero o te wahine ke.
25 Kei hiahia koe ki tona ataahua i roto i tou ngakau; kei mau ano koe i ona kamo.
26 Ko te tukunga iho o te tangata he wahi taro, he mea mo te wahine kairau; ko ta te wahine purema e whai ana ko te wairua utu nui.
27 E taea ranei e te tangata te tango i te ahi ki roto ki tona uma, a e kore ona kakahu e wera?
28 E taea ranei e tetahi te haere i runga i nga waro ratarata, a e kore ona waewae e hunua?
29 Ka pera ano te tangata e haere ana ki te wahine a tona hoa; e kore e kore ka whiua te tangata e pa ana ki a ia.
30 E kore e whakahaweatia e te tangata te tahae, ki te tahaetia e ia he mea e makona ai tona wairua i a hiakai ia.
31 Otiia ki te kitea ia, kia takiwhitu ana e whakautu ai; me homai e ia nga rawa katoa o tona whare.
32 Ko te tangata e puremu ana ki te wahine, kahore ona mohio: ko te tangata e pera ana, kei te whakangaro ia i tona wairua.
33 He kaiakiko, he whakama te wahi mona; e kore ano tona ingoa kino e horoia atu.
34 He riri nui hoki na te tangata te hae; e kore ano e tohungia e ia i te ra rapu utu.
35 E kore ia e manako ki tetahi utu; e kore hoki e tatu tona ngakau, ahakoa he nui au hakari e tapae ai.
1 我儿, 如果你作朋友的保证人, 替外人击掌担保;
2 如果你给自己口里的话缠累, 给你口里的话绑住;
3 我儿, 既然你落在你朋友的手中, 就要这样行, 好解救你自己, 你要自己降卑, 去恳求你的朋友。
4 不要让你的眼睛睡觉, 不要容你的眼睑打盹;
5 要解救自己, 像羚羊脱离猎人的手, 像飞鸟脱离捕鸟人的手。
6 懒惰人哪! 你去看看蚂蚁, 察看它们所行的, 就可得着智慧。
7 蚂蚁没有元帅, 没有官长, 也没有统治者,
8 尚且在夏天预备食物, 在收割的时候积聚粮食。
9 懒惰人哪, 你要睡到几时呢?你什么时候才睡醒呢?
10 再睡片时, 打盹片时, 抱着手躺卧片时,
11 你的贫穷就必像强盗来到, 你的缺乏就必像拿兵器的人来到。
12 无赖汉、坏人到处使用欺诈的口;
13 他以眼传神, 用脚示意, 用指头指点,
14 心存乖谬, 图谋恶事, 常常散布纷争。
15 因此, 灾难必忽然临到, 他必突然毁灭, 无法挽救。
16 耶和华恨恶的事有六样, 连他心里厌恶的, 共有七样,
17 就是高傲的眼、说谎的舌头、流无辜人血的手、
18 图谋恶事的心、快跑行恶的脚、
19 说谎的假证人, 和在弟兄中散布纷争的人。
20 我儿, 要谨守你父亲的诫命, 不可离弃你母亲的训诲。
21 要把它们常常系在你的心上, 绑在你的颈项上。
22 你行走的时候, 它们必引导你; 你睡觉的时候, 它们必保护你; 你醒来的时候, 它们必和你交谈。
23 因为诫命是灯, 训诲是光, 出于管教的责备是生命之道,
24 能保护你远离邪恶的女人, 远离妓女谄媚的舌头。
25 你心里不要贪恋她的美色, 也不要给她的媚眼勾引。
26 因为妓女使人只剩一块饼, 通奸的妇人猎取人宝贵的生命。
27 如果人把火藏在怀里, 他的衣服怎能不烧着呢?
28 如果人在火炭上行走, 他的脚怎能不灼伤呢?
29 凡是和别人的妻子通奸的, 也是这样; 凡是亲近她的, 都必不免受罚。
30 盗贼因饥饿偷窃充饥, 人不会鄙视他。
31 但如果他被捉住, 就要七倍偿还, 要把他家里所有的财物都交出来。
32 和妇人通奸的, 实在无知; 行这事的, 是自我毁灭。
33 他必遭受击打, 被凌辱, 他的耻辱永不能涂抹。
34 因为嫉妒激起了丈夫的烈怒, 使他在报仇的时候, 必不留情。
35 任何赔偿, 他都不接受, 纵使你馈送许多礼物, 他也不肯罢休。